Duits V4, 5 & 6
Leesdossier
Thijs de Jong
,Inhoudsopgave
VWO 4
- Klaus Kordon, Die Einbahnstraße, 1979 p. 3
- Friedrich Dürrenmatt, Der Richter und sein Henker, 1951 p. 7
- Friedrich Dürrenmatt, Die Physiker, 1961 p. 11
VWO 5
- Wolfgang Herrndorf, Tschick, 2010 p. 16
- Wilhelm Raabe, Die schwarze Galeere, 1861 p. 22
- Joseph von Eichendorff, Aus dem Leben eines Taugenichts, 1826 p. 27
VWO 6
- X
- X
- X
1
,Chronologische boekenlijst
- Joseph von Eichendorff, Aus dem Leben eines Taugenichts, 1826 (V5) p. 27
- Wilhelm Raabe, Die schwarze Galeere, 1861 (V5) p. 22
- Friedrich Dürrenmatt, Der Richter und sein Henker, 1951 (V4) p. 6
- Friedrich Dürrenmatt, Die Physiker, 1961 (V4) p. 10
- Klaus Kordon, Die Einbahnstraße, 1979 (V4) p. 2
- Wolfgang Herrndorf, Tschick, 2010 (V5) p. 15
2
,Boek 1 - Die Einbahnstraße
1. Bibliothecaire gegevens
- Titel: Die Einbahnstraße
- Auteur: Klaus Kordon
- Jaar: 1979
- Gelezen druk: 1979
- Uitgever: Ravensburger Taschenbuch
- Pagina’s: 96
Over de auteur
De auteur, Klaus Kordon, werd geboren in Berlijn op 21 september 1943. Zijn vader sneuvelde in
de 2e wereldoorlog. Toen vervolgens ook zijn broer en moeder stierven heeft hij jarenlang in
kindertehuizen gewoond. Vanwege een vluchtpoging uit de DDR moest hij in 1972 drie jaar de
cel in, wat uiteindelijk maar één jaar is geworden omdat West-Duitsland hem vroegtijdig vrijkocht.
Samen met zijn vrouw en kinderen vestigde hij zich in de Bundesrepubliek, voordat hij in 1988
terugkeerde naar Berlijn.
Enkele andere exemplaren geschreven door Klaus Kordon zijn:
- Die Flaschenpost, 1988
- Die Zeit is kaputt, 1995
- Hundert Jahre und ein Sommer, 1999
2. Beschrijving van het verhaal
Personages
- Andy (oftewel Andreas): Zwart haar (en is meiden vallen op hem). School gaat niet heel
goed bij hem en hij woont op nr. 61
- Herbert: Blond haar en woont op nr. 58. Bij Herbert gaat het wel goed op school
- Charly (oftewel Folfgang Carl): Woont op nr. 56. Ook bij hem gaat het niet goed op school.
- Inga: Een ‘normaal’ meisje qua uiterlijk, maar is ondertussen drugsverslaafd. Dit is ook de
reden dat ze verhuisd is en in de stad van Andy, Herbert en Charly komt wonen (maar
uiteindelijk gaan ze alsnog weer terug).
3
, - Ali (oftewel Alfred Schmidt): 20-jarige jongen die vaak op de school van de
hoofdpersonen komt. Is een drugsdealer en is ook van de school getrapt omdat hij
tweemaal is blijven zitten.
Tijd
Het verhaal begint bij het begin van het einde van het schooljaar, en eindigt vervolgens in de
vakantie. Ook wordt het verhaal chronologisch verteld zonder enorme tijdsprongen en maar
enkele terugblikken. De totale vertelde tijd is slechts een paar maanden, en de verteltijd is 96
bladzijden. Het speelt zich af in moderne tijden, dus hoogstwaarschijnlijk ergens in de afgelopen
eeuw.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in Duitsland, in de stad waar de hoofdpersonen wonen. Het speelt zich
vooral af op de school, in en rond de huizen van de hoofdpersonen en ook nog in Bremen, wat
blijkbaar dicht bij de stad “B.” ligt. Zo word de stad van de hoofdpersonen genoemd.
