De postplacentaire fase begint na de geboorte van de placenta en eindigt 1 uur later. Dit
wordt ook wel het onmiddellijke postpartum genoemd. Het is de periode die grotendeels
nog in de verloskamer wordt doorgebracht. De episiotomie wordt gehecht, hygiënische
zorgen worden toegediend, moeder en baby worden comfortabel in bed geïnstalleerd en
naar de kraamafdeling overgebracht. Op sommige verloskundige afdelingen brengen ouders
en baby deze tijd op de verloskamer door en worden pas later naar de kraamafdeling
overgebracht om continu toezicht te verzekeren. Het is belangrijk moeder en baby niet te
scheiden, ook niet voor de routine procedures zoals wegen, meten van de lengte,
schedelomtrek etc.
Het is de periode waarin voor het risico op bloeding bij de moeder ontstaat. Voor de baby is
dit het moment waarop het lijfelijk contact opnieuw wordt hersteld na de geboorte.
Verzamelen van gegevens
Moederlijk welzijn:
- Bloedverlies: Het bloedverlies in de postplacentaire fase mag niet continu zijn, het
mag niet uit de vagina ‘sijpelen’. Het moet beperkt blijven tot onder de 500 milliliter.
Wel is het zo dat de eerste uren na de bevalling nog flink wat bloed door de
baarmoeder uitgestoten wordt. Bloedverlies moet altijd beoordeeld worden in relatie
tot de contractietoestand van de uterus. Wanneer het uitwendig bloedverlies zeer
redelijk lijkt moet men toch bedacht zijn op de misleiding dat het bloed zin in het
cavum uteri kan ophopen.
- Contractietoestand van de uterus: Na de geboorte van de placenta moet de uterus
goed en blijvend samentrekken. Afhankelijk van de uitzetting tijdens de
zwangerschap en de pariteit zal de baarmoeder te voelen zijn rond of liefst onder de
navel. Het is vooral de graad van contractie (veiligheidsbol) die belangrijk is. De
uterus moet hard aanvoelen. De controle hiervan moet met zachtheid gebeuren,
omdat palperen van de uterus onmiddellijk postpartum als erg pijnlijk ervaren kan
worden. Baarmoedermassage en leegdrukken van de baarmoeder zijn soms
noodzakelijk om de baarmoeder tot samentrekken te stimuleren en het opgehoopte
bloed uit het cavum uteri te elimineren.
- Blaasvulling: Omdat we weten dat een volle blaas de baarmoeder belet samen te
trekken, zal de blaasvulling een belangrijke parameter zijn in deze fase. Dikwijls heeft
de vrouw een infuus en kreeg ze heel wat vocht toegediend tijdens een onmiddellijk
na de partus. Tijdens de arbeid werd de blaas ook niet altijd volledig geledigd.
Redenen genoeg dus om aandacht te schenken aan de blaasvulling. Er wordt
voorkeur gegeven aan spontane mictie boven sonderen.
- Perineumhechting: De perineumhechting moet de eerste uren na de partus worden
gecontroleerd op bloeding, zwelling en hematoomvorming (inwendige bloeding).
Indien deze symptomen zeer uitgesproken zijn, zal de arts moeten overgaan tot het
opnieuw hechten van de episiotomie. Ijsapplicatie onmiddellijk na het hechten van
de episiotomie en gedurende de eerste uren (vasoconstrictie) is zeer nuttig om
bloeding uit kleine vaatjes tegen te gaan.
, - IV-infuus: Indien de vrouw een infuus heeft, dan moet dit verder worden
gecontroleerd en blijft het ter plaatse tot het leeg is. Een leeg infuus wordt niet
zomaar verwijderd. Controle van het bloedverlies, van de contractietoestand van de
uterus en van de vitale tekens zijn de parameters voor het al dan niet verwijderen
van het infuus.
Bij een epidurale anesthesie zullen ook de instructies van de anesthesist opgevolgd
worden. Voor het verwijderen van het infuus is een goed beraad goud waard, een
infuus is een veiligheid gedurende de eerste uren na de bevalling; bedenk dat een
uterus die vooraf werd gestimuleerd, ook nu misschien wel dit stootje nodig heeft.
Beter te lang aanhouden dan opnieuw te moeten prikken.
- Vitale tekens: Bloeddruk en pols zijn goede parameters bij bloeding. De pols wordt
snel zwak, de bloeddruk daalt. Een polsfrequentie van boven de 100 duidt op
bloeding. Bedenk dat een bloeding ook inwendig kan zijn. De polsfrequentie is
gemakkelijk en vlug te meten. Bloeddruk wordt op indicatie gemeten.
- Pijnbeleving: Pijn na de bevalling is voor de kraamvrouw onwaarschijnlijk en wordt
slecht verdragen. Vooral pijn ter hoogte van het perineum en naweeën kunnen de
welverdiende rust in de postplacentaire fase verstoren. Aandacht en informatie
zullen in deze fase de pijnstillers moeten zijn, omdat medicamenteuze pijnstilling
tegenaangewezen is wegens spasmolytische werking van deze farmaca en het gevaar
voor bloeding groot is. Er moet minstens 4 uur geacht worden vooraleer
pijnmedicatie na een bevalling mag worden toegediend.
- Voeding: Het zou onverstandig zijn de moeder een maaltijd aan te bieden. Zij kan
beter wachten tot na de postplacentaire fase, wanneer het risico van verwikkelingen
klein is geworden. De meeste moeders zijn ook niet zo hongerig na de bevalling. Wel
is het deugddoend haar mond te laten verfrissen en een paar slokjes water te laten
drinken.
Welzijn van de neonatus:
Een gezonde pasgeborene hoort bij zijn ouders thuis en niet in een babykamer waar toevallig
eens iemand langs loopt. De moeder en de vader zijn de beste observatoren van de baby.
Vroegtijdig en lichamelijk contact met zijn beide ouders is voor allen een bijzondere grote
waarde. Let steeds op de volgende observaties: gehuil, ademhaling, reflexen, tonus, kleur,
navel en zoek-zuigreflex.
Welzijn van het ouderpaar:
Tijdens deze fase is de zorg voor het welzijn van het ouderpaar niet te verwaarlozen. Nu de
bevalling voorbij is, mag de aandacht voor de ouders niet verminderen. De postplacentaire
fase is het begin van het kraambed, waarvan het verblijf op de kraamafdeling, een belangrijk
deel is.
Rust en discretie moeten typerend zijn voor de postplacentaire fase, zonder de veiligheid te
verwaarlozen. Het is ook belangrijk dat de ouders het nodige comfort aan te bieden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller christinebuter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.58. You're not tied to anything after your purchase.