Summary
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie Deel 1 - notities + boek
- Course
- Institution
Samenvatting college notities ontwikkelingsleer en ook het boek.
[Show more]
Seller
Follow
PsychologieStudent1303
Reviews received
Content preview
OntwikkelingsleerLes 1 - Gedrag interpreteren in functie van de leeftijd
- Bestudeert stabiliteit en verandering over levensloop
- Domein
▪ Wetenschappelijk
▪ Toegepast (bv: leerplicht: wnnr welke leerstof, Kind als getuige in rechtbank)
▪ Interdisciplinair
HF1: Geschiedenis, theorie en onderzoeksmethoden
Theorie
= geordend en samenhangend geheel van uitspraken over gedrag
- Beschrijven, verklaren, voorspellen
- Bv: gehechtheidstheorie
▪ Alle kinderen hebben neiging hechte band te hebben met moeder
▪ Beschrijven: wenen als mama niet bij de wieg is, stopt als mama er is, pakt vinger
▪ Verklaren: doet er alles voor om mama bij hen te houden, nabijheid realiseren
▪ Voorspellen: oudere kinderen kruipen, lopen moeder achterna, op schoot zitten
- Belangrijk
▪ Begrijpen: richting en betekenis geven aan wat we zien
▪ Basis voor praktijk: eerste begrijpen voor verbeteren, weten wat te doen om welzijn te verbeteren
- Behoefte aan wetenschappelijke bevestiging & replicatie
- Veel theorieën: aanvullend, dagen elkaar uit, beantwoorden zelfde basisvragen
- Interdisciplinair: belangrijk in dagelijks leven (bv: wat is de juiste opvoeding voor een kind?)
3 basisvragen
- Is ontwikkeling continu of discontinu?
- Is er één verloop van de ontwikkeling of meerdere?
- Wat is de relatieve invloed van erfelijkheid en van omgeving?
▪ Belangrijk voor alle theorieën, maar klemtoon verschilt
Basisbegrippen
Continu VS discontinu
- Continu: geleidelijk uitbreiden van zelfde soort vaardigheden die er in het begin al waren
▪ Manier reageren is in alle fase zelfde, gewoon toename complexiteit
▪ Bv: kan goed piano spelen -> kon dat al op jonge leeftijd nu gewoon beter -> Gwn meer van hetzelfde
▪ Kinderen hebben zelfde manier van denken, gewoon minder complex
- Discontinu: nieuwe manier van reageren in specifieke periodes
▪ Kinderen ervaren wereld anders dan volwassenen
▪ Met breekpunten -> treden waar kind functioneert op bepaald niveau en dan een grote overgang
▪ Stadia: kwalitatieve veranderingen in denken en doen, kenmerkend voor bepaalde perioden
. Zoals een trap, plotse verandering
▪ Bv: piano spelende vrouw krijgt gwn meer inzicht in muziek
1 weg of meerdere?
