Summary
Samenvatting Kennisbasistoets Taal
- Course
- Institution
- Book
In dit document vind je een uitgebreide samenvatting voor de Kennisbasis Taal. Hiermee heb ik in één keer de toets gehaald!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lydiav2000
Content preview
Basiskennis taalonderwijsHoofdstuk 1: De kennisbasis Nederlandse taal
Taaldomeinen:
1. Mondelinge taalvaardigheid
2. Woordenschat
3. Beginnende geletterdheid
4. Voortgezet technisch lezen
5. Begrijpend lezen
6. Stellen
7. Jeugdliteratuur
8. Taalbeschouwing
9. Spelling
Per domein 4 leerinhouden:
- De leerinhoud
- De domeindidactiek
- Het fundament
- Taaldidactiek en taalbeleid
Hoofdstuk 2: Taalonderwijs en taal
2.1 taalonderwijs
Vijf argumenten voor apart lesgeven in taal:
- Schriftelijke taalvaardigheid leren kinderen niet spontaan
- Niet alle kinderen kunnen zich zelfstandig een bepaald niveau taalvaardigheid eigen maken
- Op school leer je ander taalgebruik dan in het dagelijks leven
- Bepaalde taalvormen leer je alleen m.b.v. taalonderwijs
- Als je kinderen plezier in het lezen van boeken wilt bijbrengen moet je daar apart aandacht
aan besteden
Traditioneel taalonderwijs: methode taal (niet negatief)
Taalonderwijs:
1. Mondeling onderwijs
2. Schriftelijk onderwijs
3. Taalbeschouwing waaronder strategieën
Taaldomeinen:
- Mondelingen taalvaardigheid
Spreken/luisteren
- Woordenschat
Betekenis nieuwe woorden/uitdrukkingen/zegswijzen en spreekwoorden.
Strategieën aanleren
- Beginnende geletterdheid
o Ontluikende geletterdheid (0-4 jaar)
o Beginnende geletterdheid (groep 1/3)
o Gevorderde geletterdheid (na groep 3)
o Aanvankelijk lezen (groep 3)
o Voortgezet lezen (na groep 3)
, - Voortgezet technisch lezen
Aanvankelijk lezen -> begin leesonderwijs
o Technisch lezen
o Efficiënte leestrategieën
Doel: vaardigheid van het decoderen van teksten te vergroten -> vlot en nauwkeurig lezen,
niet om het begrijpen
- Begrijpend lezen
Vorm van voortgezet lezen
o Begrijpen van de tekst
o Achterhalen van de bedoeling
o Erachter komen of kind tekst heeft begrepen door vragen stellen
- Stellen
o Schrijven van teksten
o Gedachten, ervaringen, waarnemingen weergeven in vorm teksten
- Jeugdliteratuur
o Lezen literaire teksten -> jeugdboeken (informatie en fictie)
Doel: kinderen in aanraking brengen met verschillende literaire genres. Literaire smaak
ontwikkelen en genieten van lezen jeugdboeken.
- Taalbeschouwing
o Leren reflecteren op taalvorm. Bijzonderheden en regelmaat ontdekken
o Traditionele grammatica: zinsleden ontleden, verschillende soorten woorden
benoemen.
- Spelling
Meest voorkomende woorden correct leren schrijven, belangrijke spellingsregels toepassen.
2.2 Taalsystemen
Taalfuncties:
- Communicatieve of sociale functie
Sociale functies:
o Zelfhandhaving: een sociale of communicatieve taalfunctie waarbij de spreker
zichzelf beschermt en verdedigt.
o Zelfsturing: handelen ordenen/plannen aankondigen
o Sturing van anderen
o Structurering van het gesprek: je gebruikt taal om gesprekverloop te beïnvloeden
Communicatieve functie: taal als communicatiemiddel spreker boodschap doorgeven
hoorder, interactie tussen mensen.
- Conceptuele of cognitieve functie
Taal als hulpmiddel om je gedachten te ordenen en grip te krijgen op de werkelijkheid.
1. Rapporteren: verslag doen van werkelijkheid
2. Redeneren: chronologisch ordenen, conclusies trekken, relatie oorzaak/gevolg
3. Projecteren: proberen verplaatsen gedachten en gevoelens van anderen
- Expressieve taalfunctie
Taal gebruiken om te experimenteren, gevoelens uiten, uitdrukking geven aan persoonlijke
emoties.
Expressiemiddel: songtekst
- Communicatieve functie
De functie van taal waarbij het gaat om het gebruik van de taal als communicatiemiddel. Ook
wel sociale functie genoemd. Er zijn vier communicatieve of sociale functies van de taal:
zelfhandhaving, zelfsturing, sturing van anderen, structurering van het gesprek.
, Dit is verdeelt in verschillende deelcompetenties;
o Grammaticale competentie (linguïstische competentie)
Hierbij gaat het niet alleen om het kennen van de grammaticale regels, maar ook om
de woordenschat, het correct vervoegen en verbuigen van woorden en de kennis van
de correcte uitspraak van woorden. Het gaat om alle kennis van de taal en de
taalregels die nodig zijn om adequaat te communiceren.
o Tekstuele competentie
Kennis van gesproken en gespreven teksten. Je moet weten hoe je een gesprek
begint en eindigt, maar ook kennis hebben van de regels voor schriftelijke teksten.
o Strategische competentie (pragmatische competenties: betrekking op praktijk en
concrete gebruik van taal)
Vermogen van een taalgebruiker om strategieën te hanteren om zo bepaalde doelen
te bereiken. Het gaat om schrijfstrategieën en spreek- en luisterstrategieën. Je moet
weten hoe je bijvoorbeeld anderen kunt overtuigen of aanzetten tot actie.
o Functionele competentie (pragmatische competenties: betrekking op praktijk en
concrete gebruik van taal)
Het vermogen om taalgebruik aan te passen aan een specifieke situatie. In een brief
aan de gemeenten of chatten.
