In deze samenvatting zitten alle onderdelen van wetenschappen en techniek samengevat (behalve het deeltje van dieren). Deze samenvatting bevat informatie uit het boek 'de basis', de lessen en de PowerPoints die de docenten aanbieden.
Door klein enorm heet puntje met oneindig grote dichtheid (= singulariteit) dat oneindig veel energie
bevatte
14 miljard jaar geleden is dat puntje ontploft
= basis van dit alles, elementaire deeltjes waaruit alle materie op aarde en heelal is
opgebouwd
2) Sterrenstelsels
Net na oerknal (fractie van fractie van seconde later)
= temperatuur 50 000 miljard graden Celsius
Heelal koelde af naarmate het groter werd
Eerste sterren
Ontstaan:
Heelal koelde af tot ongeveer 3000°C
Onstonden eerste atomen, vooral waterstofgas
=> Deeltjes door zwaartekracht naar elkaar getrokken
=> Verspreide dichte gaswolken
=> waterstofatomen dicht opeengeduwd werden => fuseerden ze
=> ontstaan nieuwe deeltjes: heliumatomen
= eerste sterren
➔ Water omgezet in helium
➔ 400 miljoen jaar na oerknal
➔ Verschillende sterren zijn door zwaartekracht gaan groeperen tot sterrenstelsels
➔ = geven licht, veel groter dan planeet
Melkwegstelsel
= sterrenstelsel van de aarde, zon, andere planeten en veel sterren
,3) Zonnestelsel
= zon waarrond 8 planeten omheen cirkelen door de zwaartekracht
Planeten: Mercurius, venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus.
Zonnestelsel = planetenstelsel
= verzameling van hemellichamen die om een centrale ster draaien
➔ Bij ons de zon
Zon
= grootste, warmste en zwaarste hemellichaam in ons zonnestelsel (vuurbal)
= middelmatige belangrijke ster
Ontstaan:
Gaswolk die is samengekrompen
Werking zon:
Water omgezet in helium => kernfusie
Vier atomen fuseren tot een nieuw atoom dat minder weegt. De massa die je tekortkomt is
niet in het niets verdwenen, maar is omgezet naar energie. (warmte die de zon uitstraalt)
Kenmerken zon
- Zonnevlekken
= plekken waar het minder warm is
- Fakkelvlekken
= plekken waar het heel warm is
Zonnewind
Zon draait om eigen as -> midden draait sneller dan polen
Zon voortdurend door elkaar geroerd
Door deze intense hitte gebeuren ontploffingen = zonnewind ontstaan
= geladen deeltjes de ruimte ingestuurd die soms zelf de atmosfeer binnendringen
Atmosfeer binnendringen? = poollicht aan Noord- en Zuidpool
, Planeten
= draait rond een ster
4) Aarde, zon en maan
Vroeger
Geocentrische wereldbeeld = aarde middelpunt van heelal
Later Galileo Galilei
Heliocentrisch wereldbeeld = zon als middelpunt van heelal
Snelheid draaien aarde
Niet voelbaar? => zwaartekracht
Aarde draait in tegenwijzerzin
= west naar oost
Relatie tussen aarde en maan
Maan draait in tegenwijzerszin om de aarde
Omlooptijd
= tijd die de maan nodig heeft om helemaal rond de aarde te draaien
= maand (p33)
, De maan en haar schijngestalten
= vorm van maan veranderd niet, het is schijn
In de klas
1) Observeren van de werkelijkheid
2) Kinderen plaats nemen in cirkel (aarde) met gezicht naar buiten dan kind op een stoel staat
buiten de kring en kinderen in ruimteschip laten stappen
- Volle maan
- Laatste kwartier (week later)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dagmar7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.42. You're not tied to anything after your purchase.
