Les 1 – intro huisvesting en melkwinning
De vijf vrijheden van het dier:
1. Vrij van honger en dorst.
2. Vrij van angst en chronische stress.
3. Vrij van ongemak.
4. Vrij van pijn, verwonding en ziekte.
5. Vrij om natuurlijk gedrag te vertonen.
Temperatuurinvloeden
Thermocomfort zone: het temperatuurtraject waarbij een koe geen extra energie besteedt
aan warmteafgifte -4 °C tot 18 °C.
Thermoneutrale zone: het temperatuurtraject waarbij een koe haar lichaamstemperatuur
wel op peil kan houden, maar dit kost wel extra energie -10 °C tot 22 °C.
Hittestress: indien dieren over een langere periode hun lichaamswarmte niet kwijt kunnen.
Hoogproductieve dieren gaan dan minder produceren.
Materiaal vloeren
Beton
- Klauwen slijten meer
- Sneller kans op kwalen, zoals zoolzweer en abcessen
Rubber
- Natuurlijke vorm van de klauw komt terug
- Een koe is op een rubberen vloer actiever
- Dieren produceren op een rubberen vloer meer melkvet en melkeiwit.
Wat betreft de ligbox zijn er drie zones bepalend voor de afstelling van de ligboxen:
1. Zone voor de romp: van staart tot knieën is deze zone minimaal 180 cm
2. Zone voor de kop: bij het liggen is deze zone minimaal 45 cm
3. Zone voor het opstaan: de ruimte om te gaan staan is minimaal 55 cm
Het strooisel in de boxen dient zacht te zijn, grip te hebben, droog te zijn en moet makkelijk
gereinigd kunnen worden.
Onnatuurlijke gedragingen
- Aarzelen (niet vlot gaan liggen)
- Diagonaal staan of liggen
- Om-en-om liggen
- Knielsyndroom
- Hondzitten
Overbezetting aan het voerhek leidt tot:
- Niet direct tot een verminderde voeropname, maar wel tot agressie.
- Ranglage dieren moeten meer moeite doen, dit heeft een toename op de belasting van de
klauwen en benen tot gevolg. Bij een AMS is altijd schoon en vers voer belangrijk, maar een
plaats per dier wat minder relevant (er wordt minder synchroon gedrag vertoond).
,Bij beperkt voeren is een vreetplek voor elk dier gewenst; bij voorraadvoedering kan met één
vreetplek per twee koeien worden volstaan.
De omgeving
- Lucht
Stalklimaat: luchttemperatuur, luchtvochtigheid (55% - 75%) en luchtsnelheid
Luchtkwaliteit: ammoniak, methaan blauwzuurgas (gevaarlijk!) en zwavelwaterstof
- Licht (beïnvloedt de hormoonhuishouding van de koe)
150 lux is belangrijk om de productie op peil te houden
- Geluid
Klimaatfactoren:
1) Temperatuur (C)
2) Relatieve luchtvochtigheid (%)
3) Schadelijke gassen
4) Luchtbeweging en luchtsnelheid (m/s)
5) Licht (lux)
Ergonomie: houd rekening met:
- Psychische belasting
- Veiligheid
- Afscherming van het vee
- Werkhouding
- Looplijnen
- Goed reinigbaar (afschot 1%)
- Klimaat
- Verlichting (10 W/m2)
- Geluid (max. 80 Db)
Een koe dient in de wachtruimte minimaal 1,3 m 2 ruimte te hebben, met een maximale wachttijd van
45 minuten. Wat betreft de keuze van de melkstal dient er te worden gekeken naar:
- De grootte van de veestapel
- Aantal melkers
- Uitbreiding
- Mate van automatisering
- Beschikbare ruimte
- Kosten
- Groepen of niet
- Krachtvoerverstrekking of niet
Vergunningen
Als agrarisch bedrijf heb je te maken met drie soorten vergunningen:
1. Activiteitenbesluit milieubeheer (type A, B en C-bedrijven)
2. Omgevingsvergunning (voor het ordenen van de ruimte en het beschermen van de natuur)
3. Milieueffectrapportage (het milieubelang een volwaardige plaats geven in activiteitbesluiten)
,Automatisch melksysteem
Voordelen: Nadelen:
+ Weinig ruimte nodig - Kosten
+ Minder en flexibelere arbeid - Andere werkroutine
+ Controle objectief - Storingen
+ Vaker melken per koe - Beweiden is een uitdaging
+ Melken per kwartier
Eenboxsysteem: elke melkbox heeft zijn eigen robotarm.
