Summary
Samenvatting Sociale Zekerheidsrecht - Cluster E
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het vak sociale zekerheidsrecht gegeven in het 3e jaar aan de HAN. Gemaakt aan de hand van de lessen en de stof in het boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: eminahuna • 6 months ago
By: stapirima • 1 year ago
Seller
Follow
hborechtenhan
Reviews received
Content preview
SOCIALE ZEKERHEIDSRECHTLES 1
Sociale zekerheid is het publieke stelsel dat het geheel van voorzieningen omvat die tot doel
hebben het waarborgen van de financiële zekerheid van burgers en hen te activeren, artikel
20 grondwet. Socialezekerheidsrecht is het stelsel van rechten en plichten die gelden binnen
de sociale zekerheid. Een recht is het krijgen van bijvoorbeeld een werkeloosheidsuitkering.
Een plicht is bijvoorbeeld premiebetaling.
Er zijn 2 functies:
Sociale zekerheid biedt door de overheid inkomenszekerheid als mensen bijvoorbeeld door
ziekte, werkeloosheid of ouderdom niet meer kunnen werken. Deze bestaanszekerheid, of
ook wel de waarborgfunctie genoemd, is de ene kant van het sociale zekerheid. De andere
kant is de activeringsfunctie. Verwacht wordt dat iedereen meedoet binnen de sociale
zekerheid. In de meeste gevallen geldt een plicht voor de uitkeringsgerechtigde om zich in te
spannen om bijvoorbeeld werk te zoeken bij werkeloosheid of bij ziekte om te re-integreren.
Nederland is een verzorgingsstaat, dat is een sociaal systeem waarin de staat primaire
verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van zijn burgers, zoals in kwesties van
gezondheidszorg, onderwijs, werkgelegenheid en sociale zekerheid.
HET STELSEL
Het stelsel van de sociale zekerheid kenmerkt zich door de grote hoeveelheid wetten
waardoor het systeem soms ondoorgrondelijk en moeilijk is. Om enige structuur aan te
brengen wordt binnen het stelsel van sociale zekerheid meestal het volgende onderscheid
gemaakt:
1. Sociale verzekeringen
a. De werknemersverzekeringen, en
b. De volksverzekeringen
2. Sociale voorzieningen
Eerst moet er een beroep worden gedaan op de sociale verzekering, dus de
werknemersverzekeringen en volksverzekeringen, aangezien dat een verplichte verzekering
is. Geen aanspraak op sociale verzekering? Dan kan er een beroep worden gedaan op een
sociale voorziening.
Personele werkingssfeer
De personele werkingssfeer is de doelgroep die is gekoppeld aan de verzekeringen die er
zijn. Dus als je in de doelgroep werknemer hoort, heb je recht op de
werknemersverzekeringen.
,De werknemersverzekeringen:
- Werkeloosheidswet
- Ziektewet
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
- Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
Volksverzekeringen:
- Algemene ouderdomswet
- Algemene nabestaandenwet
- Algemene kinderbijslag
Sociale voorzieningen:
- Algemene regelingen:
o Participatiewet
o Algemene kinderbijslagwet
- Bijzondere doelgroepen:
o Wet maatschappelijke ondersteuning 2015
Materiële werkingssfeer
- Werkeloosheid: WW
- Arbeidsongeschiktheid: ZW, WIA, WAO en Wet Wajong
- Ouderdom: AOW
- Overlijden: Anw
- Verzorgen en onderhouden van kinderen: AKW
- Bijstand: Pw
- Maatschappelijke ondersteuning: Wmo 2015
Financiering
Een verschil tussen de verzekeringen en de voorzieningen wordt veelal gezocht in de
financiering. Voor de verzekeringen, behalve voor de kinderbijslag, wordt premie afgedragen
en voor de voorzieningen niet. De voorzieningen worden dus betaald uit de
belastingopbrengsten (algemene middelen), maar ook een deel van de verzekeringen wordt
door de algemene middelen gefinancierd. De hoogte van de premies wordt jaarlijks
vastgesteld en is afhankelijk van het inkomen en de leeftijd.
Wie heeft waar recht op?
