MIAZ CENTRAAL ZENUWSTELSEL
_________________________________________________________
Anatomie en fysiologie
Het CZS ontvangt prikkels van zowel het inwendige als uitwendige milieu (via zintuigen), integreert
deze informatie en coördineert de reacties.
Het centrale zenuwstelsel: ruggenmerg en de hersenen: verwerking van sensorische informatie
en impulsen worden doorgeven naar spieren.
De communicatie tussen het CZS en het PZS (perifeer) vindt plaats via het PZS. Dit bevat al het
zenuwweefsel buiten het CZS. Het bestaat uit 12 paar hersenzenuwen, perifere zenuwen en 30
paar ruggenmergzenuwen.
Geheugenconsolidatie= de omzetting van kortetermijngeheugen naar lang termijn. Lange termijn
geheugen zit in de hersenschors
Soorten geheugen
o Primair/zintuigelijk geheugen= de ervaring van de situatie in het nu; heel kort
o Secundaire geheugen= kortetermijngeheugen
o Tertiair geheugen= langetermijngeheugen
Cerebrum= grote hersenen: hier worden gedachten gevormd en
verstandelijke functies uitgevoerd. Het bestaat uit 2 helften: hemisferen. De buitenste laag van het
cerebrum is de hersenschors: cortex cerebri. Deze schors heeft vouwen en ondiepe en diepe
instulpingen oppervlakte vergroting
1. Sensorische schors: bevindt zich in de pariëtaalkwab. Neuronen in dit gebied ontvangen
somatische- sensorische informatie: pijn- druk-, tast- en temperatuurzintuigen
2. Pariëtaalkwab: verantwoordelijk voor motoriek, sensibiliteit en ruimtelijk inzicht. Een laesie
veroorzaakt hemiparese contralateraal, apraxie, sensibiliteitsstoornissen contralateraal en
stoornissen in het ruimtelijk inzicht
3. Motorische schors: bevindt zich in de frontaalkwab. Neuronen wekken willekeurige bewegingen
op door somatische motorische neuronen in de hersenstam en het ruggenwerk aan te sturen.
,4. Frontaalkwab: verantwoordelijk voor het denkvermogen, Broca, initiatief, blikcentrum en
sommige primaire functies. Een laesie veroorzaakt initiatiefverlies, ontremming,
gedragsstoornissen en in de dominante hemisfeer een onvermogen tot spraak
5. De occipitaalkwab is verantwoordelijk voor de visuele waarneming. Laesie veroorzaakt
contralaterale gezichtsvelduitval, visuele hallucinaties en soms prosopagnosie (niet herkennen
van gezichten=)
6. Temporaalkwab is verantwoordelijk voor concentratie, geheugen en taalbegrip; centrum van
Wernicke Een laesie veroorzaakt denk- en concentratiestoornissen en in de dominante hemisfeer
een sensorische afasie
De premotorische cortex
of het somatisch-
motorische
associatiegebied
registreert is
verantwoordelijk voor
het coördineren van
aangeleerde
bewegingen. De
prefrontale schors van
de frontaalkwab
coördineert informatie
vanuit de
associatiegebieden.
Hierbij voert dit gebied
abstracte intellectuele
functies uit. Als de
verbindingen tussen de
prefrontale schors en
andere hersengebieden zijn verbroken, verdwijnen emoties.
1. Centrum van Broca: spraakcentrum. Het reguleert de
patronen van ademhaling en de stem die nodig zijn voor
een normale spraak. Zorgt ook voor de mogelijkheid om in
stilte tegen jezelf te praten. Laesie veroorzaakt afasie van
Broca, ook wel motorische afasie: stotterige spraak
2. Centrum van Wernicke: taalbegrip. Het ontvangt
informatie vanuit de sensorische associatiegebieden en
speelt een belangrijke rol bij onze persoonlijkheden, omdat
het sensorische informatie integreert en toegang
coördineert tot visuele en auditieve herinneringen. Laesie
veroorzaakt dyslexie en sensorische afasie veroorzaken. Dit is verstoord taalbegrip; gesproken taal
mist betekenis
Wernicke is je woordenboek. Deze vertaalt wat er verteld wordt. Broca zorgt ervoor dat je dat je kan
reageren op de gesproken taal
De linkerhersenhelft is verantwoordelijk voor taalvaardigheden, analytische taken, en het nemen van
logische beslissingen. De linkerhelft wordt ook wel de dominante hersenhelft genoemd. De
rechterhelft analyseert sensorische informatie en legt een relatie tussen het lichaam en de
sensorische omgeving. Het speelt een dominante rol in het herkennen van gezichten, 3D-relaties en
de emotionele context
,Diencephalon, mesencephalon, pons en cerebellum (allen tezamen=
hersenstam)
de hersenstam is de ‘cruise control’ van het CZS, het zorgt voor het
voortleven zodat de hersenen het denkwerk kunnen verrichten
1. Diencephalon (tussenhersenen) is gelokaliseerd tussen de grote hersenen.
Zorgt voor filterfunctie van binnenkomende signalen, regeling van
bewegingen en homeostase. Hierin ligt ook de epifyse. Deze scheidt het
hormoon melatonine uit. Deze is belangrijk voor het remmen van de
voortplanting, bescherming bieden tegen vrije radicalen en het dag- en
nachtritme instellen. Laesie veroorzaakt verlamming, pijnsyndromen,
tremoren en ontregeling. De hypothalamus is de bodem van het
diencephalon en heeft meerdere functies:
Onbewuste regulering van contracties van skeletspieren die gepaard gaan met woede,
genot, pijn en seksuele opwinding
Het aanpassen van activiteiten van autonome centra
Het coördineren van activiteiten van het zenuw- en hormoonstelsel
Het afgeven van verschillende hormonen waaronder ADH en oxytocine
Het genereren van driften die betrokken zijn bij dorst en honger
Het coördineren van willekeurige en autonome functies
Het reguleren van een normale lichaamstemperatuur
2. Thalamus: deze ontvangt signalen van de hypothalamus. Thalamus is schakel- en
verwerkingscentra voor sensorische informatie. Heeft ook een filterfunctie. Speelt ook een rol bij
de coördinatie van willekeurige en onwillekeurige motorische impulsen. Daarnaast zitten er veel
GABA-receptoren in de thalamus, die bewustzijnsimpulsen zullen blokkeren na toediening van
sedativa of anesthetica.