Meerboxsysteem: robotarm bedient meerdere boxen
Visgraat
Voordelen: Nadelen:
+ Goed zicht op de koe - Maximaal 2x12
+ Goede uierbereikbaarheid - Lange loopafstanden
+ Individuele in- en uitloop - Lange looplijnen
- Kost veel ruimte
Swing-over
Voordelen: Nadelen:
+ Goedkoper - Kwaliteit van de melker kan onder druk komen
+ Hoge capaciteit per persoon - Weinig tijd voor overzicht
Roterende melkstal
Voordelen: Nadelen:
+ Koeien komen naar de melker - Hoge investeringskosten
+ Relaxed - Hoge onderhoudskosten
+ Minder afhankelijk van koppelgrootte - Veel ruimte nodig
Bouwkosten
- 3 + 3 stal voor 300 koeien 6.7 m2 / koe
- 2 + 2 stal voor 300 koeien 8.3 m2 / koe
- De huidige bouwkosten per koe bedragen ca. €4.800; renovatie per 15 jr. kost €1.000 per
koe.
, Les 2 – Relatie koe en melkmachine
Melk: het afscheidingsproduct van de melkklier van een zoogdier.
Melk is het meest complete voedingsmiddel voor het jonge dier, omdat het gemakkelijk verteerbaar
is en een hoge biologische waarde heeft. Een nadeel van melk is dat het een goede voedingsbodem is
voor micro-organismen, zoals bacteriën. Dit leidt tot bederving en verzuring.
Melk kan veroorzaken:
- Huid-darm-maagproblemen Melk
- Te hoge bloeddruk
- Te hoog cholesterol Water Droge stof
(86,4%) (13,6%)
- Astma en bronchitis
Lactose
Vet (4,4%) Eiwit (3,4%) Overig (1%)
Melk is een bron van vitamine-B, wat belangrijke is voor: (4,6%)
- De energievoorziening Caseine
Mineralen
(2,7%)
- De aanmaak van witte en rode bloedlichamen
- Het functioneren van het zenuwstelsel Melkserum
Vitaminen
(0,6%)
Melkvet is aanwezig in bolletjes. Deze bolletjes moeten onbeschadigd zijn, want beschadigde
bolletjes duiden op het vrijkomen van vetzuren (zuurtegraad vet). Bolletjes beschadigen door
luchtinslag, of door het verpompen van melk en dit moet dus worden voorkomen.
De taak van het oppervlaktelaagje rondom melkvet:
- Het voorkomen van het samenvloeien van de vetbolletjes
- Beschermen tegen enzymatische werking
Melkvet is aanwezig in verzadigde en onverzadigde vorm en wanneer er bijv. bietenkoppen,
stoppelknollen en aardappelen worden gevoerd zien we veel melkvet in verzadigde vorm
terugkomen. Onverzadigde vetzuren, zoals in gras, zijn goed te verteren.
Melkeiwit is omringd door een fosforzure kalk, die wordt gebouwd ter opbouwing en ondersteuning
van de botten.
Melksuiker moet niet te snel warm worden, omdat dan de smaak van de melk verandert.
Mineralen in melk (calcium, fosfor, kalium, chloor, magnesium, natrium) heeft de koe nodig voor
bouwstoffen van spieren en voor de uitwisseling tussen melkblaasjes onderling (osmotische waarde).
De osmotische waarde wordt bepaald door:
- Lactose
- Kalium
- Natrium
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jorikevandoorn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.10. You're not tied to anything after your purchase.