Samenvatting van het boek met slides en notities van tijdens de lessen chemie van mevrouw Theunen in het eerste jaar Biomedische Laboratoriumtechnologie.
Hoofdstuk 1: Veiligheid in een chemisch lab,
veiligheidsbegrippen
Preventie en bescherming:
Veiligheidssignalisatie
CBM
PBM
GHS (Globally Harmonized System)
= wereldwijd geharmoniseerd systeem voor indeling en etikettering van chemische
stoffen o.b.v. hun gevareneigenschappen
Doel:
Hoog niveau van bescherming van milieu en gezondheid van de mens + vrij verkeer
van stoffen en mengsels.
CLP (Regulation on Classification, Labelling and Packaging)
GHS in Europese unie
Vervangt stoffen- en preparatenrichtlijn
Incl. regels voor leveren en gebruik van gevaarlijke stoffen
Criteria voor classificatie
= gevaareigenschappen onderverdeeld in klassen
1. Fysische gevaren (16 klassen)
2. Gezondheidsgevaren (10 klassen)
3. Milieugevaren (1 klasse)
4. Gevaar voor de ozonlaag: alleen in de EU
, Bijtend
Milieugevaar
Gas onder druk
Op lange termijn gezondheidsgevaarlijk
Signaalwoord:
DANGER
voor meest gevaarlijke categorieën binnen een klasse
WARNING
voor minder gevaarlijke categorieën binnen een klasse
Gevarenaanduiding en voorzorgsmaatregelen:
EU-GHS: H(Hazard) en P(Precautionary) zinnen
Er zijn geen combinerende H zinnen
Wel combinerende P zinnen
o H-zinnen = Hazard statement
= een zin die is ingedeeld bij een gevarenklasse en -categorie die de
aard/intrinsieke eigenschap beschrijft van een gevaarlijk product en van het
risiconiveau
o P-zinnen = Precautionary statement
= een zin en/of pictogram die de aanbevolen maatregelen beschrijft dei
getroffen moeten worden om de nadelige effecten te
voorkomen/minimaliseren die het gevolg zijn van blootstelling aan een
gevaarlijk product
o Voorbeelden:
H318 = veroorzaakt ernstig oogletsels
P102 = buiten bereik van kinderen houden
Merck Index
= een allesomvattende encyclopedie van chemische en andere stoffen, gericht op
scheikundigen en biologen
,(M)SDS-fiche
= (Material) Safety Data Sheet (veiligheidsinformatieblad)
= gestructureerd document met info over risico’s van een gevaarlijke stof
Info zie cursus
Gevarendiamant
Rood: brandgevaar
Blauw: gezondheid
Geel: reactiviteit
Wit: bijzonderheden
Cijfer van 0-4: hoe hoger, hoe gevaarlijker
Veiligheidsbegrippen:
Dampspanning
= de hoeveelheid gasdruk die de damp van een vloeistof
heeft bij een bepaalde temperatuur
Uitgedrukt in mbar/ 1 pascal
Vluchtige stoffen: hoge dampspanning
Vlampunt
= de laagste temperatuur waarbij er voldoende damp boven de vloeistof ontstaat om te
kunnen ontbranden
Naarmate vlampunt lager vloeistof brandgevaarlijker!!
Bij atmosferische druk 1013 mbar
Nog wel ontstekingsbron nodig
Indeling:
zeer licht ontvlambaar < 0°C
licht ontvlambaar < 23°C
ontvlambaar 60°C
Zelfontbrandingstemperatuur
= de laagste temperatuur waarbij die stof vanzelf ontbrand
Niet altijd ontstekingsbron nodig
Boven bepaalde temperatuur gaat proces vanzelf
AANWEZIGHEID VAN ZUURSTOF: doet de zelfontstekingstemperatuur dalen!!!!
LICHT ONTVLAMBARE STOFFEN NOOIT SAMEN BEWAREN MET OXIDERENDE
STOFFEN
Relatieve dichtheid
= de dichtheid tegenover water (=1 g/ml)
d(x) < 1 drijft op de vloeistof
d(x) > 1 zinkt in water
Relatieve dichtheid bij 20°C v/e verzadigd damp/luchtmengsel
= dichtheid van de damp tegenover lucht (= 1 g/ml)
(damp die boven de vloeistof ontstaat)
, d(x) < 1 damp stijgt
d(x) > 1 damp zakt
Explosiegrenzen
= bepalen het gebied waarbinnen een mengsel van lucht met gas, damp, nevel of poeder
bij ontsteking kan ontbranden of exploderen
De LEL en UEL
LEL = kleinste concentratie van een gas etc. in de lucht, die je met een ontstekingsbron
kunt aansteken (LOWER EXPLOSION LIMIT)
UEL = grootste concentratie die je met een ontstekingsbron kunt aansteken (UPPER
EXPLOSION LIMIT)
Volume % van damp in de lucht
dampspanning
Volumepercentage = x 100%
luchtdruk
Inhaliteratierisico
dampspanning
=
MAC−waarde
MAC-waarden
= maximale aanvaarde concentratie van een gas etc. in de lucht op de werkplek
Bedoeld als bovengrens die niet mag worden overschreden
MAC TGC tijd gewogen gemiddelde, meestal over 8 uur
MAC C absolute grens die je beslist niet mag overschrijden
LD-50
LD: lethale (dodelijke) dosis
= de dosering waarbij 50% van de onderzochte groep (proefdieren) sterft
Hoe lager, hoe giftiger
Hoofdstuk 2: Risicoanalyse
Risico
= de kans op een ongewenst effect bij het uitvoeren van een activiteit
Risicogetal R=K.F.E
K = hoe groot is de kans dat het gebeurt
F = aantal keer dat het zal gebeuren
E = wat is de ernst
Risicobeheersing
= maatregelen nemen om de risico’s te beperken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LouisePeeters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.85. You're not tied to anything after your purchase.