Religie, zingeving en levensbeschouwing: eigen cursus met alle lesnotities
50 views 0 purchase
Course
Religie, Zingeving En Levensbeschouwing
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit document bevat elke les van religie met goede lesnotities.
Behaalde resultaat: 16/20 (eerste zittijd januari 2022) en behaalde resultaat door een vriendin die deze notities leerde: 20/20 (ook eerste zittijd januari 2022).
LES 1: DE ZINGEVENDE
INTERESSE
Centrale vragen: “Waarom doen we wat we doen? Wat is de zin en betekenis daarvan?”
“Passie” < passief: iets wat je eigenlijk niet zelf kiest, het is iets wat je raakt / aanspreekt
Doel?
Universiteit en persoonsvorming
o Visie over de wereld creëren
o Mensbeeld
Disciplinary future self
Praktisch
Cursusmateriaal: lessen + bijkomend materiaal
Evaluatie
o Examen: schriftelijk (17/20)
Open vragen gericht op inzicht
o Deelname aan alle discussiefora (3/20)
Indeling in groepje van 10
Een eigen mening geven
2 keer reactie schrijven op een post van iemand anders
Aan alle drie meedoen!!!
Zingeving
Boek: “De rationaliteit en haar grenzen” zie Toledo
3 interesses van de mens = verlangens, manier van betrokken zijn
1. Cognitieve interesse
Verlangen naar kennis, de drang om iets te willen weten
Vb. wetenschap, nieuwsgierigheid
2. Zingevende interesse
Verlangen om waardevolle dingen te doen, om betrokken te zijn op zaken
die waardevol zijn
Iets doen omdat het betekenisvol is, zaken met intrinsieke waarde
1
, 3. Manipulatieve interesse
Feit dat we graag de wereld naar onze hand zetten, de werkelijkheid
aangenamer te maken
Vb. ik heb honger, dus ik maak een pasta om te eten
Technologie: wetenschap gebruiken om de wereld aangenamer te maken
Vb. ontwikkelen van vaccins
Deze interesses overlappen soms
Overschatting cognitieve en
manipulatieve interesse door
succes van de wetenschap en
hoogtechnologische samenleving
Zingevende interesse is een
overkoepelende dimensie
Zingevend & cognitief
Idee 1: er zijn activiteiten in ons leven die lijken te gaan over een cognitieve interesse, maar
die eigenlijk fundamenteel over zingeving gaan
o “Waarom spreken we met elkaar?”
Vb. je babbelt vaak met je buren niet per se kennis uitwisselen, maar om
onze relatie te ‘vieren’, aan elkaar bevestigen dat je een relatie hebt met
elkaar en deze relatie vorm geven
Erkenning geven “jij bent mijn buurman”
Het is waardevol buren te hebben en ze de erkenning te geven dat ze
bestaan
Vb. je hebt diep gesprek met je beste vriend erkenning geven dat je je
vriend vertrouwt en dat die een goede vriend is
Je geeft aan dat die vriend betekenisvol is voor jou
o Gesprekken zijn ritueel
Idee 2: kennis speelt wel degelijk een rol in onze zingevende activiteiten
o Vb. je hebt een relatie: de kennis of je lief je al dan niet bedriegt is relevant voor de
zin die je geeft aan die relatie
Hoe ga je aan die kennis geraken?
Als het puur cognitieve interesse zou zijn: je zou meest efficiënte manier
zoeken om er achter te komen; detective inhuren of gsm doorzoeken
vertrouwensband zou je dan verbreken
Kennis die rol speelt: vertrouwen (zie idee 3)
Idee 3: wetenschappelijke kennis is hierbij niet steeds de ideale kennisvorm, vaak is intuïtieve
kennis veel belangrijker (aanvoelen, wijsheid, sensibiliteit…)
2
,o Vooral in relaties speelt het cognitieve slechts een zeer beperkte rol
o Vb. “Wie wordt mijn partner?”
Wat ligt aan de basis van mijn partnerkeuze?
Wetenschap: de geur / feromonen van de persoon speelt belangrijke rol
Hoe relevant is dit wetenschappelijk inzicht voor ons? eigenlijk betekent
dit niets op zingevend niveau
Proberen uitleggen wat we zien in iemand of wat ons aanspreekt in iemand
is zeer moeilijk cognitief te verwoorden het is een expressieve,
symbolische waarde die uitdrukt dat men het niet kan zeggen
o Vb. “Wie blijft mijn partner”
Hoe weten we of een relatie blijft duren?
