Hoorcollege 10 - Risicoverzwaring + De Directors & Officers-verzekering......................................................57
1
,Hoorcollege 1 - Verzekeren, verzekeringen en betrokkenen
Wat is verzekeren? Verzekeren = risico-overdracht. Een verzekeraar neemt het risico (financiële
risico, niet het materiële risico) van de verzekeringnemer over tegen het betalen van een premie.
Risico = de kans op bepaald gevolg door de verwezenlijking van een bepaald onzeker feit.
Niet alle risico’s zijn verzekerbaar. De redenen waar er grenzen aanzitten:
- De te verwachten schade is te groot (bijv. aardbevingen).
- De te verwachten schade is niet te berekenen (de verzekeraar dient een premie vast te stellen)
- Bij 1 gebeurtenis veel schade (terrorisme)
- Slecht schadeverloop
Premieberekening. Op basis van deze Wet van de grote aantallen kan de verzekeraar best goed
inschatten wat nou in het algemeen de schadefrequentie zal zijn en het gemiddelde schadebedrag.
Premie = schadefrequentie (kans dat de schade zich voordoet) x gemiddeld schadebedrag. Men kijkt
dan terug naar verleden/statistieken. Vb.: fietsenverzekeraar heeft 25.000 fietsen verzekerd tegen
diefstal. De gemiddelde schade bij diefstal is gemiddeld € 500,-. Statistieken: elk jaar worden 1000
fietsen gestolen, de schadefrequentie is 4%. De premie = 4% x € 500 = € 20,-.
Bij de premieberekening en het inschatten van de risico’s spelen 2 onderwerpen:
(1) Moreel risico: Een verzekering kan tot gevolg hebben dat men zich onvoorzichtig gaat gedragen
omdat die toch verzekerd is. Verzekeraar bouwt prikkels vanuit de verzekering in. Vanuit de
onderkant: Eigen risico. Een gedeelte van het risico blijkt bij de verzekerde. Datgeen boven het eigen
risico wordt verzekerd. Vanuit de bovenkant: De verzekeraar verzekert tot een bepaalde maximum
verzekerde som. De verzekeraar keert uit tot een bepaald bedrag.
(2) Antiselectie: Vooral mensen met slechte risico’s (grote kans hebben om met hun risico
geconfronteerd te worden) hebben wel een belang bij verzekeren. Mensen met goede risico’s willen
niet meebetalen aan de premie van die mensen met slechte risico’s. De bakker om de hoek heeft een
heel ander risico dan een chemisch bedrijf. Oplossing: De verzekeraar pakt alle bakkers bij elkaar, de
verzekeraar pakt alle chemische bedrijven bij elkaar en dan wordt er per groep verschillende premies
en verzekeringsvoorwaarden gebruikt.
Burgerlijk Wetboek: 7.17 BW. Doel: Primair bescherming van de burger/consument
(verzekeringnemer) tegen de verzekeraar die misschien geen dekking wil geven of bij het minste of
geringste de verzekeringsovereenkomst wilt opzeggen. Voorheen was er het wetboek van Koophandel
(bescherming van verzekeraar tegen de koophandel (verzekeringnemer)). Waarom is dit overgaan naar
het BW? (1) De artikelen uit het Wetboek van Koophandel waren sterk verouderd. (2) het in de wet
vastleggen van jurisprudentie en (gewoonte)polisrecht. (3) Vanwege het vastleggen van
grondbeginselen: Vertrouwensbeginsel (in een verzekeringsovereenkomst is vertrouwen erg
belangrijk), consumentenbescherming en continuïteitsbeginsel (je mag tussentijds niet opzeggen
vanwege een slecht schadeverloop).
Sociale functie van verzekering: in het nieuwe verzekeringsrecht wordt veel meer uitgedrukt dat een
verzekering eigenlijk een hele belangrijke maatschappelijk betekenis heeft.
Afwentelingsmechanisme: een individu die met een bepaald financieel risico wordt
geconfronteerd wat die eigenlijk zelf niet goed kan dragen die kan dat afwentelen op het
collectief van het verzekerde.
§ Actief handelen: Een verzekeraar moet actief handelen jegens een verzekeringnemer.