- Vroeger: aanhangers van de stadia-theorieën: iedereen doorloopt zelfde sequentie van ontwikkeling
- Nu: meerdere vormen van ontwikkeling mogelijk door context
- Contexten vd ontwikkeling
▪ Unieke combinatie van persoonskenmerken (erfelijkheid) en omgevingskenmerken (thuis, school)
▪ Kunnen leiden tot verschillende trajecten van ontwikkeling
▪ Bv: verlegen kinderen
. Vooraan vertellen wat je gedaan hebt in weekend
. Vaak als moeders over beschermend zijn: ga er mee spelen en als het niet lukt kom terug
. Sociale kinderen komen niet terug
1
,Relatief: erfelijkheid of omgeving
- Erfelijkheid: erfelijke informatie in genen meegekregen van ouders in bevruchting
- Omgeving: fysische en sociale factoren, beïnvloedt biologische en psychologische ontwikkeling
- Stabiliteit: behouden van relatieve positie
▪ Verklaard door: erfelijkheid, levenslange patronen door vroege ervaringen
▪ Negatieve ervaringen kunnen niet overkomen worden door goede
▪ Bv: verlegenheid, makkelijk ordenen, blijft ongeveer zelfde
- Plasticiteit: verandering is mogelijk
▪ Ontwikkeling open voor levenslange verandering
▪ Verandering gebaseerd op belangrijke ervaringen
- Nature: genen
- Nurture: opvoeding, ervaringen
Levensloopperspectief: gebalanceerd gezichtspunt
Dynamische systeembenadering
- Ontwikkeling gezien als een dynamisch systeem
- Belangrijke vertegenwoordiging: levensloopperspectief
▪ Ontwikkeling duurt levenslang
. Van bevruchting tot overleiden
. Invloeden op ontwikkeling: psychologisch, biologisch en sociaal
▪ Multidimensionaal & veelvormig
▪ Plastisch
▪ Beïnvloed door veel interactieve krachten
Ontwikkeling is levenslang zie p8
- Vroeger dachten ze dat het stopte na adolescentie -> niet juist (bv: stijgende levensverwachting)
- Verschillende fasen allemaal even belangrijk
- Domeinen van ontwikkeling (even belangrijk)
Multidimensionaal en veelvormig
- Multidimensionaal: bepaald door complex samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren
- Veelvormig 1: niet altijd vooruitgang in alle domeinen
▪ Bv: specialisatie in talen maar niet in wiskunde (over tijd)
- Veelvormig 2: vooruitgang en achteruitgang binnen zelfde domein
▪ Bv: kon bepaalde woorden niet meer herinneren, maar in leesclub leert ze nieuwe woorden
Ontwikkeling is plastisch
- Op alle leeftijden
- Ouder worden: geen schipbreuk maar een vlinder (metamorfose en continu potentieel)
- Wordt wel minder naarmate ouder -> mindere kansen
Ontwikkeling beïnvloed door meerdere, interactieve krachten
- Biologisch, historisch, sociaal & cultureel
- Leeftijdsgebonden: gebeurtenissen sterk verbonden aan leeftijd en daardoor voorspelbaar
▪ Dwingend en normatief
▪ Bv: biologisch, duurt effen voor je kan praten en lopen / sociologisch: moet naar school, auto
- Gebonden aan geschiedenis: ervaren door mensen geboren rond zelfde tijdstip
2
, ▪ Normatief
▪ Cohort (generatie)
▪ Bv: oorlog, technologie, pandemie
- Niet-normatief
▪ Treffen geen hele groep, maar 1 of enkele personen
▪ Ligt niet vast, toevallige ontmoetingen
▪ Stimuleren veelvormigheid (minder leeftijds-markers)
▪ Bv: zwangerschap
- 3 bomen 3 soorten ontwikkeling
- Verschillende vertakkingen zijn verschillende keuzes
- Hoe hoger in de bomen hoe meer takken verweven geraken, moeilijk te onderscheiden
Wetenschappelijk begin
Darwin
- Evolutietheorie
- Was een bioloog
- Principes van natuurlijke selectie
▪ Soorten hebben kenmerken die aangepast zijn aan omgeving
▪ Vinken hadden ander soort bek
- Overleven van de sterkste
▪ Survival of the fittest
▪ Individuen die best aangepast zijn aan omgeving overleven en planten zicht voort
▪ Genen worden doorgegeven aan latere generaties
Normatieve benadering