Taalonderwijs moet je steeds de communicatieve competentie van kinderen ontwikkelen.
Tekstkenmerken en strategieën aanleren en bewust maken van welk soort taalgebruik in een
bepaalde situatie passend is.
Verschillende taalniveaus:
- Fonologisch niveau: uitspraak
- Morfologisch niveau: opbouw van woorden
- Syntactisch niveau: volgorde van woorden
- Semantisch niveau: betekenis van woorden
- Pragmatisch niveau: gebruik
- Orthografisch niveau: spelling
Kenmerk van ons taalsysteem: we kunnen een oneindig aantal taaluitingen produceren. Dat komt
doordat taal een recursief systeem is. dat houdt in dat een element van de taal weer eenzelfde
element van de taal kan bevatten. Bijv. ik vermoed dat hij liegt bevat ook de zin hij liegt.
Samengestelde zinnen: ik vermoed dat hij liegt omdat hij een knalrood hoofd heeft. In de theorie zou
je oneindige zin kunnen maken, maar in de praktijk lukt het ons natuurlijk niet om hele lange zinnen
te onthouden.
2.3 Hoe gebruik je kennis van het taalonderwijs en de taal?
Vaak wordt het in de taalmethode aangeboden in verschillende domeinen. Dat is ween wat
onnatuurlijke opsplitsing die wel als voordeel heeft dat je je op één onderdeel van het taalonderwijs
kunt concentreren. Je kunt ook meer geïntegreerd werken. (thematisch werken).
, Hoofdstuk 3: Mondelinge taalvaardigheid
3.1 Taalverwerving
Theorieën over taalverwerving
- Behaviorisme
- Creatieve constructietheorie
- Internationale benadering
Behaviorisme
Stroming in psychologie die ervan uitgaat dat kinderen hun taal leren door imitatie. Kinderen
bootsten de taal uit hun omgeving na. De meest frequente woorden worden het eerste geleerd.
Goedkeuring speelt hierbij ook een grote rol. (zeg maar papa, mama)
Voor gevoel van veel mensen is het leren van een taal vooral een kwestie van het imiteren vna de
taal van volwassenen door kinderen, maar in de praktijk ligt het iets anders. Kinderen blijken zinnen
te produceren die ze nog nooit eerder gehoord hebben. Ook is het zo dat de meest frequente
woorden niet als eerste geleerd worden (de, ik en die). Dat zijn de concrete zelfstandige
naamwoorden en werkwoorden die verwijzen naar dingen en acties uit de directe omgeving van het
kind (stoel/auto).
Wel is het voorbeeld van ouders noodzakelijk om taal te leren (wolfskinderen).
Creatieve constructietheorie
In de jaren ‘70 van de vorige eeuw ontstond ene andere visie op het leren van taal -> creatieve
constructietheorie of het mentalisme.
Ze gaan ervanuit dat kinderen taal niet simpelweg imiteren, maar zelf over een aangeboren
taalvermogen beschikken waarmee ze op een creatieve manier zinnen kunnen bouwen.
Een aanwijzing voor aangeboren taalleermechanisme ligt in het feit dat een kind elke willekeurige
taal kan leren. Met het aangeboren taalleervermogen is een kind in staat om zelf structuur te
ontdekken in de taal en kan het ook zinnen vormen die het nog nooit eerder heeft gehoord.
(kinderen uit Irak etc.). Wel is het zo dat de volgorde waarin een kind zich een taal eigen maakt,
wordt bepaald door biologische rijping. Alle kinderen beginne pas vanaf een jaar of één met het
produceren van taal.
Binnen de creatieve constructietheorie werd sterk de nadruk gelegd op de creatieve manier waarop
een kind met behulp van taalvermogen zelf zijn taal construeerde. De aandacht van taalaanbod
raakte wel wat op de achtergrond.
Interactionele benadering
Men onderschrift het belang van het aangeboren taalleervermogen, maar men benadrukt dat het
taalaanbod van de omgeving gen de interactie tussen ene kind en andere moedertaalsprekers
belangrijk is bij het leren van een taal. Wel is het zo dat het taalaanbod afgestemd moet zijn op de
mogelijkheden van het kind. Ouders passen dit vaak onbewust toe als ze tegen kinderen praten
(hogere toonhoogte, articuleren duidelijker, gebruiken korte zinnen, concrete woorden en herhalen
vaak). Dat geeft een kind de mogelijkheid om allerlei hypotheses op te stellen over de betekenis van
woorden en de regels van de taal. Daarbij zal een kind de nodige fouten maken, maar dat zijn
noodzakelijke stappen op weg naar het leren van de taal.
Eerstetaalverwerving
De taalontwikkeling van kinderen begint op het fonologisch niveau met het vormen van
spraakklanken. Het is de eerste stap in de taalontwikkeling. (baby: ah, ah, buh, buh)
Kinderen ontwikkelen zich ook op het morfologisch niveau, waarbij het gaat om de manier waarop
woorden gevormd worden. kinderen maken zich geleidelijk aan de regels voor de opbouw van
Nederlandse woorden eigen. (gevald en gesloopt)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lydiav2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now