Rule of law = rechtsstaat =overheidsbeslissingen worden genomen in overeenstemming met recht
Anomalieën = afwijkingen van de regel
Predatory behavior = roofzuchtig gedrag.
Bestuurlijke instituties = karakteristieken van de inrichting en functioneren openbaar bestuur (in
brede zin) dus GEEN beleid
Legality = wettigheid
Legal certainty = rechtszekerheid
Instrumentalisme = opvatting binnen de wetenschapsfilosofie waarbij gesteld wordt dat theorieën en
begrippen louter instrumenten zijn.
Legitimiteit= wetmatige basis van een heerser of heersende partij om macht uit te oefenen over haar
burgers.
Controlitis: wetgever wil tot in detail juridische geregeld hebben.
Juridificering = in juridische vorm gieten van het bestuur
Juridisering= zaken die buiten het recht werden behandeld, worden nu in het recht beantwoord
Normatieve = dat er een norm gevormd of gesteld wordt/ het scheppen van recht,
bindend/maatgevend
Institutioneel = dagelijkse interacties tussen alle organisaties met een rechtsstatelijke functie.
De death of common sense = de dood van gezond verstand
Conventie = gangbare of verwachte manier van handelen binnen een groep of gemeenschap.
, SAMENVATTING
Week 1
Doelen van het vak:
1) Rechtstaat leren begrijpen vanuit verschillende oogpunten;
2) empirisch onderzoek verbinden met recht en rechtsstaatstheorie.
Beweging van government naar governance:
het is niet de overheid of het openbaar bestuur die de belangrijkste sturende actor is in een
samenleving, maar dit zijn de netwerken waarvan de overheid soms wel en soms niet deel van
uitmaakt.
In dit vak: Rechtsstatelijk basisprincipe: Een rechtsstaat is een staat die gebonden is aan het recht.
Invullingen Rechtsstaat:
HOBBES: in staat van vrijheid en gelijkheid is chaos, daarom verenigen in politiek lichaam die we
soevereiniteit gunnen: de staat der Nederlanden bepaalt welke orde er geldt en handhaaft die. =
onbegrensde staatsmacht. Sociaal contract: onderlinge afspraken dat het in ieders belang is om een
gezagsinstantie in te voeren die toeziet op openbare orde. Rechtsstaat is een orde waarin je rechter
nodig hebt die zorgt voor naleving van die contracten en daarnaast ook het lijf en goed beschermd.
Vis-a-vis: wanorde
LOCKE: Recht om eigen lijf en goed te beschermen opgedragen aan de staat, wel onder bepaalde
voorwaarden. Binnen grenzen van het doel =sociaal contract. Zodra die niet meer goed beschermt,
val je terug op natuurrecht. Rechter is belangrijke invulling die ervoor moet zorgen dat bestuur blijft
beschermen.
Vis-a-vis: ongelimiteerde staatsmacht
AUGUSTINUS: Rechtsstaat is schepping die onderhouden moet worden door rechtvaardige en
genadige koning. Rechter heeft cruciale rol in het waarborgen van rechtsstatelijkheid (niet de
rechtsstaat op zich).
Vis- a – vis: de onrechtstaat
NUSSBAUM: Democratie heeft geesteswetenschappen nodig voor onderwijs dat de democratische
rechtsstaat versterkt. Democratie heeft kritische en goed geïnformeerde burgers nodig die in staat
zijn zich te verplaatsen in mensen met andere perspectieven.
Vis-a-vis: de onrechtstaat
TAMANAHA: Verschillende rule of law formulations:
1) Formele benadering = procedureel rechtvaardig: iedereen gelijk behandelen, voorschriften
moeten worden toegepast op dezelfde manier voor iedereen.
2) Materiële benadering = ieder het zijne, mensen met minder kansen voorsprong geven.
Van dunner naar dikker
Formal versions/ Rule by law Formal legality Democracy + legality
formele benadering
Substantive versions / Individual rights Right of dignity and / or Justice Social welfare
materiële benadering
Minimale eisen = dunner, meer eisen = dikker
DIT VAK = FORMEEL DUN, NIET HEEL DIK: hier zitten de maatschappelijke effecten in waarin
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pleunvandijk68. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.61. You're not tied to anything after your purchase.