3. Mesencephalon (middelhersenen) zijn betrokken bij de verwerking van visuele en auditieve
informatie. Zij zorgen ook voor reflexen na input via deze kernen. Bijv: het sluiten van de ogen bij
verblindende lichtflits.
De reticulaire formatie; een groot deel van het bewustzijn (RAS).
De substantia nigra ligt hier ook. Is betrokken bij de huishouding van het hormoon
dopamine en het initiëren van bewegingen. Als de substantia nigra afneemt, worden de
basale kernen actiever geleidelijke toename van de spiertonus ziekte van parkinson
4. Pons verbindt het cerebellum (kleine hersenen) met het diecephalon, mesencephalon, het
cerebrum en het ruggenmerk. Hierin liggen sensorische en motorische kernen van een viertal
hersenzenuwen. Pons is betrokken bij de regulering van de ademhaling
Het cerebellum (kleine hersenen) is gelokaliseerd in de achterste schedelgroeve. Zorgt voor het
aanpassen van de houdingsspieren om zo het evenwicht te bewaren. Zorgt voor het soepel bewegen
van spieren door coördinatie, nauwkeurigheid en de timing van bewegingen. Past willekeurige en
onwillekeurige motorische activiteiten aan op basis van sensorische informatie en opgeslagen
herinneringen aan vorige bewegingen. Laesie veroorzaakt nystagmus (trillende ogen),
dronkenmansgang, ataxie (verstoring in de coördinatie van onze bewegingen en balans) en dysartrie
(spraakstoornis; verminderde articulatie, zachte of hese stem)
Medulla oblongata
De medulla oblongata (verlengde merg) is het gedeelte dat de hersenstam verbindt
met het ruggenmerg. Hier zitten veel sensorische en motorische kernen die als
schakelstation functioneren om informatie uit te wisselen. Hier kruisen ook de
zenuwenbanen, waardoor de rechter hemisfeer informatie krijgt en de informatie
geeft aan de linker lichaamshelft en vice versa. Het reticulaire systeem binnen het
, verlengde merg reguleert de vitale autonome functies. Deze krijgen uit de input van de
hersenzenuwen, hersenschors en de hersenstam. De output reguleert de activiteiten van de
ademhaling, hart en bloedvaten. Het hartregulatiecentrum reguleert de contractiekracht, hartslag en
bloedstroom naar perifere weefsels. Het ademhalingscentrum stelt het standaard ritme in voor de
ademhalingsbeweging. Staat onder invloed van het ademhalingscentrum in de pons
Het limbisch systeem
Bestaat uit de olfactorische cortex, verschillende kernen, gyri, en banen langs de grens tussen de
grote hersenen en het diencephalon. Omvat ook centra van de hypothalamus die reguleren de
emotionele toestand en reflexbewegingen. Functies zijn:
o Reguleren van de emotionele toestand
o Het koppelen van de bewuste intellectuele functies van de hersenschors aan de onbewuste
en autonome functies van de hersenstam
o Ondersteunen van het langetermijngeheugen en het tergvinden van herinneringen
De amygdala verbindt het limbisch systeem, het cerebrum en de verschillende sensorische
systemen. De cerebrale nuclei stuurt de fight or flight reactie aan. De amygdala (amandelkern) stuurt
verschillende emoties aan zoals agressie of angst. De hippocampus (andere kern) is van belang bij
het leren en opslaan van lang termijn herinneringen. Deze is bij vrouwen beter ontwikkeld en is
beschadigd bij de ziekte van alzheimer.
Hersenvliezen: deze beschermen de hersenen
1. Dura mater: is het hardste en stevigste
hersenvlies. Biedt bescherming. De dura mater in
de hersenen bestaat uit 2 lagen. Op de meeste
plaatsen zijn de 2 lagen scheiden door een smalle
laag. In het ruggenmerg bestaat de dura mater uit
1 laag. In het wervelkanaal zit er tussen de lagen
van dura mater de epidurale ruimte.
2. Arachnoïda: lijkt op een spinnenwegvlies en
bestaat uit talloze bindweefselverbindingen. Dit
zorgt ervoor dat de hersenen zweven.
De arachnoidea is door een smalle subdurale
ruimte van de dura mater gescheiden en de piamater door de subarachnoïdale ruimte. Deze
bevat liqour
3. Pia mater: dun vlies; is rijk aan bloedvaten. Speelt een rol in de voorziening van voeding en
zuurstof aan de hersenen en het ruggenmerg
Ruggenmerg: wordt beschermd door de wervelkolom. Deze bestaat uit wervels die door
tussenwervelschrijven en gewrichten met elkaar zijn verbonden. Dermatomen zijn van belang, omdat
beschadiging van een ruggenmerg gepaard gaat met een kenmerkend verlies van het gevoel in het
corresponderende gebied van de huid.
7 cervicale wervels (C1 t/m C7)
12 thoracale wervels (T1 t/m T12)
5 lumbale wervels (L1 t/m L5)
5 sacrale wervels: zijn samengegroeid tot os sacrum (S1 t/m S5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renatedekluijver1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.52. You're not tied to anything after your purchase.