Een samenvatting over staatsrecht aan de hand van de Powerpoint en de notities uit de les. Ook de bijhorende artikels zijn toegevoegd. De docent van het vak is Rebecca Decreus.
Staatsrecht
1. Basisbeginselen van de Belgische staatsstructuur
Staatsrecht vinden we terug in de grondwet. We maken een onderscheid
tussen publiek en privaat recht maar staatsrecht (en bestuursrecht) vallen
voornamelijk onder publiek recht. Ook kan er sprake zijn van gemengde
rechtstakken waarbij twee rechten elkaar tegemoet komen.
Het beginsel van de scheiding der machten
Er is een scheiding der machten zodat alle machten elkaar kunnen
controleren en niemand kan gebruik maken van machtsmisbruik. We
spreken van drie machten op zowel federaal als regionaal niveau:
Uitvoerende macht; de regering, ministers, staatssecretarissen etc.
Wetgevende macht; het parlement
Rechterlijke macht; rechtbanken (vonnis) en hoven (arrest)
We spreken van een samenwerking der machten want er is geen strikte
scheiding aangezien er controle en samenhang is tussen de machten.
België is een democratische rechtsstaat
Het begrip democratie wil zeggen dat het volk heerst en dus de macht
heeft. We spreken van een representatieve democratie aangezien het
volk de macht geeft aan vertegenwoordigers via de verkiezingen. Het
begrip rechtsstaat wil zeggen dat door iedereen de regels moeten
worden gerespecteerd en zo dus ook door de overheid.
België is een monarchie
1
,We heb in België een koning als staatshoofd ontstaan door erfopvolging.
Het gaat over de eerstgeborene dat sinds kort ook een vrouw mag zijn. De
koning(in) heeft enkel toegewezen bevoegdheden:
Federale minister benoemen
Opperbevelhebber van het leger (krijgsmacht)
Bekrachtigen van wetten
De koning is onschendbaar en onverantwoordelijk. Zo kan de koning niets
verkeerd doen op zowel burgerlijk vlak als op strafrechtelijk vlak. Men kan
hem pas beboeten wanneer hij niet meer op de troon zit door bv.
afgestoten te worden. De koning is ook onverantwoordelijk want in België
ligt de verantwoordelijkheid bij de ministers.
Toch is de rol van de koning niet enkel symbolisch aangezien hij ook een
grote rol speelt bij het vormen van de regering.
België is een federale staat
België is een unitaire staat sinds 1830 dit wil zeggen dat in de eerste
jaren van het bestaan van België dit nog niet het geval was. België is van
een eenheidsstaat naar een federale staat gegaan en kent 6
staatshervormingen:
1970 eerste staatshervorming (vooral op cultureel vlak)
1980 tweede staatshervorming (opsplitsing van Vlaams gewest en
Waals gewest)
1988 derde staatshervorming
1993 vierde staatshervorming (de belangrijkste) = federale staat met
aparte verkiezingen
2000 vijfde staatshervorming
2012 en 2014 zesde staatshervorming (senaat werd grondig hervormd)
België kent 4 taalgebieden zie Art. 4:
3 eentalige gebieden; Nederlands, Frans en Duits
2
, 1 tweetalig gebied; Brussel Hoofdstedelijk Gewest
De vier taalgebieden zijn de hoeksteen van de federale staatsstructuur.
We spreken van het territorialiteitsbeginsel. De bestuurstaal wordt
bepaald door het grondgebied (taalgebied) waarin het bestuur gevestigd
is. Er is wel een nuancering namelijk de faciliteitengemeenten dit is voor
wat betreft het contact tussen de overheid en de burger.
Bij de eentalige gebieden verloopt de communicatie tussen de overheid
en burger in het NL wanneer het gaat over het NL-taalgebied. Dit geldt
analoog voor de communicatie tussen overheid burger in het FR + DTS-
taalgebied.
Ter attentie van burgers die zogenaamde taalfaciliteiten genieten, kan de
communicatie in een andere taal dan die van het taalgebied. Dit is de wet
op het gebruik van de talen in bestuurszaken. Zie Art. 8 met alle
faciliteitengemeenten.
In het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad staan Nederlands en Frans
op gelijke voet. Berichten, mededelingen enz. worden dus in beide talen
opgesteld. De communicatie tussen overheid en burger verloopt in het NL
of FR al naargelang de burger aangeeft.
De taalgebieden waar de gemeenschappen/gewesten bevoegd zijn:
Zie cases H1 slide 39
2. De hiërarchie van de rechtsnormen
Een veelheid aan regels
Heel belangrijk zijn de nationale regels:
Federale wetgeving = federaal parlement
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shirleyvk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.