Opbouw
Het verhaal is chronologisch opgebouwd met enkele terugblikken en bestaat uit 27
hoofdstukken.
Symboliek/metaforen
Ik ben zelf geen symboliek of metaforen tegen gekomen in het boek.
Vertelperspectief
In het verhaal is het duidelijk te zien dat het om een ik-perspectief gaat, vanuit de ogen van
Charly (oftewel Wolfgang Carl).
Samenvatting:
Het verhaal begint een kleine tijd voordat school eindigt. Bij Charly en Andy gaat school niet
goed maar bij Herbert wel, dus geeft Herbert bijles aan die twee. Later blijkt dat Inga in de klas
komt met die jongens. Na school spreken Inga en Andy ook af, wat Charly en Herbert zien. Andy
blijft maar meer en meer tijd besteden met Inga, wat vervolgens ten koste gaat van zijn
vriendschap met Herbert en Charly. Charly weet ondertussen al dat Inga verslaafd is aan drugs,
en maakt hier vervolgens ook grapjes over.
Later krijgen de jongens hun rapporten te zien. Charly en Herbert zijn overgegaan, maar Andy
blijft zitten, tenzij hij de herkansing haalt.
4
,Wat later wordt Andy vermist, en wanneer de ouders van Andy bij Charly thuis komen, vertelt
Charly ze alles over Andy, Inga en Ali. Vervolgens gaan ze zoeken bij de familie van Inga of Andy
daar is, maar daar is hij niet. Vervolgens gaan ze naar het politiebureau om de politie in te lichten
over dat Andy verdwenen is.
Later merkt Charly dat er licht brand in het huis van Ali wanneer hij hier langs komt. Hij gaat hier
op onderzoek uit maar wordt vervolgens gesnapt door Ali. Ali stopt hem vervolgens in zijn auto,
waar Andy en Inga ook in zitten en rijdt naar Bremen.
Eenmaal aangekomen gaan ze naar het huis van een drugsgroepje genaamd De Truppe. Dit
groepje gaat inbreken, om vervolgens van dat geld weer drugs te kopen. Charly doet niet mee
een belt stiekem naar zijn ouders om te vertellen dat hij Andy heeft gevonden. Hij probeert later
ook Andy te overtuigen dat hij terug moet komen naar huis, maar dat weigert hij te doen omdat
hij zo graag bij Inga wilt blijven.
Een poosje daarna staat er ineens politie voor de deur. Andy, Inga en Charly vluchten allemaal
weg en zwerven vervolgens rond. In de tussentijd verteld Inga haar verhaal, dat ze eerst altijd
een geweldige leerling was maar dat het toen allemaal fout ging. Ze was er namelijk klaar mee
dat volwassenen zo veel van haar hielden en wilde gewoon normale vrienden hebben. Dit
zorgde er voor dat Inga allemaal verkeerde dingen ging doen waardoor ze uiteindelijk in een
kliniek terecht kwam.
Op een gegeven moment gaan ze weer terug naar Ali toe. Charly wordt boos op hem en start
een vechtpartij, waardoor Charly en Andy gewond raken. Inga is spoorloos verdwenen. Na een
tijdje is Charly uit het ziekenhuis, en gaan Charly en Herbert op bezoek bij Andy.
Na de vakantie horen ze dat Inga aan een overdosis drugs is overleden. Andy had nog zijn
herkansing gemaakt en die gehaald, waardoor Charly, Herbert en Andy samen in de klas
mochten blijven.
3. Interpretatie van het verhaal
Thema
Het thema van dit boek is drugsgebruik.
Titelverklaring
De titel van dit boek is DIe Einbahnstraße. Hiermee wordt bedoeld dat als je eenmaal in
aanraking komt met drugs dat het lastig is om er weer af te komen.
5
,Bedoeling van de schrijver
De schrijver heeft dit verhaal waarschijnlijk geschreven om de lezers te laten weten dat het niet
verstandig is om te beginnen aan drugs, en om ze te leren dat je er niet snel vanaf komt en het
alleen maar problemen oplevert.
