Een uitgebreide samenvatting van de tentamenstof voor het vak histologie op de opleiding Mondzorgkunde van de HAN. De samenvatting bevat veel voorbeelden en afbeeldingen. De samenvatting bestaat uit de hoorcolleges, responsiecolleges en de syllabus.
,Hoofdstuk 1
- Inleiding Histologie
Histologie afgeleid van het Griekse Histos = weefsel & Logos = wetenschap.
Histologie houdt zich dus bezig met de gedetailleerde opbouw van levende organismen (planten en dieren).
Als we naar weefsels van dieren kijken (en naar de cellen waaruit de weefsels zijn opgebouwd), zien we dat er vaak een grote
overeenkomst is in de opbouw van die weefsels en cellen, terwijl die dieren een zeer verschillende uitwendige bouw hebben.
Bijvoorbeeld: bepaalde zenuwcellen bij een vis zien er hetzelfde uit als bepaalde zenuwcellen bij de mens.
Op het niveau van weefsels en cellen is er dus een grote uniformiteit = (eenheid vormt) te ontdekken, hoewel er uiterlijk
(macroscopisch) grote verschillen kunnen bestaan.
Wij zullen vooral aandacht besteden aan de morfologie (= de wetenschap van de vorm) van weefsels en cellen. Deze studie van
de vorm gebeurt onder andere met behulp van een microscoop (gewoon microscoop = lichtmicroscoop). De gebruikte vergroting
kan gevarieerd worden van 20x tot 1.250x
Onderzoek van cellen en vooral de onderdelen van cellen gebeurt behalve met het lichtmicroscoop met het elektronenmicroscoop,
dat 500x tot 200.000x kan vergroten waardoor fijnere details zichtbaar worden.
De studie van cellen en celonderdelen wordt cytologie genoemd, afgeleid van het Griekse woord voor cel: kytos en wetenschap:
logos.
Naast genoemde studie van de vorm vraagt men zich in de histologie en cytologie af, wat de zin van die vorm is. Men vraagt dus
naar de functie. Vorm en functie zijn aan elkaar gerelateerd.
Hiermede staan de histologie en de cytologie in verband met de fysiologie (leer der levensverrichtingen) en biochemie (leer van de
chemische processen in levende organismen).
,Een organisme (uitgezonderd de eencelligen) is opgebouwd uit verschillende weefsels (bijv. spierweefsel, leverweefsel en
hersenweefsel).
Ieder weefsel is op zijn beurt weer opgebouwd uit cellen (bijv. spiercel, levercel en hersencel).
De cel is de kleinste eenheid van een organisme die zich, onder bepaalde omstandigheden, afzonderlijk kan delen en
handhaven. De cel wordt dan ook beschouwd als de bouwsteen van het levend organisme.
Om deze reden wordt in deze cursus allereerst de cel en zijn onderdelen bestudeerd om daarna de verschillende weefsels,
vooral van de mondholte, onder de loupe, of beter gezegd onder de microscoop te nemen.
, Hoofdstuk 2
Het vervaardigen van Histologische Preparaten
De opkomst van Histologie ligt ongeveer 160 jaar terug. Sindsdien zijn honderden kleuringsmethoden gevonden waarmee men in
staat is verschillende weefselcomponenten in een coupe (dun plakje weefsel) verschillend te kleuren.
Ook heden ten dage worden nog nieuwe kleuringsmethoden ontwikkeld. Deze zijn vaak min of meer specifiek voor bepaalde
weefsel- of celbestanddelen: b.v. DNA, glycoproteïnen, polysacchariden, metalen, enzymen.
De takken van de cytohistologie die zich met onderzoek naar de chemische samenstelling van de cel en het weefsel bezighouden,
worden cytochemie en histochemie genoemd.
Met de immunocytochemie (opkomst ± 1970) is men in staat specifieke moleculen (bijv: het enzym amylase), met behulp van een
antilichaam, in een weefselcoupe aan te tonen.
Voordat een weefsel microscopisch bestudeerd kan worden, dient het een aantal behandelingen te ondergaan. Hiervoor zijn
meerdere procedures voorhanden waarvan er hier een drietal kort besproken zullen worden.
Paragraaf 1. De paraffine-inbed-procedure
De volgende handelingen die hierna besproken zullen worden, komen hierbij achtereenvolgens aan de orde:
1. Fixeren. 6. Opplakken
2. Ontkalken 7. Hydreren
3. Dehydreren 8. Kleuren
4. Inbedden 9. Dehydreren
5. Snijden 10. Insluiten.
Hierna heeft men een houdbaar (soms tientallen jaren) preparaat verkregen dat met het lichtmicroscoop
onderzocht kan worden.
1. De fixatie dient ertoe om:
a. Het weefsel, in morphologisch opzicht, zoveel mogelijk in een toestand zoals die in leven is, vast te leggen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aahodda. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.02. You're not tied to anything after your purchase.
