Class notes
Werkcolleges Infectie&Afweer
- Course
- Institution
Alle werkcolleges van IA uitgewerkt. Uitgebreid beschreven en volledig.
[Show more]
Seller
Followcarmenvanderwal
Reviews received
Content preview
Infectie & afweer – SV WCsImmunologie
WC3 Aangeboren afweer
Afweer gedurende eerste uren (1e linie)
De “first line of defense” heeft betrekking op maatregelen van het lichaam tegen invasie van
ziekteverwekkers (pathogens) op de grens tussen de buitenwereld en het organisme. In welke drie
groepen van basale mechanismen zijn deze te verdelen?
1. Mechanisch – epitheliale oppervlakten
2. Chemisch – vetzuren op huid/darm/maag, enzymen in traanvocht
3. Microbiologisch –
microbiota, bedekken
oppervlak,
concurrentie
ziekteverwekker met
commensaal
Wanneer pathogeen er toch
in slaagt om door de eerste
linie heen te komen, komt het
terecht in de circulatie of het
weefsel. Noem twee
oplosbare factoren die een
onderdeel zijn van deze
volgende verdedigingslinie en
leg uit hoe ze werken.
1. Complementsysteem
a. Bestaat uit eiwitten die geknipt worden, 1 van de 2 vormt dan vaak weer enzym dat
volgende knipt – kan geactiveerd worden op 3 manieren:
i. Klassiek – aangezet door antigen/antistof complex
ii. Lectine – door binding van suikers (lectine)
iii. Alternatief – kenmerken van oppervlakte van ziekteverwekkers worden
gebonden door complementfactoren
b. Komen allemaal samen bij de splitsing van C3, leidt vervolgens tot:
i. Recruitment van afweercellen
ii. Pathogenen geopsoniseerd
iii. Direct doden van geïnfecteerde cellen of ziekteverwekkers
2. Antimicrobiële peptides, bijv. defensines
a. Gaan celmembraan in (op basis van lading) en maken poriën in celmembraan
waardoor de cel leegloopt
Ook deze verdedigingslinie bleek niet sterk genoeg om de ziekteverwekker op te ruimen. Nu komen
de cellen van het innate afweersysteem in actie. Deze cellen zijn niet specifiek voor 1 ziekteverwekker.
Toch kunnen ze wel onderscheid maken tussen verschillende ziekteverwekkers. Welke receptoren
spelen hierbij een rol?
Pattern recognition receptors (PRRs) die repeterende structuren herkennen:
1. TLRs (toll like receptoren)
2. Receptoren die suikers/lipiden herkennen
Kan binnen in de cel zitten (herkent RNA bijv.) of buiten op de cel (herkent LPS, flagelline etc.).
,2e linie: vervolgacties aangeboren systeem
Om een ziekteverwekker op te kunnen
ruimen, moeten de cellen vanuit het bloed
naar het weefsel migreren. Beschrijf het
proces waarmee dit gebeurt.
Door verhoogde permeabiliteit kunnen de
cellen naar de juiste plek migreren.
1. Rolling adhesion
2. Firm adhesion (ligt stil)
3. Diapedese (vanuit bloed naar
weefsel)
4. Migratie (op weg naar plek van
ontsteking)
Hoe weten ze cellen waar ze naartoe moeten?
Door chemokines, signaalmoleculen geproduceerd door lichaamscellen die aangeven waar de
ontsteking/schade is – bijvoorbeeld door macrofagen.
- Cytokines vertellen cellen wat ze moeten doen
- Chemokines vertellen cellen waar ze naartoe moet
Noem 3 celtypen van het innate immuunsysteem die kunnen bijdragen aan het bestrijden van de
ziekteverwekker. Wat is hun functie?
Fagocyten (macrofagen, granulocyten) fagocyteren
NK cellen geïnfecteerde cellen doden
Dendritische cellen alarmeren rest van immuunsysteem
Dendritische cellen vormen de link tussen aangeboren en verworven.
Laten we eens wat meer in detail naar de NK cellen kijken. NK cellen behoren tot de familie van de
Innate Lymphoid Cells (ILCs). Deze nieuwe familie van innate cellen lijkt is onder te verdelen in drie
verschillende subgroepen op basis van de effector moleculen die ze maken. Tot welke subgroep van
de ILCs horen de NK cellen en welke effectormoleculen maken ze?
