Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Een samenvatting van hoofdstuk 10, uit het boek GeschiedenisWerkplaats. Het gaat over de tijd van televisie en computer. Geschikt voor VWO en examenkandidaten.
Geschiedenis Samenvatting H10. De tijd van
televisie en computer.
Loes Kooijmans | V6C
Paragraaf 10.1. Dekolonisatie.
De Britten hadden haast om India te verlaten. Hun aftocht leidde tot een
geweldsexplosie, en omdat de Britten de orde niet meer bewaakten, kreeg
onderlinge haat tussen hindoes en moslims alle ruimte. De kolonie viel
uiteen, in India en Pakistan. Hindoes vluchtten naar India, moslims naar
Pakistan. Ook uit de rest van Azië trokken de Britten zich haastig terug. Ze
waren het laatste weg uit Palestina. Daar liep het joods-Palestijnse geweld
uit de hand. Toen de Britten in 1948 weg gingen, riepen de Joden de staat
Israël uit. De Arabische landen vielen Israël aan. De oorlog eindigde 9
maanden later. De andere West-Europese mogendheden, Nederland en
Frankrijk, waren nog niet van plan om hun kolonies op te geven. Maar het
geloof in de blanke superioriteit was vernietigd omdat Japan in 1942
vrijwel moeiteloos Zuidoost-Azië had overmeesterd. De bevolking werd
uitgeput. Er was een wil om geen enkele vreemde overheersing meer te
tolereren. Op 17 augustus 1945, kort na de Japanse capitulatie, riep
Soekarno de onafhankelijk uit in Indonesië. Ho Chi Minh deed hetzelfde in
Vietnam. In beide landen maakten ondervoede massa’s zich meester van
de straat. In de maanden daarna probeerde zowel Nederland als Frankrijk
zijn kolonie te heroveren. Hun tegenstanders waren echter veel sterker
dan voor de oorlog. En buiten dat was Europa uitgeput na 2
wereldoorlogen. Het werd overschaduwd door de Sovjet-Unie en de VS, die
tegen het kolonialisme waren gekant.
Nederland had aan het koloniale leger niet genoeg en stuurde
dienstplichtigen overzee. Ze heroverden met acties grote stukken
grondgebied. Toch waren ze slecht opgewassen tegen de guerrillatactiek.
De strijders van Indonesië vermeden directe confrontatie, verscholen zich
in de jungle, en sloegen telkens onverwachts toe. Zo kwamen in totaal
4700 Nederlandse militairen om. De acties van Nederland wekten de
irritatie van de VS. Na de 2de actie dwongen de VS Nederland om Indonesië
op te geven. Op 27 december 1949 werd de soevereiniteit overgedragen.
Op dat moment waren de Fransen nog verwikkeld in een strijd met
Vietnam. De Amerikanen steunden hen juist wel. Dit kwam omdat Vietnam
behalve het toneel van een koloniaal conflict, ook een slagveld in de
Koude Oorlog aan het worden was. Ho Chi Minh was nationalist, maar ook
communist dus zijn partij leidde het verzet tegen de Fransen met straffe
hand. Vanaf 1950 kregen de Vietnamese communisten grote
hoeveelheden wapens uit China, hier waren in 1949 de communisten aan
de macht gekomen. Als reactie hierop, betaalden de Amerikanen een
steeds groter deel van de Franse oorlogsinspanningen. Toch kwam de
Franse overwinning geen stap dichterbij. Eind 1953 waren aan de Franse
, kant al 150.000 doden gevallen. De beslissende slag viel in een afgelegen
bergvallei. De Fransen werden daar totaal verrast. Ze moesten de strijd
opgeven en Vietnam verlaten. Toen de Fransen Vietnam opgaven, brak in
Algerije een onafhankelijkheidsoorlog uit. Deze onafhankelijkheid lag
moeilijk omdat er meer dan een 1 miljoen Franse kolonisten woonden en
Frankrijk Algerije als provincie beschouwde. Acht jaar vochten de Fransen
een oorlog uit. In 1962 legde Frankrijk zich bij het onvermijdelijke neer.
Tegen die tijd was bijna de hele rest van Afrika zonder veel strijd
onafhankelijk. Nederland liet Suriname in 1975 onafhankelijk worden. Dit
wilden veel Surinamers niet eens, maar het was doorslaggevend dat
Nederland vond dat het koloniale tijdperk voorgoed voorbij was. De trots
had plaatsgemaakt voor schaamte over het verleden.
Paragraaf 10.2. De koude oorlog.
De Tweede Wereldoorlog was nauwelijks voorbij toen een nieuwe oorlog
begon. Het was een nieuw wereldconflict: de koude oorlog. Er was een
tegenstelling tussen de VS en de Sovjet-Unie. In het laatste oorlogsjaar
maakten Roosevelt, Churchill en Stalin afspraken over de machtsverdeling
in Europa. Ze kregen de gebieden die ze zelf hadden bevrijd als
invloedssfeer. Duitsland werd in zones verdeeld. Berlijn kwam in de Sovjet-
zone maar werd ook verdeeld. Deze verdeling hield stand tot het einde
van de koude oorlog. Het was voor Europa een heel stabiele tijd. Toch
leidde de deling de eerste jaren tot grote spanningen. De VS en de Sovjet-
Unie hadden tegengestelde ideologieën. De wereld raakte verdeeld in 2
vijandige blokken.
De Amerikanen gingen denken dat Stalin uit was op de
wereldheerschappij, toen hij in de jaren 1945-1948 overal in zijn
invloedssfeer communisten aan de macht bracht. De Oost-Europese
landen kregen een totalitair systeem en hun grenzen met het westen
gingen dicht. Midden in Europa werd een ‘ijzeren gordijn’ neergelaten. Om
te voorkomen dat Stalin zijn macht niet verder ging uitbreiden, beloofde
president Truman in 1947 economische en militaire steun aan landen die
door het communisme werden bedreigd. Deze containmentpolitiek leidde
onder meer tot economisch hulp aan West-Europa en tot de oprichting van
een militair bondgenootschap, de NAVO. Ook Duitsland kreeg hulp. Daar
dreigde in 1948 een nieuwe oorlog toen Stalin de toegang naar West-
Berlijn afsloot. De Amerikanen forceerden de toegang niet met geweld,
maar bevoorraadde West-Berlijn via de lucht. Hierna lieten de westerse
geallieerden in hun bezettingszones een West-Duitse staat stichten: de
BRD (Bondsrepubliek Duitsland). In de Sovjet-zone stichtten de
communisten de DDR (Duitse Democratische Republiek). Hier was de
blokvorming mee voltooid. De Koude Oorlog sloeg over naar Azië. In de VS
ontstond paniek eind 1949 toen Stalin een atoombom bleek te hebben en
de communisten de macht grepen in China. Truman besloot om de
containmentpolitiek wereldwijd toe te passen. Toen het communistische
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loeskooymans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