In beginsel heeft een verzekerde een spontane mededelingsplicht maar als je als
verzekeraar iets wilt weten dan moet je ernaar vragen. Als je dit niet doet als
verzekeraar, heb je niet actief gehandeld en dan is er geen sprake van schending van
de mededelingsplicht.
2
, § Minder verval van recht: In het BW is er niet snel verval van recht, er moet een
bijzondere rechtvaardiging voor zijn. Dit is bijv. bij oplichting (meer schade melden
dan in werkelijkheid is geleden). Er moet in ieder geval een causaal verband zijn.
Boek 7, titel 17 BW. Afdeling 1: Algemene bepalingen (gelden voor alle verzekeringen) – art. 7:925
BW t/m 7:943 BW. Afdeling 2: Schadeverzekeringen – art. 7:944 t/m 7:963 BW. Afdeling 3:
Sommenverzekeringen (onderdeel 1: algemene bepalingen sommenverzekeringen – art. 7:964 t/m
7:974 BW + onderdeel 2: bijzondere bepalingen levensverzekeringen – art. 7:975 t/m 7:986 BW).
Aan het einde van elke afdeling staat de regeling of de voorgaande bepalingen van dwingend
recht, semi-dwingende recht of regelend recht zijn. Dus of je ervan kan afwijken in de
verzekeringsovereenkomst of in de polisvoorwaarden.
Wanneer iets niet geregeld staat in boek 7 BW, val je terug naar boek 6 BW. Dit is het algemene
gedeelte van het verbintenissenrecht. Een verzekeringsovereenkomst is een wederkerig overeenkomst
(over en weer rechten en plichten). In boek 7 is niks geregeld over de totstandkoming, de aanbod en
aanvaarding. Dan zijn dus de artikelen in boek 6 BW (art. 6:217 BW) van toepassing. Ook spelen
algemene voorwaarden een rol bij verzekeringsovereenkomsten, ook dan val je terug op boek 6 BW.
Boek 3 BW is ook van toepassing op bepaalde eenzijdige rechtshandelingen. Dus als er in
boek 6 en boek 7 BW niks is geregeld, vallen we terug op boek 3 BW.
Verzekeringsovereenkomst, art. 7:925 BW. Er zijn 2 contractpartijen: de verzekeraar en de
verzekeringnemer. Het is een wederkerige overeenkomst: premie (betaling door de verzekeringnemer)
en uitkeringen (verzekeraar is gehouden om een uitkering te doen, in geld of natura & uitkering ineens
of periodiek (vb. arbeidsongeschiktheidsverzekering). Er is sprake van contractsvrijheid. De
verzekeraar heeft dus geen acceptatieplicht en hij mag zelf bepalen op basis van welke voorwaarden. 1
afwijking: de WAM verzekering (motorrijtuigen). Hij is wel gehouden om een dekking te verlenen die
minimaal voldoet aan de eisen die in de wet WAM verplicht wordt gesteld. Dit is het enige verplichte
wat we zien bij verzekering.
Belangrijk element in de verzekeringsovereenkomst: bij het sluiten der overeenkomst voor partijen
geen zekerheid bestaat, dat, wanneer of tot welk bedrag enige uitkering moet worden gedaan, of ook
hoelang de overeengekomen premiebetaling zal duren
Als je van tevoren weet dat er schade gaat plaatsvinden en wat de omvang daarvan is dan is
het geen risico meer. Er moet dus bij het aangegaan van een verzekeringsovereenkomst sprake zijn
van een onzeker voorval/element. De onzekerheid over:
- Dat uitkering of (de onzekerheid kan bestaan over dat er een uitkering gaat plaatsvinden)
- Wanneer uitkering of (het gaat om de onzekerheid wanneer de uitkering moet worden gedaan)
- Tot welke bedrag uitkering of (de onzekerheid over tot welk bedrag)
- Hoelang de premiebetaling zal duren
De eerste 3 elementen zien op de schadeverzekering en het laatste element op de levensverzekering.
