Feniks 4/5/6 VWO Samenvatting - Steden en burgers in de Lage Landen
98 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
In deze samenvatting van het eerste historische context - Steden en burgers in de lage landen - is zo duidelijk mogelijk de rode draad van het verhaal weergegeven. Door middel van pijlen worden oorzaken en gevolg duidelijk gemaakt en begrippen zijn dikgedrukt.
- Samenvatting Geschiedenis 4 VWO...
Historische Context - Steden en burgers in de Lage Landen
1050-1700
1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-
urbane samenleving.
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
Ontginningen in Vlaanderen
Einde van de middeleeuwen: inwonertal in het graafschap Vlaanderen groeide zeer
langzaam. Er ontstond een toenemende vraag naar voedsel. De agrarische productie moest
groeien. Dat gebeurde door:
- Inpolderingen en ontginningen
- Nieuwe uitvindingen van boeren: tweeslagstelsel werd drieslagstelsel en bijv.
uitvinding van de ploeg
Grotere voedselproductie inwonertal groeide tussen de elfde en veertiende eeuw sterk
en ontginningen breidden zich uit
Handel en nijverheid
Toename van voedselproductie bevolking kon zich richten op productie van andere
dingen dan voedsel: er ontstonden ambachten.
Ambachtslieden vestigden zich in oude steden en nederzettingen met marktfuncties.
De toename van handel in de late middeleeuwen geldgebruik nam toe. Er ontstond een
monetaire economie.
Stedengroei en stadsrechten
Handel en nijverheid kwamen op verstedelijking nam toe. De landbouwsamenleving
werd een landbouwstedelijke samenleving.
- Gunstig voor adel: rijke burgers betaalden meer belasting dan horigen op hun
domeinen
- Gunstig voor horigen: meer ontplooiingskansen. De plichten van horigen op het
platteland werden verminderd om de leegloop van het platteland te voorkomen.
rechtspositie horigen verbeterde.
Nieuwkomers/ aspirant-poorters waren welkom in de stad om verdere stedengroei mogelijk
te maken.
Privileges = rechten van burgers in een stad werden vastgelegd in de stadsrechten.
stedengroei werd gestimuleerd en stedelingen kregen steeds meer invloed op het bestuur
en de rechtspraak.
Atrecht
De stad Atrecht had positieve factoren voor stadsgroei:
- Goede wegen
- Vruchtbaar gebied
, - Goede verbinding met het noorden van Vlaanderen door rivieren
De stad stimuleerde komst van nieuwelingen door hen grond te geven om een huis te
bouwen.
De stad handelde via het bonum commune: in belang van de stadsgemeenschap
- Juridische bescherming van de vrijheid van stadsbewoners
- Rechtszekerheid + reglementering handel en nijverhied
- Militaire bescherming van de stad
- Poorters krijgen meer invloed in bestuur
- Handhaving van orde en rust
In ruil voor betalingen, leningen of beloftes van trouw stelden stadsbewoners van Atrecht
eisen die de graaf moest inwilligen graaf benoemde enkele stedelingen tot schepen:
permanente rechtbank, bestuurlijke taken en stadsfinanciën.
Ambachten
Atrecht was een belangrijke regionale markt met veel verschillende ambachten.
Ambachtslieden verzamelden zich in gilden: beroepsorganisaties
1. Religieuze motieven: een altaar in de kerk
2. Sociale motieven: samenkomen voor begrafenissen en feesten, zorgen voor zieken,
weduwen en wezen van gildeleden
3. Economische motieven: zorgen voor producten van hoge kwaliteit
Atrechtse handelaren
De graaf van Vlaanderen zorgde ervoor dat Atrecht een veilige handelsstad werd. Atrechtse
handelaren handelden eerst vooral met steden in Vlaanderen, maar al snel kwam
interregionale handel op.
Handelaren sloten zich aan bij koopliedengilden deze koopliedengilden sloten een
onderling verbond om handel te bevorderen: Hanze
- Bescherming handelswaren
- Verdediging belangen handelaren
- Juridische hulp bij rechtszaken
Atrecht als financieel centrum
Contact met Noord-Italië Atrechtse handelaren leerden wisselbrieven kennen: schriftelijk
bewijs in de plaats van grote hoeveelheden contant geld.
Handelaren investeerden hun winsten in handel, nijverheid en ontginningen en ze leenden
geld uit aan koningen en edelen.
Sociale groepen
Verschillende sociale groepen in steden:
- Het patriciaat: rijke families die hun geld verdieneden door waardestijging van hun
bezittingen en hun deelname aan de handel
- Gildeleden: gildemeesters hadden de hoogste status en tussen gilden onderling was
er ook een rangorde
- Het gemeen is een aanduiding voor alle brugers die niet tot het patriciaat behoorden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller famkenobel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.68. You're not tied to anything after your purchase.