Soort verhaal / genre
Het is een amuserend en informerend verhaal, en ik denk zelf dat het behoort tussen de romans
4. Beoordeling van het verhaal
Meest opvallende passage
Wat mij het meest opviel aan dit verhaal was hoe heftig drugs kunnen zijn. Inga was namelijk op
haar 13e al verslaafd aan drugs. Ik wist dat het al op jonge leeftijden gebeurde (rond 18), maar ik
verwachtte niet dat het al op zo’n jonge leeftijd echt heftig was. 13 jaar is wel echt bizar.
Leeservaring
Ik vond het boek wel interessant, wat me ook heeft geholpen om het redelijk snel uit te krijgen.
Omdat het niet in mijn moedertaal was, was het boek soms wel lastig en kostte het me nogal wat
moeite om het uit te lezen, maar uiteindelijk snapte ik wel het hele verhaal. Er kwamen af aan toe
wat moeilijke woorden van pas, maar alsnog lukte het me redelijk goed om door het boek heen
te komen. Een boek zoals deze zou ik best nog wel eens willen lezen, omdat het me nog
verassend veel geleerd heeft
5. Bronvermelding
https://nl.wikipedia.org/wiki/Klaus_Kordon
6
,Boek 2 - Der Richter und sein Henker
1. Bibliothecaire gegevens
- Titel: Der Richter und sein Henker
- Auteur: Friedrich Dürrenmatt
- Jaar: 1951
- Gelezen druk: niet vermeld
- Uitgever: Wolters - Noordhoff
- Pagina’s: 109
Over de auteur
Friedrich Dürrenmatt, de auteur van dit boek, was op 5 januari 1921 geboren in de buurt van Bern
(Zwitserland) geboren. Hij zat op het vwo en studeerde daarna filologie in de universiteiten van
Bern en Zürich. In 1942 begon hij met het schrijven van verschillende werken, waaronder
theaterstukken, romans en verhalen. Door het verfilmen van verschillende werken van hem,
waaronder Der Richter und sein Henker, is hij bekend geworden. Hij woonde voor zijn dood in de
buurt van Neuchatel, Zwitserland. Hij was getrouwd en had 3 kinderen.
Andere werken van Friedrich Dürrenmatt zijn:
- Der Verdacht, 1951
- Die Physiker, 1962
2. Beschrijving van het verhaal
Personages
- Bärlach: hij is de politiecommissaris die het onderzoek leidt. Hij is redelijk oud en heeft
een ziekte waardoor hij last heeft van zijn maag.
- Tschanz: agent die Bärlach helpt, maar uiteindelijk de moordenaar blijkt te zijn.
- Gastmann: crimineel die al eerder iemand had vermoord, en daardoor ook verdacht werd
op de moord van Schmied, maar het uiteindelijk toch niet gedaan blijkt te hebben.
- Schmied: het slachtoffer; hij werd dood aangetroffen in zijn auto.
7
,Tijd
Het verhaal begint in november 1948, zoals er in het begin van het boek wordt gezegd, en
eindigt een paar weken hierna. De tijd speelt eigenlijk geen belangrijke rol, dus had het verhaal
zich ook net zo goed in het heden kunnen afspelen. Ook bevat het verhaal een paar kleine
flash-backs, die terugverwijzen naar wat er vroeger is gebeurd.
Ruimte
Het verhaal speelt zich grotendeels af in het Zwitserse dorpje Lamboing, waar de moord was
gepleegd. Later verplaatst het zich nog naar de plek waar Bärlach een week heen ging als
‘vakantie’ na de begrafenis van Schmied.
Opbouw
Op het begin weten we vrijwel niks wat er gebeurd is. Als eerste krijgt de lezer te horen dat
Schmied dood is gevonden, en dan komen langzamerhand alle personages in het verhaal. Het
onderzoek gaat rustig z’n gangetje en het lijkt alsof de dader al gevonden is. Dan blijkt dit niet
waar te zijn en neemt het verhaal een wending, waarna de echte dader bekend wordt gemaakt.
Persoonlijk vond ik de opbouw van het verhaal erg goed te volgen, omdat het logisch
geschreven was. Dit had dus ook een positief effect op mijn leeservaring.
