Inhoud
Inleiding welvaartstaat...........................................................................................................................4
De ordening van de samenleving........................................................................................................4
De welvaartsstaat...............................................................................................................................4
Gaat over welvaart en verdeling door middel van:.........................................................................4
Met vandaag grote uitdagingen:....................................................................................................4
Kenmerken van naderbij.................................................................................................................5
Hoge materiële welvaart en levensstandaard............................................................................5
....................................................................................................................................................6
Optreden van de overheid gericht op effectieve waarborging van sociale grondrechten..........6
Subsidiariteit...............................................................................................................................6
Parlementaire democratie..........................................................................................................6
Welvaartsstaat is nationaal en internationaal............................................................................6
Gelaagde welvaartsstaat.............................................................................................................7
De welvaartsstaat verbindt vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid.............................................7
Historiek en evolutie van de welvaartsstaat...........................................................................................8
De welvaartsstaat is geen ‘uitvinding’................................................................................................8
Historiek.............................................................................................................................................8
Liberaal tijdvlak (1800-1880): de oorsprong...................................................................................8
Technologie:...............................................................................................................................8
Arbeid wordt een “commodity”, een verhandelbaar goed.........................................................8
Voorbereiding (1880-1940)............................................................................................................8
1886: stakingsgolf en volksopstand............................................................................................8
Geheel:.......................................................................................................................................8
1885: oprichting Belgische Werkliedenpartij..............................................................................9
Geheel........................................................................................................................................9
Intellectuele grondslagen van de welvaartsstaat worden gelegd met:.......................................9
Geheel......................................................................................................................................10
Dus….........................................................................................................................................10
Uitbouw (1950-1970)....................................................................................................................10
Crisis en heroriëntering (1975-…).................................................................................................11
postindustriële revolutie...........................................................................................................11
Voorspelbaarheid van risico’s...................................................................................................11
Individualisering........................................................................................................................11
Toenemende zorgbehoeften....................................................................................................11
1
, Globalisering.............................................................................................................................12
Postmodernisme en het marktdenken.....................................................................................12
Crisis van uitvoering.................................................................................................................12
Grenzen aan de groei................................................................................................................12
Politieke crisis...........................................................................................................................12
Samengevat......................................................................................................................................12
Welvaart, economische groei en levensomstandigheden....................................................................13
Economische groei en de welvaartsstaat.........................................................................................13
Economische groei, inflatie en koopkracht.......................................................................................16
Kritiek op BBP als welvaartsindicator...............................................................................................17
Alternatieve indicatoren voor vooruitgang.......................................................................................17
Levensstandaard en levenswijze: van macro naar micro..................................................................18
Samengevat......................................................................................................................................19
Demografie...........................................................................................................................................20
Inleiding............................................................................................................................................20
Begrippen.........................................................................................................................................20
De twee grote demografische transities...........................................................................................21
Eerste demografische transitie.....................................................................................................21
Tweede grote demografische transitie.........................................................................................21
De socio-demografische veranderingen...........................................................................................22
De veroudering en toekomst van de welvaartsstaat........................................................................22
Arbeidsmarkt........................................................................................................................................25
Begrippen.........................................................................................................................................25
Arbeid en welvaartsstaat..................................................................................................................25
Veranderingen in de beroepsbevolking............................................................................................26
Salariëring.....................................................................................................................................26
Tertiarisering................................................................................................................................26
Polarisatie.....................................................................................................................................26
Scholarisatie.................................................................................................................................26
Etatisering.....................................................................................................................................26
Feminisering.................................................................................................................................26
Verkleuring...................................................................................................................................27
Veranderingen in de arbeidsduur.....................................................................................................27
Niet-arbeid.......................................................................................................................................28
Werkloosheid...................................................................................................................................28
Soorten werkloosheid:..............................................................................................................28
2
, Oorzaken structurele werkloosheid..........................................................................................28
Actieve welvaartsstaat, armoede en werk........................................................................................29
Beleidsingrediënten:.....................................................................................................................29
De toekomst van arbeid...................................................................................................................30
Instrumenten van het sociaal beleid, met een focus op de sociale zekerheid......................................31
Instrumenten van sociaal beleid.......................................................................................................31
Sociale bescherming.........................................................................................................................31
Sociale verzekering.......................................................................................................................31
Sociale bijstand.............................................................................................................................35
Dienstverlening.............................................................................................................................36
Generositeit en doelmatigheid.........................................................................................................36
De inkomsten van de welvaartsstaat....................................................................................................37
Begrippen.........................................................................................................................................37
Inkomsten.........................................................................................................................................37
Inkomstenbelasting......................................................................................................................39
Indirecte belastingen....................................................................................................................40
Sociale bijdragen...........................................................................................................................40
......................................................................................................................................................40
Belasting op vermogen.................................................................................................................41
Wijze van heffingen niet neutraal.....................................................................................................41
Begroting & staatsschuld..................................................................................................................42
Armoede, ongelijkheid en herverdeling...............................................................................................45
Begrippen en meting........................................................................................................................45
Inkomensverdeling en -ongelijkheid.............................................................................................45
Herverdeling.................................................................................................................................46
Armoede.......................................................................................................................................47
Uitkomsten en evoluties...................................................................................................................48
Waarom is de armoede niet gedaald?..............................................................................................49
3
, Inleiding welvaartstaat
De ordening van de samenleving
Welfare state / Estado del Bienstar
Verzorgingsstaat (vb. Nederland) / welzijnssamenleving (nieuw soort sociaal beleid, nieuwe
risico’ dekken
Van beschermende welvaartstaat naar een investerende sociale investeringsstaat
Sociale markteconomie (gemengde economie)
Welvaartsdemocratie
Consumptiemaatschappij = focus op wat burgers kunnen met niveau van welvaart
OPM: er is niet 1 term die alles dekt alle termen focussen op een bepaald deel
De welvaartsstaat
Gaat over welvaart en verdeling door middel van:
Vrije markteconomie
o Als je de markt alleen laat doen, er imperfecties ontstaan en daarom zijn er SOCIALE
CORRECTIES nodig
Vb. sociale zekerheid, fiscaliteit, onderwijs…
o Wederzijdse afhankelijkheid tussen het sociale en het economische
o Meestal correcties achteraf, niet altijd onderwijs
SAMENHANG TUSSEN SOCIALE EN ECONOMISCHE
Met vandaag grote uitdagingen:
Armoede niet opgelost
Ongelijkheid neemt in veel welvaartsstaten toe
structurele ondertewerkstelling van lager geschoolden (niet efficiënt als men economisch
groei zo hoog mogelijk wil houden
groei en geluk gaan niet langer samen
Grenzen en groei
o planeet heeft een beperkt aantal grondstoffen, gaat dit geen grens vormen voor de
economische groei
wereldwijde ongelijkheden
tegen de achtergrond van ‘permanent austerity’ en de economische crisis
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.