= meten van gedrag van grote groep individuen, leeftijdsgebonden gemiddeldes als representatie voor typische ontwikkeling
- Hall
▪ Aanhanger Darwin
▪ Ontwikkeling als een rijpingsproces (maturatie, zoals een bloem)
. Genetisch bepaald, automatisch proces
. Al bewezen dat het niet waar is
▪ Verschillende stadia waar in ze alle volkeren van de geschiedenis doornemen
. Hernemen ontwikkeling van mensen in geheel
. Dieren, kruipen, kampen maken, adolescenten
▪ Methoden wel nog gebruikt
. Leeftijdsgebonden gemiddelden uit grote studies bij kinderen -> typische ontwikkeling
. Wou voor grote groepen zelfde dingen vast stellen -> wil leeftijdsgemiddelde
. Wanneer zie je eerst altruïsme? Welke angst? (opletten thema -> dames, leerkrachten)
- Gesell
▪ Rijpingsproces
▪ Leerling van Hall, wou ook gemiddelde
▪ Vooral voor bewegingen, sociaal gedrag & persoonlijke eig van kinderen
▪ Informeerde ouders wnnr wat moest gebeuren bij kind (wnnr wandelen)
Les 2
Mental Testing Movement (Test beweging)
- Binet & Simon
▪ Normatief
▪ Eerste intelligentietest
. Invoering schoolplicht
. Iedereen op ander niveau -> moest test komen wie naar speciaal onderwijs
▪ Leidde tot belangstelling voor individuele verschillen in ontwikkeling
Midden 20ste eeuw theorieën
- Theorieën van vandaag zetten zich af tegen oude theorieën
- Hoe en waarom worden mensen wie ze zijn
3
, Psychoanalytische benadering
- Klemtoon op unieke levensgeschiedenis van individu (verschillende stadia)
- Doorlopen verschillende stadia met unieke conflicten tussen biologische drijfveren en sociale verwachtingen
Freud
- Visie: kinderen gaan door reeks stadia waarin conflicten tss biologische driften (agressie, seksueel) en sociale
verwachtingen. Oplossing (van ouders) bepaalt psychisch functioneren.
▪ Seksueel: lustbeleving (vinger in mond)
▪ Driften mogen niet -> oplossing ervoor vinden -> welke oplossing bepaalt persoonlijkheid
- Psychoseksuele theorie: hoe ouders omgaan met seksuele en agressieve impulsen (driften) van kinderen in eerste
levensjaren bepaalt ontwikkeling persoonlijkheid
- Relaties tss 3 aspecten bepalen basispersoonlijkheid (verhoudingen belangrijk)
▪ Id
. ‘het’
. Ruimste
. Onbewust, aanwezig bij geboorte
. Biologische behoeften en verlangens
▪ Ego
. ‘ik’
. Bewust, rationeel
. Ontstaat in vroege kindertijd
. Impulsen (van id) in aanvaardbare richtingen gestuurd (staat tussen beide, compromis)
▪ Superego
. Het geweten
. Tussen 3 en 6 jaar door interactie met verzorgers
- Lustbeleving
▪ Oraal: Nagelbijten, roken, overeten geboorte – 1 jaar
▪ Anaal: Ophouden of naar toilet gaat 1-3 jaar
▪ Fallisch 3-6 jaar
. Oedipus & Electra
Trouwt met moeder, doodt vader / Pos tegen vader, Negatief moeder
Meer interesse in ander geslacht
. Toestand erectie, Hoe ziet alles eruit?
▪ Latentie: Uitstelfase, niet ermee bezig 6-11 jaar
▪ Genitaal: Aandacht partners buiten gezin adolescentie
▪ Aandacht verschillende lichaamszones
▪ Correcte bevrediging toelaten
- Kritiek
▪ Te grote klemtoon op rol seksuele gevoelens in ontwikkeling
▪ Cultuurspecifiek (Victoriaanse ms, 19e eeuw) -> preutse periode
▪ Geen onderzoek bij kinderen
. Werkte alleen met volwassenen
. Vertel wat er bij je opkomt? Problemen bij verschillende periodes
Erikson
- Breidt theorie uit
▪ 5 eerste stadia behouden
▪ 3 volgende stadia nieuw
- Psychosociale theorie
▪ Ego bemiddelt niet alleen (id-superego)
▪ Positieve kracht in ontwikkeling (bijdragen tot sm)
- Basisconflict in ieder stadium
▪ Positieve pool realiseren, Negatieve negeren
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PsychologieStudent1303. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69052 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now