Samenvatting biologie
H1: oorsprong van het leven
1. Spontane synthese van complexe organische moleculen:
Proef van Miller en Urey: primitieve aarde nabootsen in simpele opstelling:
- Eenvoudige verbindingen zonder 02 spontaan ontstaan van complexe moleculen
(vb. mierenzuur, AZ, nucleotiden, …)
- Eerste stap in ontwikkeling levende wezens aangetoond
2. Synthese van voorlopercellen (LUCA):
complexe macro-
moleculen moleculen
membranen,
LUCA =
enzymen,
voorlopercel
RNA, DNA
oude fossielen in stromatoliet (afzettingsgesteente)
3. Endosymbiose = prokaryote cellen symbiose (=samengaan) eukaryote cellen
Endosymbiose mitochondriën en chloroplasten
Bewijs: mitochondriën werken apart waren dus ooit een cel op zich
4. Multicellulariteit = cellen groeperen en werken samen (taakverdeling)
5. Cambriumperiode (explosie) verschillende soorten ontstaan (dieren)
6. Oorsprong v/d mens: mensapen … Homo sapiens
Ontdekking ötzi 1991: dood door pijl in ijs bewaard onderzoek
(lactose-intolerant en ziekte van Lyme)
Genetisch niet veel verschillen met nu gevangen in genoom van miljoenen jaren oud
Vb. obesitas: altijd op zoek naar vet overleven (vroeger)
Veranderingen dieet problemen
Veranderingen in voeding veranderingen van de mens (steenbok – hert – granen)
Oudste leven = den (Meduzula), amber, Groenlandse haai
Onderzoek oud DNA (vb. DNA v/e in barnsteen gevangen insect)
Is er elders leven?
Mars? stromend water
Titan (Saturnusmaan)?
Europa (Jupitermaan)? aardachtige planeet omringd door bevroren oceaan
Kepler-452? aardachtig, ander zonnestelsel
Massa-extinctie = periode met massaal biodiversiteitsverlies in korte tijd Big 5:
Vb. uitsterven dinosaurussen meteorietinslag
Big 6? klimaatverandering, meteorietinslag
We gaan naar situatie waar geen mens ooit is geweest …
H2: biomoleculen en membranen
Organisatieniveaus op aarde:
Atomen moleculen macromoleculen organellen cellen weefsel organen
,Water:
¾ van planten-/mensenlichaam hoofdbestanddeel
Watersamenstelling: afh van soort, individu, ouderdom, geslacht, vet
Mens: 70%
hoe ouder, hoe minder
vrouwen: minder water
actieve delen: meer water
meer vet, minder water
Voldoende drinken = noodzakelijk:
Betere waterbalans en afvoer afvalstoffen
Minder kans op nierstenen
Minder kans op constipatie
Lager risico zwaarlijvigheid
Betere concentratie
Frissere huis, …
Soorten drinkwater:
Leidingwater: sterke controle, stabiel
Bronwater: uit oppervlakkige bron, wisselende samenstelling
Natuurlijk mineraalwater: diepere laag, strikt afgebakend gebied, stabiel
veel/weinig (zachte smaak) mineralen
Water met hoger nitraatgehalte niet voor zuigelingen! (<15mg/l)
Microplastics vanuit verpakking!
Eigenschappen:
1. Vormt waterstofbruggen (zwakke aantrekkingskracht)
+ waterstofatoom ene molecule met - zuurstofatoom andere molecule
2. Zorgt dat ionen en organische stoffen oplossen = ionische sterkte
mantel van watermoleculen rond ionen
Functies:
1. Structurele opbouw van cellen
2. Oplosmiddel en transportmiddel
veel biomoleculen pas actief als ze opgelost zijn
O2, CO2, glucose, afvalstoffen verplaatst in bloed
3. Deelname reacties als reagens (hydrolyse, hydratatie- en dehydratatiereacties)
4. Creëert reactiemilieu
5. Zuur-base evenwichten levert H+ en OH- ionen => pH verandert
Zuurder meer H+
Basisch meer OH-
pH bloed = 7,4 (afh van voeding, gezondheid, …)
Acidose = te lage pH hypoventilatie, te weinig CO2 komt vrij
Alkalose = te hoge pH hyperventilatie, te veel CO2 komt vrij
6. Hoge warmtecapaciteit = # warmte nodig om 1 mol H2O 1°K te doen stijgen
ideaal voor isotherme stelsels bij dieren
poikilotherme uitwendige thermostaat = koudbloedigen
homoiothermen inwendige thermostaat = warmbloedigen
7. Hoge verdampingswarmte (transpiratie vertebraten)
Mineralen:
92 natuurl. elementen 30 in levende wezens 11 bouwelementen: O, C, H, N, Ca, P, …
Spoorelementen = microhoeveelheden <0, 05%
Oligo-elementen = absoluut noodzakelijke spoorelementen (te weinig dood)
vb. I (in oceanen), Fe, F, Cu, …
, Toevallige spoorelementen: geen nut
vb. Br, Si, As, Hg (in vis), …
Levende organismen = open systemen: constante uitwisseling En & materie met omgeving
Winst + verlies in evenwicht! (anders ziekten)
vb. Voedsel fecaliën, drank urine, ademhaling ademhaling, huid, warmte, …
Lichaam: nood aan Fe2+ (vlees/groenten)
Rode bloedcel bevat hemoglobine 4 heemgroepen bevatten ijzer
heemgroepen zijn aan zuurstof gebonden
Homeostase = behoud van relatief constant inwendig milieu
= evenwicht concentraties, temp, O2-spanning, pH controle nodig!
Belangrijk voor snelheid van biochemische reacties
Bloedglucose hoog
pancreas stuurt insuline
naar lever
Bloedglucose laag
pancreas stuurt glucagon
naar lever breekt
glycogeen af tot glucose
Gezondheid afh van:
- Voeding: evenwichtig en gezond cccc-cultuur + TV-kinderen
- Sport: minimale lichaamsbeweging dagelijks
- Handelen: roken, alcohol, bruinen, … met mate en voldoende slapen, minder stress
Koolstofverbindingen:
C: 4 valentie-elektronen veel verbindingen mogelijk
Sachariden, vetten, eiwitten, nucleïnezuren
Polair (partieel + en partieel – deel) apolair
C-C en C-H apolair
C-O en C=0 polair
Functies in biomoleculen:
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maxinemasse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.99. You're not tied to anything after your purchase.