Dit document beschrijft alles rondom de anatomie van stoma's en de handeling zelf.
Het volgende komt aan bod:
- anatomie
-functie darmen
-indicatie
-contra indicatie
-plaatsing
-complicaties bij het aanleggen van een stoma
-soorten stoma's
-Dubbelloops of enkelloops/eindstandig stoma
-In...
Naam: Marieke Aardema
Stagebegeleiders: Marjolein en Riëtte
Beoordelaar: Petra
Een stoma is een chirurgisch aangelegde opening die een lichaamsholte
verbindt met de buitenwereld. We maken onderscheid tussen urostoma’s en
darmstoma’s. Bij een urostoma komt urine door de kunstmatige uitgang naar
buiten, bij een darmstoma is dit ontlasting. Een stoma heeft geen sluitspier, dus
ontlasting en urine kunnen niet worden opgehouden. Om de urine of ontlasting
op te vangen is stomamateriaal nodig. Wennen aan een stoma kost tijd.
Adequate begeleiding door een stomaverzorger kan helpen bij het accepteren
van de stoma.
Volgens de Wet BIG is het verzorgen van een stoma geen voorbehouden
handeling. Veel zorginstellingen kiezen er echter voor het verzorgen van een
stoma aan te merken als risicovolle handeling, aangezien er een groot risico is
op schade aan de zorgvrager als er niet goed geobserveerd wordt en de
handeling op een onjuiste manier wordt uitgevoerd.
Anatomie
,De dunne darm bestaat uit de twaalfvingerige darm (duodenum), nuchtere
darm (jejunum) en kronkeldarm (ileum). De twaalfvingerige darm ligt in een
bocht om de alvleesklier heen. De nuchtere darm en de kronkeldarm gaan
zonder duidelijke overgang in elkaar over en liggen gekronkeld in de buikholte.
De dunne darm gaat over in de dikke darm. De dikke darm bestaat uit de
blindedarm (caecum), karteldarm (colon), en endeldarm (rectum). De dikke
darm ligt als een omgekeerde U in de buikholte.
Functie darmen
De darmen spelen een belangrijke rol bij de spijsvertering. Voedsel bereikt
allereerst de dunne darm. Hier worden de meeste voedingsstoffen uit het
verteerde eten opgenomen. Ook worden hier verteringsappen uit de
alvleesklier en uit de galblaas toegevoegd om de opname van voedingsstoffen
te optimaliseren. Omdat de dunne darm ongeveer 5 meter lang is, beschikt hij
over een grote reservecapaciteit. Als na een operatie een groot deel van de
dunne darm verwijderd is, blijkt na enkele maanden de opname van
voedingsstoffen weer bijna volledig te zijn. Na de dunne darm komt voedsel in
de dikke darm terecht. Hier worden voornamelijk vocht en zouten aan de
waterige inhoud onttrokken. Door de aanwezige bacteriën (darmflora) vindt
hier ook nog enige vertering plaats. Aangekomen in de endeldarm is de
darminhoud inmiddels ingedikt. De onverteerde resten verlaten het lichamelijk
uiteindelijk als ontlasting.
Indicatie stoma
Een stoma wordt aangelegd als een deel van de darm of blaas verwijderd moet
worden. Het kan ook een tijdelijke oplossing zijn om de darmen voor een
periode te ontlasten of een obstructie te omzeilen.
Indicaties voor het verwijderen van een stuk darm en het aanleggen van een
stoma zijn:
- Darmkanker of een verhoogd risico daarop
- Familiaire adenomateuze polyposis (een erfelijke aandoening, waarbij
veel poliepen in de dikke darm voorkomen, deze poliepen vergroten de
kans op kanker)
- De ziekte van Crohn of colitis ulcerosa (aandoening waarbij het
darmslijmvlies chronisch ontstoken is)
- Neurologische aandoeningen die de prikkelgeleiding verstoren, waardoor
klachten van obstipatie of incontinentie ontstaan.
- Fistel
- Diverticulitis (ontstoken uitstulpingen aan de buitenkant van de darm,
deze uitstulpingen vergoten de kans op een darmwandperforatie).
, - Obstructie of afsluiting van de darm, waardoor voedselpassage niet meer
mogelijk is
- Tijdelijk na het aanleggen van een anastomose (het op elkaar aansluiten
van twee darmuiteinden na het verwijderen van een stuk darm)
- Het afsterven van darmweefsel als gevolg van zuurstoftekort door een
verstoorde bloedtoevoer.
- Aangeboren afwijkingen: anusatresie (de anus ontbreekt of is niet goed
aangelegd), ziekte van Hirsch Sprung (de darm kan de bewegingen om
ontlasting richting anus te stuwen niet goed maken), spina bifida (open
ruggetje, waarbij de werking van de darmen verstoord kan zijn)
- Een traumatische beschadiging van de darmen
Indicaties voor het verwijderen van de blaas en het aanleggen van een
urostoma zijn:
- Blaaskanker
- Schrompelblaas
- Een chronische ontsteking van de blaaswand
- Aangeboren afwijkingen, bijvoorbeeld spina bifida
- Een traumatische beschadiging van de blaas
Aanleggen van een darmstoma
Het aanleggen van de darmstoma is een chirurgische ingreep die wordt gedaan
door een chirurg op de operatiekamer. Tijdens de operatie is het belangrijk dat
de darmen leeg is. Om deze reden wordt de zorgvrager de dag voor de operatie
opgenomen en krijgt hij laxeermiddelen of een darmspoeling. Bij een
spoedoperatie wordt het daar niet van tevoren geleegd. De operatie zelf vindt
plaats onder narcose, waarbij het hele lichaam verdoofd is en de zorgvrager
kunstmatig in slaap wordt gehouden. De chirurg haalt een stukje daar door de
buikwand naar buiten. Dit stukje wordt opgeslagen van binnen naar buiten en
vastgehecht in de huid. Er wordt een doorzichtig zakje op de stoma geplakt.
Hier wordt de ontlasting opgevangen. De stoma is in het begin vaak rood en
gezwollen, de zwelling neemt in de eerste drie maanden langzaam af. De stoma
blijft rood.
Plaatsing
De plaats van de stoma is afhankelijk van de indicatie voor de stoma en van
eigenschappen van de zorgvrager. De chirurg kijkt bijvoorbeeld naar de vorm
van de buik. Zo mogelijk wordt ook rekening gehouden met het soort kleding
dat de zorgvrager graag draagt. Verder moet de zorgvrager in staat zijn zelf het
stomamateriaal te bevestigen en te zien voor de verzorging.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MariekeAardema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
