Aandachtspunten die je indachtig moet zijn bij professionele psychologische gespreksvoering:
2.1 Een professioneel kader bieden
- Cliënten brengen persoonlijke gevoelige/ belangrijke thema’s
- Instelling van psychologisch consulent als luisteraar is cruciaal
• Zelfreflectie bij hulpverlener
- Eigen functioneren
- Eigen referentiekader
- Eigen gevoeligheden
2.2 Het eerste contact verzorgen
Stel vooraf vragen rond:
- Waar ontvang ik
- Wie ontvang ik
- Wat doe ik wel/ niet bij het begroeten
Houd rekening met de sociale en culturele achtergronden en leeftijdsgebonden elementen
Zorg voor een rustige omgeving en voldoende tijd en focus je in de beschikbare tijd op het hier en nu.
Gepaste begroetingn toegankelijke eerste indruk
- Non-verbaal geruststellen
- Social talk: kort praten over een neutraal onderwerp om een gesprek op gang te brengen
- Verzorgde taal
- Aangepast aan je cliënt (stemming, vaardigheden, …)
2.3 Elk gesprek degelijk voorbereiden
Kan via een formulier of aan de hand van vragen die je jezelf stelt, zoals:
- Waar?
- Wanneer?
- Hoe lang?
- Wie?
- Doel?
- Verwachtingen hulpverlener/ cliënt?
- Inhoud?
- Rol hulpverlener/ cliënt?
- Mogelijke reacties + hoe hiermee omgaan?
- Relevante informatie beschikbaar voor het gesprek?
- …
2.4 Aandacht hebben voor sfeerbepaling
Belangrijk dat de gesprekspartner zich op zijn gemak voelt.
Omgeving ! rustige, prikkelarme, doordachte en gezellige ruimte
- Opstelling is ook belangrijk om over na te denken
- Veiligheid aanbieden tijdens het klaarzetten van de ruimte
- Drankje aanbieden?
1
,Jijzelf
- Voldoende ontspannen
- Neutraal en sociaal-aanvaard uiterlijk
2.5 Het gesprek faseren
Opening van het gesprek:
- Cliënt welkom heten, binnenlaten, stoel aanbieden
- Social talk (doseren)
- Concrete aanleiding tot het gesprek (laatste contact aankaarten)
- Structuur, verwachtingen en gesprekdoel(en) (tijdens aanleiding)
- Beroepsgeheim + noteren
• Cliënt steeds betrokken + mag dossier inkijken
• Discreet overleg met intern/ huisarts
• Uitzondering: indien we ons zorgen maken
- Beschikbare tijd
Midden:
- Inhoudelijk: ruimte geven aan cliënt om zijn verhaal te kunnen doen
- Gespreksinterventies: structuur vs weinig structuur
Slot:
- Tentatief samenvatten
- Belangrijke gesprekspunten herhalen
- Afspraken herhalen
- Gespreksevaluatie door cliënt(context)
- Emoties plaatsen
- Agendering voor eventuele vervolggesprekken
- Bevragen wat de clënt nodig heeft om dit gesprek af te ronden
2.6 Beginnersvalkuilen vermijden
Valkuilen:
- Enkel aandacht hebben op wat fout gaat
- Controle houden over gesprekken (constant nieuwe vragen stellen)
- Te vlug eigen mening of oplossingen aanbrengen
- Te veel met interventies bezig zijn ipv echt te luisteren
- Zodanig luisteren dat je alle professionele interventies uit het oog verliest
- Volledig beroepsgeheim beloven
Aandachtspunten:
- Blijf bij beleving van je cliënt volg CL en vermijd adviezen
- Waardenvrije ingesteldheid geen moralisatie
- Dé werkelijkheid is altijd subjectief meerzijdig beluisteren
Evenwicht zoeken: innerlijk reflecteren maar toch in contact blijven
Hoofstuk 3: grondhoudingen
3.1 Inleiding
Basistheorie: nadenken over
- Wie is een cliënt (in zijn context)?
- Wie is een psychologisch consulent (in zijn context)?
- Wat is hulpverlening (in zijn context)? Hoe kan je cliënten ondersteunen?
Nood aan bewaken van
- Diepmenselijke gelijkwaardigheid gevaar: kwetsbare vs alleswetende
- Manier van beïnvloeding gevaar: onderdanige vs manipulator
2
, Realiseren door voldoende
- Openheid
- Gelijkwaardigheid
- Ontvankelijkheid
Carl Rogers: 3 grondhoudingen -> later uitgegroeid tot de cliëntgerichte/ experiëntiële benadering
Professionele gespreksvoering
- Fundament = basisvoorwaarden en grondhoudingen
- Ruwbouw/ bakstenen = gespreksvaardigheden
- Constructie/ dak = specifieke gespreksmodel
3.2 Empowerment
= een professionele houding waarbij de hulpverlener start vanuit de visie dat de cliënt het
aanmeldingsprobleem zelf aanpakt en dat de cliënt zowel de keuze, de mogelijkheden als de
verantwoordelijkheid heeft om er iets aan te doen.
De psychosociale hulpverlener moet niet alles oplossen voor zijn cliënt
- Gevaar: dat de cliënt afhankelijk zo worden van de hulpverlener
- Je helpt hem echter wel als je hem ‘terug in eigen kracht zet’ = empowerment
Van Alphen: hulpverleningsstijlen:
Met informatieoverdracht Zonder informatieoverdracht
Ondersteunend Samenwerken -Empowerment Zelf alles invullen - Afhankelijk maken
Niet ondersteunend Opleggen - Corrigerend/ paternalistisch Niets doen - Niet-betrokken
Van Alphen: rollen:
- Expertiserol (diagnose-receptmodel): adviseren
- Consultant
- Counselor: raadgevende functie en vult info bij cliënt aan met info over het proces
- Coach: luisterend oor
Praktijk: welke houding neem je aan hierin?
- Mensbeeld
- Het probleem minimaliseren of bagatelliseren
- Eigen non-verbale taal
Empowerment
- Hulpverlener
• Heeft vertrouwen in de mogelijkheden van de cliënt
• Heeft ondersteunende houding
• Draagt geen oplossing aan, faciliteert wel het leerproces naar probleemoplossend vermogen
• Zet cliënt in zijn kracht
- Cliënt
• Heeft keuze en verantwoordelijkheid
• Wordt niet afhankelijk van de hulpverlener
3.3 Non-directiviteit
Als je het verhaal van de cliënt zo goed mogelijk wil kunnen invoelen en/of als je wilt dat het gesprek de cliënt
helpt een keuze te maken of zijn gedrag te verandere, dan veronderstelt dit:
- Ruimte geven aan de gedachtenontwikkeling van de ander: tijd nemen, luisteren
- Niet in de rede vallen, niet van onderwerp veranderen, enz.
- Je uitnodigend opstellen
- Zo min mogelijk sturen
- Zorgen dat je beiden bij het onderwerp blijft
- Zorgen dat je aandacht besteedt aan de beleving van de ander
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thaylinemahieu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.