Summary
Samenvatting Economie_Mens, Samenleving & Economie
- Course
- Institution
Bondige samenvatting van het deel economie van het vak Mens, Samenleving & Economie
[Show more]
Seller
Follow
DieDhe
Content preview
Economie: GeschiedenisDoel van het vak: Relatie tussen economie en maatschappij/ samenleving in kaart brengen. Zien hoe de
economie volwassen is geworden en geëvolueerd is tot een welvaartmaatschappij.
Examen Geschiedenis: drie open vragen
- Vraag 1 (6pt): twee begrippen/ definities
- Vraag 2 (7pt): inhoudsvraag (afgebakend stuk van de cursus)
- Vraag 3 (7pt): verbandenvraag (twee delen uit cursus met elkaar vergelijken)
Inhoud deel economische geschiedenis:
1) Economische groei, welvaart en ongelijkheid
a. Great Divergence
b. Industriële revolutie
c. Meerdere aspecten: inkomen, koopkracht, consumptie, demografie…
d. Focus op wereld en West-Europa
2) Consumptie, honger en overvloed
a. Consumptiepatronen
b. Evolutie voedselsystemen, vroeger en nu
c. Focus op België en West-Europa
Economische groei, welvaart en ongelijkheid
Inleiding
Het westen is vandaag nog steeds rijker en welvarender dan de rest van de wereld. Dit komt doordat de
westerse landen begonnen zijn met te industrialiseren tijdens de industriële revolutie. Ze zijn de start/
het begin van de moderne economie/ economische groei.
Tijdens de industriële revolutie gingen we van een landbouwsamenleving naar een industriesamenleving
(gevolg: sterke ubanisering) (side note: 1750-1850: eeuw van evoluties)
The great divergence
De great divergence gaat over de kloof tussen het westen en de rest van de wereld die heel duidelijk
ontstond op vlak van welvaart en economische ontwikkeling. Letterlijke vertaling: ‘de grote uiteenloping’
Dit is het Euraziatische en Afrikaanse handelssysteem
van de 15de eeuw. De activiteiten/ belang van de
economie bevindt zich in het verre oosten (vb Peking)
à de economische welvaart lag in het midden en
vooral in het verre oosten vanuit wereldperspectief
bekeken (China, India)
In 1433 was China klaar om naar Europa te reizen, maar
de destijds Chinese keizer stopte de overzeese
verkenningstochten en handelsroutes. De keizer had
schrik dat zijn volk zou zien hoe het er (beter) aan toe gaat in andere samenlevingen en zijn hiërarchie
verloren zou kunnen gaan. Of hij wou de authentieke Chinese cultuur beschermen.
De Industriële revolutie maakte afgelopen 30 jaar een switch van de welvaart in het verre oosten naar
het westen, maar sinds kort is de voorsprong van het westen aan het afnemen. ‘The great convergence’:
de kloof verkleind en vooral China is de achterstand aan het inhalen à we gaan terug naar de periode
voor de IR.
, Belangrijke data
15e eeuw was een keerpunt in de wereldgeschiedenis. In 1433 staakten de Chinezen hun overzeese
verkenningstochten, maar in 1492 ontdekte Columbus Amerika. (Counterfactual analysis: als China
destijds niet gestaakt had, hoe zou de wereld er dan hebben uitgezien?)
Vanaf 1500 waren er meer contacten op wereldschaal à globalisering, die versneld werd in de 19de eeuw
door de Industriële revolutie.
The rise of the west & the great divergence (Huntington)
Hoe groot was de kloof?
Er waren grotere verschillen tussen rijk en arm. In 1800 had één vijfde (1/5) 60% van alle rijkdom. In 2010
had 1/5de 85% van alle rijkdom. Hiervan lag de rijkdom vooral geconcentreerd in het Westen (vooral na
1800)
Metingen gebeurden adhv bruto nationaal product. Het BNP meet inkomen, productie en
bestedingsstromen, maar is geen goed welvaartsbegrip. Het is wel zo dat een toename van het BNP een
toename in de welvaart met zich meebrengt.
We zien aan start dat China & India een groter BBP
hadden, die aandeel daalde door het westen. Er ontstond
een steeds grotere kloof tussen het westen en het verre
oosten. Op het einde van de grafiek zien we dat de kloof
minder groot wordt: ‘the great convergence’.
Binnen Europa waren er ook welvaartskloven (adhv BBP
gemeten): West-Europa deed het beter dan Zuid-Europa.
Tot aan the great divergence (voor 1800) waren India en China goed voor meer dan 50% van de
industriële productie in de wereld. 100 jaar later (begin 1900) was dit nog maar 5%.
Het westen die voor 1800 verantwoordelijk was voor 32% van de industriële productie groeide tot meer
dan 80% in de 20ste eeuw.
De reden waarom de kloof ontstond?
Het verre oosten en het westen hadden exact hetzelfde niveau om op het zelfde moment van agrarische
naar een moderne industriële economie en samenleving te gaan (zelfde technologieën, prestaties…).
Vele historici omschrijven de periode van de great divergence als een interludium: een
uitzonderingsperiode. De economische kern lag al altijd in het oosten, niet in Europa.
De opkomst van het westen was niet onvermijdelijk: het was een cumulatief proces waar ontwikkelingen
op elkaar werden ingespeeld (industriëel, maar ook imperialisme (kolonies), uitbuiting, militaire dwang…)
Er zijn drie visies om de great divergence te verklaren:
- Autonoom intern proces
- Toeval? Grote gelijkenissen
- Toenemende interactie tussen Oosten en Westen
Visie 1: Een intern proces
Europa lag eerst aan de rand van het Afro-Euraziatische handelssysteem, later werd Europa wereldmacht.
WEBER: De reden van The great divergence en de evolutie zoals ze plaatsvond is volgens Weber dat het
westen dynamisch is en het oosten statisch. We mogen dit aan onszelf danken.
Zaken die deze verandering (en Industriële revolutie) getriggerd hebben:
• Protestantse ethiek: opkomst van protestantisme brengt bepaalde elementen met zich mee die
economische voorspoed kan creëren. Vb. zuinigheid, ondernemingszin, arbeidethos…
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DieDhe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now