Architectuur van het wonen
2 onderdelen:
1. Wooncultuur = micro‐studie van Vlaamse huis naar de wortels van het huis)
2. Wonen en architectuur: intro, woninganalyse, woning‐typologieën, architectuurstijlen
Doelen:
- Evolutie van eigen wooncultuur
- Theoretische concepten (gender, klasse, moderniteit, huiselijkheid, …)
- Ingrediënten van woninganalyse opsommen en uitleggen
- Herkennen en benoemen van factoren die woningtypologie beïnvloeden
- Karakteriseren van fysieke en sociale ruimten
- Interactie tussen tijdsgeest en woonverwachtingen
Wooncultuur:
1. Macroschaal = maatschappelijke veranderingen die wooncultuur beïnvloeden worden
Demografische en culturele evoluties
Individualiseringsprocessen
Woonbehoeften, combineren van woonplaatsen
Vervagen van grens wonen/werken en privaat/publiek
1. Microschaal = hoe wonen vorm krijgt door diverse actoren (concrete schaal), verkenning op basis
van de levenswijze van bewoners antropologische dimensie van het huis
Gender, klasse en stratificatie
Historische verschuivingen
Typologische evolutie van de kamer
Woonideologieën
Ideeën over wooninrichting
Doelstellingen:
- Reflectie rol van de ontwerper
- Evolutie Vlaamse huis
- Analyse wetenschappelijke teksten
- Relevante maatschappelijke veranderingen
- Plannen en foto’s van woningen en interieurs analyseren en verklaren
,Inleiding
Wat is wonen?
- Wuon (blijven, zich ophouden)
- Wuwian (tevreden zijn)
- Een ruimte huis bouwen
Huis = geen thuis
Onderverdeling van het huis:
1. Fysieke huis = materiële cultuur (antropologie)
2. Gebruik van het huis = handelingen en rituelen (antropologie)
3. Mentale huis = bekentenisgeving en relaties (antropologie + sociologie)
Kunstmatige opsplitsing om de verschillende lagen afzonderlijk te kunnen ontleden
Relatie tussen fysieke en sociale ruimte = gehanteerd denkmodel van de onderzoeker
1. Ruimte als neutrale achtergrond = vaak binnen niet-ruimte gerelateerde disciplines
2. Ruimte als instrument = binnen de planning
3. Ruimte als podium voor verandering = wisselwerking tussen ruimte en gebruiker
Interessant binnen architectuur
Huis vertelt ons:
- Levenswijze en belangen
- Identiteit
- Opvoeding en sociale rollen
- Verhouding tgv natuur
Idee dat mensen hun huis bouwen en inrichten volgens persoonlijkheid en smaak
Woonbeleid
= overheidsbeleid vanaf WOII
Twee visies:
- Katholieken = wet De Taeye (1948) = bouw van goedkope woningen met premies
- Socialisten = wet Brunfaut (1949) = financiëring grote sociale woonprojecten
Katholieke huisvestigingsbeleid domineerde:
Impliciet woonbeleid = onrechtstreeks beleid (niet actief woningbouw sturen, burgers faciliteren)
- Baksteen = sterk gestimuleerd door de CVP via wet van De Taeye
- Geen premies meer, belastingsvermindering
- Matteüseffect: rijken worden rijker, armen armer
- Woonbonus tot dec. 2019: rijken konden meer inbrengen dan andere (huurders)
Geliefde woonvormen = fermette
,Spelers:
Verzuiling
- katholieke zuil
- socialistische zuil
- liberale zuil
- zuil = dienstverlening verschaffen aan een segment van de populatie gaande van gebouwen
Bemiddeling = middelveldorganisatie
Boerenbond en boerinnenbond
- Promotie familieleven (dam tegen socialisme en versterking platteland)
- Wooncultuur educatie
- Steunden visie van de CVP
- Boerinnenbond = dienst wonen (communicatie over huishoudkunde en wooncultuur)
- Boerenbond = technische dienst (advies over stallen, techniek, ontwerp modelwoningen, …)
ACW: 1955, oprichting van de christelijke centrale voor de huisvestiging
- Katholieke arbeidersvrouwen = KAV = 1935, praktische school en lessen huishoudkunde
- Katholieke werkliedenbonden = KWB = 1955, secretariaat christelijke centrale voor huisvestiging
Christelijke arbeiderswoningen:
- Promotie van privaat initiatief= bij voorkeur huis met tuin
- Arbeiders met beperkt inkomen = huren of sociale vestiging = engagement in de sociale sector
Tijdens jaren 60-70: één modelwoning van de KAV
Socialistische vooruitziende vrouwen en socialistische partij:
- Promotie van sociale huisvestiging
- Woonadvies via het blad stem der vrouw
- Architect Jul De Roover schreef voor het blad
NHM (nationale huisvestigingsmaatschappij)
- Studiedienst van nationale huisvestigingsmaatschappij sociale huurwoningen
- Professioneel blad ‘wonen’ gericht op architecten en ambtenaren
NMKL (nationale maatschappij voor de kleine landeigendom)
- Rurale sociale koopwoningen (platteland)
- Voorzien voor kleinlandbouw
Vrouw in Middenstand en burgerij
- Maandelijks magazine
- Wooncultuur 10%
- Lessen huishoudkunde
- Commerciële interieurbladen
- Gericht op middenklasse vrouwen
Goede architectuur
- architectuurtijdschriften
- tot hogere klasse
, De keuken
= symbool van techniek en comfort
Typologische evolutie van de keuken
19e eeuwse burgerhuis
- een front- en backstage (verschillende hoogtes op zelfde verdiep
- keuken achteraan (achter de trap) of in kelderverdiep
- hogere bevolkingslagen
Bourgeois buitenverblijf Les Zéphirs, Westende
- huis van een dokter
- keuken en meiden in de kelder (lift)
- gelijk aan herenhuis
Modernisering begin 20e eeuw eerst bij hogere klasse
- reden = dienstbodenvraagstuk (moeilijk te vinden personeel goedkopere jobs)
- keukenuitrusting verbeteren
Amerikaanse huishoudkundigen = rationalisering en efficientieprincipes ontwikkeld van midden 19 e eeuw
Frankfürter Küche (1926) = pionier van de rationale keuken = Europees modernisme (vormentaal)
CUBEX-keuken:
- Congres Internationaux d’Architecture Moderne (CIAM III) in Brussel (1929)
- Louis-Herman De Koninck (inspiratie = Frankfurt keuken)
Jaren 20-30: bij welgestelden = rationele keuken of laboratoriumkeuken
- In interbellum tot bij hogere middenklasse
- Gepubliceerd in KAVblad
- Lagere lagen van bevolking?
Te duur
Keuken = woonruimte
Jaren 50-60: rationele of werkkeuken (bij iedereen)
- Democratisering van de keuken
- Doorgeefkasten (energiebesparingen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikavandenbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.46. You're not tied to anything after your purchase.