Er zijn 3 subgroepen – lijken het meest op ILC1.
- Produceren IFN-γ, perforine, granzyme.
Uit dit figuur de 3 subgroepen en de functie kennen
ILC1 verdediging tegen virussen, intracellulaire pathogenen
ILC2 expulsie van extracellulaire parasieten
ILC3 immuniteit tegen extracellulaire bacteriën en schimmels
NK cellen zijn zeer effectieve killers en hun activiteit wordt dan ook goed gereguleerd. In een gezond
dier zijn NK cellen doorgaans niet actief. Wanneer een ziekteverwekker aanwezig is, worden ze
binnen enkele uren geactiveerd. Beschrijf op welke twee manieren NK cellen kunnen worden
aangezet.
1. Balans tussen remmende en activerende signalen
2. Cytokines
, NK cel heeft remmende en activerende receptoren – hebben remmende receptor die kan binden aan
MHC I. Bij virusinfectie is er een oppervlakte-eiwit dat kan binden aan activerende receptor – balans
hiertussen belangrijk.
De innate cellen doen hun werk onder andere door de aanwezigheid van diverse oplosbare stoffen.
Welke stoffen zijn dit en op welke manier dragen ze bij aan de afweerreactie?
1. Cytokines bijv. door macrofagen geproduceerd
a. Kan lokaal of systemisch
2. Acute fase eiwitten – door lever gemaakt, zorgen ervoor dat ziekteverwekkers effectiever
worden opgeruimd
Kun je nu toelichten hoe de klassieke kenmerken van ontsteking (roodheid, warmte, zwelling en pijn)
ontstaan?
Roodheid = vasodilatatie, verhoogde bloedtoevoer
Warmte = vasodilatatie, verhoogde bloedtoevoer
Zwelling & pijn = verhoogde permeabiliteit gevolgd door uittreden vocht, eiwitten en cellen
3e linie: specifieke afweer
De eerste twee verdedigingslinies bleken niet in staat om de ziekteverwekker op te ruimen. Vandaar
dat er een volgende verdedigingslinie wordt aangezet, de zogenaamde “third line of defense” oftewel
de specifieke afweer. Welke cellen van de innate afweer spelen een belangrijke rol in het op gang
brengen van de specifieke immuun response?
Antigen presenterende cellen: macrofagen en dendritische cellen (en B-cellen maar deze horen niet
bij de aangeboren afweer).
- Nemen antigen op en gaan naar lymfeklieren
Ook NK cellen – maakt cytokines zoals IFN-γ en dit kan direct T-cel aansturen of via een dendritische
cel.
Deze afweer begint rond dag 5 en op dag 10 is het op een hoogtepunt.
WC4 Antigeen presentatie en herkenning
MHC-restrictie
Hoe komt het MHC aan zijn naam?
Major histocompatibility complex – histocompatibility houdt in dat er compatibiliteit is tussen
weefsels en dat ze dus ‘verenigbaar’ zijn, niet tot immuunreacties leiden.
Nadat een virus een cel geïnfecteerd heeft, d.w.z. dat het virus zich geheel in de cel heeft opgesloten
en daar zijn eigen eiwitten laat maken, kunnen antilichamen dergelijke intracellulair geproduceerde
eiwitten niet herkennen. Waarom niet?
Omdat deze alleen de buitenkant van de cel kunnen zien – ze kunnen niet de cel in
Hoe kunnen deze intracellulaire eiwitten nu wel voor het immuunsysteem zichtbaar en herkenbaar
gemaakt worden?
Door (stukjes van) eiwitten te presenteren buiten de cel – binden aan MHC I in ER en gaan naar het
membraan.
Wat betekent MHC-restrictie?
Houdt in dat een T-cel alleen interactie aan kan gaan met peptide gebonden aan MHC. Moet dus
zowel juist peptide als juist MHC molecuul zijn.
MHC I voor endogeen, MHC II voor exogeen
De expressie van de MHC klasse I en klasse II moleculen op de celmembraan verschilt per type
cellen/weefsel. Geef aan hoe.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carmenvanderwal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now