sociomatrix, sociogram, diversiteit tussen groepen, diversiteit tussen individuen, BF skinne, rMerton, sociale stratificatie, globalisering, mondialisering, breuklijnen in de maatschappij
nature-standpunt: iemands gedrag en ontwikkeling zijn gestuurd en beïnvloed door erfelijke factoren
! erfelijk ≠ aangeboren (bv. zuurstoftekort)
JJ-Rousseau
- aanhanger nature
- 18e eeuw / verlichting
- pedagogisch pessimisme: opvoeding heeft weinig zin & invloed
- ontwikkeling is endogeen: van binnen afkomstig en spontaan
- enige rol vd omgeving: ter beschikking stellen van gunstige omstandigheden -> ontplooiiing
1.2 nurture
nurture-standpunt: iemands gedrag & ontwikkeling zijn gestuurd en beïnvloed door omgevings- en
ervaringsfactoren
John Locke:
- ontkende aangeboren ideëen
- tabula rasa
- pedagogisch optimisme: opvoeding is allesbepalend, maakt mens tot hoe hij/zij is
- mens kan veranderen doorheen het leven en leren hoe hij/zij gevormd is tijdens opvoeding
- ontwikkeling is exogeen: gestuurd en beïnvloed door factoren van buitenaf (uitlokkende stimuli)
1.3 vrije wil
-> vermogen van rationeel handelende personen om controle uit te oefenen over eigen daden en
beslissingen
voluntarisme: vrije wil bestaat
determinisme: vrije wil bestaat niet, elke gebeurtenis wordt veroorzaakt door een voorafgaande
Richard Dawkins:
- genen zijn succesvol als ze worden doorgegeven
- voortplanting is cruciaal
- the selfish gene (determinisme)
- overleven van individu dankzij zelfzuchtige genen (Darwin)
‘het leven is een kaartspel. De kaart die je toegedeeld krijgt, is determinisme. De manier waaarop je
je kaart inzet, is vrije wil.’ – Jawaharhal Nehru
1: focus op genetische, hormonale en neurochemische verklaringen van gedrag
2: aangeboren seksuele driften en agressie >, maar de opvoeding ook
3: er zijn aangeboren mentale structuren die constant veranderd worden door de omgeving
4: samenleving heeft grote invloed op hoe iemand zichzelf ziet
5: al het gedrag is aangeleerd door omgeving, dmv conditionering
2.1 nature in de psychologie
Cesare Lombroso:
- misdadigheid = erfelijk bepaald
- misdadigers = lelijk
- oorzaak van misdaad = bij een individu
Steve Pinker:
- effect van opvoeding op vorming wordt overschat
- aanhanger van nature
- the blank slate
argumenten tegen tabula rasa:
1. eeneiige tweelingen hebben veel opvallende gelijkenissen in hun hersenen
2. kinderen komen op de wereld met ≠ karakters en temperamenten
3. mannen & vrouwen werken anders
4. antropologisch onderzoek naar menselijk gemeengoed: gedragingen en emoties die je in elke
cultuur terugvindt
2.2 nurture in de psychologie
behaviorisme: stroming in de psychologie die zich bezighoudt met het waarneembare gedrag van
mensen en dieren, omdat het bewustzijn volgens behavioristen niet bestudeerd kan worden.
John Watson:
- psychologie moet even objectief zijn als chemie & fysica
- verschillen zijn te wijten aan verschillend ervaren van het leerproces
conditioneren: techniek waarbij behavioristen in experimentele situaties een dier aanleren om een
associatie te maken tussen twee factoren.
-> klassieke & operante
klassieke conditionering: vorm van leren waarbij nieuw gedrag aangeleerd wordt door de koppeling
van bestaand gedrag aan een neutrale prikkel
-> vegroot kansen van overleven in de natuur
-> door behavioristen gebruikt op zowel dieren als mensen
1e fase: unconditioned stimulus (UCS) zorgt voor unconditioned response (UCR)
2e fase: neutrale stimulus (NS) + UCS zorgt voor de UCR -> NS wordt CS
3e fase: CS is geassocieerd met de CR
2
, operante conditionering: vorm van bewust leren waarbij gewenst gedrag beloond wordt en
ongewenst gedrag bestraft wordt (R + / R -)
B.F. Skinner:
- belonen en straffen = krachtigste beïnvloeders
- Skinnerbox (met ratten)
- tijdstippen en frequentie zijn gereguleerd, regelmatigheid was efficiënter
gelijkenissen
beide manieren om nieuw gedrag aan te leren
verschillen
klassiek operant
heeft stimuli nodig werkt met belonen en straffen
(evt.) gebaseerd op toeval bewust
4 – wisselwerking
convergentietheorie: bijdrage van erfelijke factoren en omgevingsfactoren zijn gemiddeld vrijwel
gelijk bij de vorming van menselijke eigenschappen
verhoudingen tussen erfelijkheid en milieu:
actieve samenhang: kinderen zoeken in functie van hun erfelijke aanleg een passende omgeving
reactieve samenhang: ≠ reactie op iemand met een ≠ erfelijke aanleg (invloed op pers.ontwikkeling)
positieve samenhang: beide elementen ondersteunen dezelfde richting
hs 2 diversiteit en groepsidentiteit
1 – verschillende soorten groepen
sociologie: wetenschappelijke studie van de interactie tussen personen en hun omgeving, van de
factoren die de interactie bepalen en van de gevolgen daarvan op het menselijk gedrag.
identiteitsvraagstuk: in hoeverre beïnvloeden de maatschappelijke verhoudingen het zelfbeeld (de
indentiteit) van groepen en individuen in de samenleving?
ongelijkheidsvraagstuk: hoe worden schaarse algemeen begeerde goederen en voorrechten
verdeeld in de samenleving & welk gevolg heeft dit voor de verhouding tussen groepen?
Robert Merton:
- criteria om groepen in te delen (interactie en gem. waarden & normen)
- 4 groepen
primaire groep: kleine groep waarin alle leden een persoonlijke relatie hebben, met interacties
gebaseerd op gem. waarden, normen of doelstellingen (Charles Cooley)
collectiviteit: grote groep waarin directe interactie niet tussen alle leden aanwezig is, maar wel een
zekere samenhorigheid op basis van gem. waarden, normen, of doelstellingen
-> meest voorkomend in onze samenleving
samenzijn: kleine verzameling mensen die toevallig in elkaars nabijheid zijn, zonder perse gem.
waarden, normen of doelstellingen. Interactie is wel mogelijk.
sociale categorie: interactie niet volledig mogelijk, geen gem. waarden, normen en doelstellingen
-> gem. kenmerk niet gebaseerd op waarden etc. maar op geslacht, leeftijd, …
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller monaverheugenluchie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.77. You're not tied to anything after your purchase.