Wetenschap: algoritmes die bepalen welke partners geschikt zijn en welke
relaties zullen blijven duren
Vb. Blind getrouwd: experten weten eigenlijk totaal niet waarover
het gaat
Ultieme maatstaf of relatie blijft duren: mensen in hun intuïtie in het
samenleven met elkaar, of dit al dan niet gaat
o Vb. Straf
Tekst Richard Dawkins zie Toledo
Mensen zijn gedetermineerd in hun daden: hun hersenprocessen
beslissen dit
Strikt genomen zijn mensen niet verantwoordelijk voor hun daden
Belachelijk om mensen te straffen of boos te zijn op mensen
“Mensen die foute dingen doen zijn zoals kapotte auto’s: ze moeten
niet gestraft worden, ze moeten gerepareerd worden”
Door het feit dat wij weten vanuit de wetenschap (cognitief inzicht)
in de gedetermineerdheid van onze hersenprocessen, moeten we
bepaalde activiteit (mensen straffen) laten varen
Overtuiging dat waardevolheid van activiteiten afhangt van cognitief
inzicht: straffen is op basis van cognitieve kennis, nl. kennis dat we
verantwoordelijkheid zouden hebben nu is die kennis
achterhaald, dus onze zinvolle activiteit (straffen) verliest zijn waarde
o Zinvolle hangt af van het cognitieve
Prof: Zou het ook niet kunnen zijn dat het straffen (“toebrengen van pijn”)
van mensen gewoon een manier is om zin te geven aan het feit dat mensen
vreselijke dingen doen, om mensen te doen inzien dat ze iets fout hebben
gedaan?
Het zou kunnen zijn dat we ondanks de cognitieve input, in ons
dagdagelijks leven er nog steeds naar zullen verlangen om mensen
die zware fouten gemaakt hebben te straffen om hen te doen voelen
dat ze iets fout gedaan hebben
3
, Misschien is het cognitieve / inzicht van de neurowetenschappen
helemaal niet relevant voor het zinvolle
Zingevend & manipulatief
Idee 1: er zijn activiteiten in ons leven die lijken te gaan over manipulatieve interesse, maar
die eigenlijk fundamenteel over zingeving gaan
o Manipulatief: we doen dingen omdat we daar behoefte aan hebben dit is echter
vaak niet zo
o Vb. zoeken naar geluk
Filosofische traditie: mensen zijn gericht op geluk, het ultieme waar we naar
streven we zetten de wereld naar onze hand om geluk te bereiken
MAAR dit klopt niet
We doen dingen omdat ze waardevol zijn en als we die waardevolle
dingen dan doen, dan komt dat geluk als soort cadeau erbovenop
“De geluksmachine”
Stel je voor: we zijn allemaal manipulatieve wezens die op welke
wijze dan ook dat geluk voor onszelf willen bereiken ultieme
oplossing voor alle problemen zou dan de geluksmachine zijn: een
machine waar wij op aangekoppeld zijn en je stelt die zo in dat je
altijd gelukkig bent
Stel je moet kiezen: je leven zelf leiden of je hele leven gekoppeld
zijn aan die machine
o Meeste mensen zouden zelf hun leven willen leiden
o Vb. je bent een competitiezwemmer: de geluksmachine zou
geprogrammeerd zijn dat je altijd wint, maar hier zijn we
eigenlijk niet in geïnteresseerd: mensen willen heel hard
trainen en dan zou het fijn zijn te winnen, maar het bestaan
van geluk hangt er vanaf dat het ook kan mislukken
o Vb. het hebben van kinderen: de geluksmachine zou je kind
perfect kunnen samenstellen, maar dan heb je het geluk van
het hebben van kinderen verpest het geluk van het
hebben van kinderen is dat je een persoon creëert die
eigenlijk buiten je controle valt
Geluk heeft te maken met onverwachte dingen, dingen die je niet onder
controle hebt (>< manipulatieve interesse)
Streven naar geluk heeft te maken met zingevende activiteiten: betrokken
zijn op dingen die waardevol zijn buiten ons, die we niet onder controle
hebben
Het niet-manipulatieve is wezenlijk voor het zingevende
o Vb. zoeken naar erkenning en waardering
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentrechtenkul. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.28. You're not tied to anything after your purchase.