Symboliek/metaforen
In dit boek ben ik eigenlijk geen symboliek of metaforen aangetroffen.
Vertelperspectief
Het verhaal is vanuit een auctoriaal perspectief geschreven.
Samenvatting:
In het begin van het verhaal wordt Schmied dood aangetroffen in zijn automobiel. De persoon -
Clenin, die zelf ook een agent is - die dit ziet geeft het aan, en dus wordt er een onderzoek
gestart. Bärlach krijgt de leiding in dit onderzoek omdat hij een heel ervaren politieman is.
Vanwege de ziekte die Bärlach heeft kan hij het niet alleen doen, en dus is Tschanz er voor
assistentie.
Bärlach en Tschanz gaan samen op onderzoek uit. Ze kijken in de agenda van Schmied en zien
dat er op de dag waarop hij vermoord werd iets geschreven stond, namelijk de letter ‘G’.
Hierdoor trekken ze de conclusie dat iemand met de letter ‘G’ in zijn of haar naam de
moordenaar moest zijn. Tschanz zoekt op in het telefoonboek wie er allemaal in Lamboing leven
8
, met de letter ‘G’ in hun achternaam. Hij komt er achter dat er maar twee wonen, namelijk
Gendarmerie en Gastmann. Gastmann wordt gelijk de hoofdverdachte van Tschanz, alhoewel
Bärlach vind dat alles mogelijk is, dus Gendarmerie het ook gedaan kan hebben.
Een tijdje later brengen ze stiekem een bezoekje aan Gastmann. Hier lijkt alles goed te verlopen,
totdat de hond van Gastmann Bärlach ineens aanvalt, waarna Tschanz de hond doodschiet.
Gastmann wil hier niet over spreken, en daarom schakelt hij zijn advocaat in. De advocaat zegt
vervolgens tegen de agenten dat Gastmann niet met ze wil spreken.
Na de begrafenis van Schmied, een aantal dagen later, komt Bärlach tot de ontdekking dat
Gastmann en Schmied elkaar al 40 jaar kenden. Ze hadden elkaar ontmoet in Turkije, waar ze
een weddenschap hadden gesloten. Bärlach vond dit nogal verdacht.
Nadat Bärlach een vakantie had aangevraagd werd er ineens bij hem ingebroken en was er
geprobeerd om hem te vermoorden. De inbreker had hier niet in geslaagd, en dus kon Bärlach
de dag erna gewoon op vakantie. Wanneer hij onderweg is komt hij Gastmann tegen. Gastmann
bedreigt Bärlach, en zegt dat hij hem zou vermoorden.
Diezelfde avond gaat Tschanz naar Gastmann toe en vermoord hij hem, voordat Gastmann de
kans krijgt om Bärlach te vermoorden. Later wordt Tschanz een etentje aangeboden door
Bärlach, en Tschanz accepteert dit. Tijdens het eten begint er een gesprek, waarin Bärlach vertelt
dat hij weet wie Schmied heeft vermoord. Het was al die tijd Tschanz geweest. Dit wist Bärlach
omdat de kogel waarmee Schmied werd neergeschoten uit hetzelfde wapen kwam als die
waarmee de hond werd neergschoten die Bärlach aanviel.
Bärlach zegt tegen Tschanz dat hij er niks over zal vertellen, maar hij wil wel dat Tschanz weg
gaat en dit maakt hij erg duidelijk. Die avond springt Tschanz nog voor de trein, waarmee hij zijn
eigen leven beïndigd. Uiteindelijk krijgt Bärlach nog een operatie voor zijn ziekte, waardoor hij
nog een extra jaar te leven heeft. “Nur noch ein Jahr...”
3. Interpretatie van het verhaal
Thema
Het thema van het boek is de moord en detectivezaak die erdoor ontstaat.
Titelverklaring
De titel, Der Richter und sein Henker, wordt in het verhaal uitgelegd. Bärlach is ‘Der Richter’,
omdat hij het recht wil doen. Tschanz in ‘sein Henker’, oftewel zijn beul, omdat hij de vervelende
zaakjes van Bärlach oplost en het vonnis moet uivoeren, namelijk Gastmann vermoorden.
9