Dit kan betekenen dat misschien wel bij het aangaan van de verzekering al vaststaat dat er een
schadegeval gaat plaatsvinden, maar dat er wel een onzekerheid is over wanneer dit gaat gebeuren en
wat dan de omvang van de schade is. Dit maakt dat het niet alleen een onzeker voorval is, maar dat
ook voldoende kan zijn dat er misschien wel een zeker voorval is maar dat er sprake is van onzekere
schade bij het aangaan van de verzekering. Vb.: grote bouwprojecten. De verzekeraar weet vaak van
tevoren dat er schadeclaims gaat komen (dus geen onzeker voorval), maar is wel sprake van onzekere
schade.
, Schadeverzekering (afdeling 2). Definitie in art. 7:944 BW. Achtergrond afsluiting
schadeverzekering: bescherming van het vermogen van de verzekeringnemer.
- Dit vermogen kan direct of indirect worden aangetast – first party of third party
schadeverzekering.
§ First party schadeverzekering: De verzekeringnemer lijdt direct schade.
§ Third party schadeverzekering: Een voorbeeld is de aansprakelijkheidsverzekering.
Men handelt waardoor een derden schade lijdt men wordt aansprakelijk gesteld
schadevergoeding verschuldigd indirecte aantasting in vermogen.
- Een schadeverzekering keert uit wanneer de verzekerde als gevolg van een gedekte
gebeurtenis schade oploopt.
Enkele voorbeelden van schadeverzekeringen: autoverzekering, transportverzekering,
aansprakelijkheidsverzekering, inboedelverzekering, opstalverzekering, reisverzekering,
autoverzekering, CAR-verzekering, rechtsbijstandverzekering, zorgverzekering en
arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Een belangrijk kenmerk voor de schadeverzekering: indemniteitsbeginsel (schadeloos beginsel) -
7:944 BW en 7:960 BW: dwingend recht! De schadeverzekering moet ervoor zorgen dat de aantasting
in het vermogen wordt weggenomen, dus dat de verzekeringnemer schadeloos wordt gesteld. De
werkelijke schade moeten worden vergoed en niet meer – men moet niet in een voordeligere positie
terecht komen. Men moet geen belang hebben bij de verzekering. Soms lijken
verzekeringsvoorwaarden wel in strijd met het indemniteitsbeginsel. Vb.: Een huis van 30 jaar is
afgebrand. De verzekerde krijgt een uitkering om een nieuw pand neer te zetten. Dan ben je er toch op
vooruit gegaan? Dit is niet in strijd met het beginsel. Je moet kijken naar de economische functie en de
betekenis van zo’n zaak.
Sommenverzekering (afdeling 3). Definitie in art. 7:964 BW. Een sommenverzekering keert een van
tevoren afgesproken bedrag uit bij gebeurtenis (wezenlijk verschil schadeverzekering). Het is niet van
belang of er schade wordt vergoed. Het gaat niet om de werkelijk schade. Een sommenverzekering
wordt afgesloten op het leven of de gezondheid van een persoon. De meeste sommenverzekeringen
zijn levensverzekeringen. Twee andere zijn bijvoorbeeld de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de
ongevallenverzekering.
Levensverzekering. Een levensverzekering kan uitkeren bij overlijden of juist in leven zijn van
verzekerde op een bepaalde datum.
Betrokken bij verzekering. De verzekeraar en verzekeringnemer zijn altijd betrokken bij de
verzekering. Dit zijn de contractspartijen. Er kunnen ook nog andere partijen betrokken zijn terwijl die
niet het contract hebben gesloten.
Verzekeraar:
- Direct writer. De verzekeraar sluit direct de verzekeringsovereenkomst met de
verzekeringnemer. Hier zit verder geen andere partij tussen.
- Intermediairmaatschappij. Alle aansprakelijkheidsverzekeringen in de zakelijke sfeer gaan via
een zogenaamde intermediairmaatschappij. Dan zit er altijd een tussenpersoon tussen via wie
de verzekeringnemer dat contract sluit.
Verzekeringnemer. Rechten en plichten verzekeringnemer:
- Mededelingsplicht. De verzekeringnemer moet bij het begin van de verzekeringsovereenkomst
in de precontractuele fase vragen beantwoorden van de verzekeraar met betrekking tot het
risico.
- Premie betalen.
- Opzegging. De verzekeringsnemer is ook de enige partij die de verzekering kan opzeggen.
- Verzekerd belang.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller berlstokvis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.