Werknemersverzekeringen
Werknemers hebben recht op werknemersverzekeringen. De verzekerde is dus een
werknemer of een persoon die daarmee is gelijkgesteld. De werknemer is:
1. De natuurlijke persoon die de
2. Pensioengerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt (behalve in de ziektewet), en in
een
3. Privaat- of publiekrechtelijke dienstbetrekking staat, artikel 7:610 BW.
,Een dienstbetrekking is aanwezig als overeengekomen is dat:
1. De werknemer zich tot de werkgever verplicht om arbeid te verrichten
2. De werkgever loon betaalt, en
3. De werknemer tot de werkgever in een gezagsverhouding staat.
Daarbij moet acht worden geslagen op alle omstandigheden van het geval, in onderling
verband bezien en dienen niet alleen de rechten en plichten in aanmerking te worden
genomen die partijen bij het aangaan van de rechtsverhouding voor ogen stonden, maar
moet ook acht worden geslagen op de wijze waarop partijen uitvoering hebben gegeven aan
hun rechtsverhouding en aldus daaraan inhoud hebben gegeven (ECLI:NL:HR:2011:BP3887).
Volksverzekeringen
Bij de volksverzekeringen gaat het meestal om de ingezetenen dat is iemand die in
Nederland woont. Ook vallen personen die bijvoorbeeld in België wonen, maar in Nederland
werkzaam zijn onder de volksverzekeringen.
Sociale voorzieningen
Bij de sociale verzekeringen gaat het om de rechthebbenden die er aanspraak op maken.
Uitkeringssystematiek
Loondervingsuitkeringen/inkomensdervingsregeling
Hiervan is sprake bij de werknemersverzekeringen. De hoogte van de uitkering is een
percentage van het dagloon dat een persoon heeft genoten voorafgaand aan de verzekerde
gebeurtenis.
Minimumbehoefteregelingen
Hiervan is sprake bij de volksverzekeringen. De hoogte van de uitkering is gerelateerd aan
het minimumloon. Er kan hierbij een inkomenstoets plaatsvinden.
Sociale voorzieningen
De hoogte is gerelateerd aan het minimumloon en afhankelijk van de gezinssituatie. Er kan
hierbij een inkomens- en vermogenstoets plaatsvinden.
Uitvoering
Een ander verschil in de driedeling werknemersverzekeringen, volksverzekeringen en de
sociale voorzieningen wordt gezocht in de uitvoering. De werknemersverzekeringen worden
uitgevoerd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Hierbij betalen
de werknemers/werkgevers premie, die gebaseerd is op het loon. De meeste
volksverzekeringen door de Sociale Verzekeringsbank (SVB), dit is voor iedereen die
inkomstenbelasting betaald. De sociale voorzieningen zijn in handen van de overheid en
worden uitgevoerd door de gemeente, zorgkantoor of SVB. De belastingopbrengsten gaan
naar de rechthebbenden van de sociale voorzieningen.
Een strikte scheiding en daardoor een eenduidige indeling binnen de wetten is niet goed te
maken omdat er veel uitzonderingen zijn.
, RECHTSBESCHERMING
De meeste procedures binnen het socialezekerheidsrecht zijn bestuursrechtelijke
procedures. Dat wil zeggen dat de regels van de algemene wet bestuursrecht worden
gevolgd. Voor het socialezekerheidsrecht is binnen het bestuursrecht een aantal elementen
van belang:
Geen verplichte procesvertegenwoordiging
Degene wiens aanvraag wordt afgewezen, kan zelf naar de bestuursrechter stappen om zijn
woord te doen. Hij is niet gehouden om een advocaat of een andere gemachtigde in de arm
te nemen. De wetgever probeert hiermee de rechtsbescherming laagdrempelig te houden.
Het begrip ‘besluit’, ‘bestuursorgaan’ en ‘belanghebbende’
Besluiten moeten rechtsgevolgen in het leven roepen en worden door een bestuursorgaan
met openbaar gezag genomen, artikel 1:3 jo 1:1 Awb. Een rechtgevolg is dat de rechten en
de plichten door het besluit wijzigen. Er is sprake van openbaar gezag als het bestuursorgaan
eenzijdig de rechten en/of plichten van burgers kan wijzigen en deze bevoegdheid ontleend
is aan de wet. Een bestuursorgaan is bijvoorbeeld het college van Burgemeester en
Wethouders, de Raad van Bestuur, het UWV of SVB.
De beschikking, een geïndividualiseerd besluit, is in beginsel bijvoorbeeld gericht aan de
aanvrager van een uitkering, artikel 1:3 lid 2 BW. De aanvrager is de belanghebbende bij het
besluit. De rechter heeft onlangs vastgesteld dat ook derden binnen het sociaal domein met
een afgeleid belang ook belanghebbenden kunnen zijn (ECLI:NL:CRVB:2019:669).
Het maken van bezwaar en de bestuursrechter.
Als er een negatief besluit is genomen voor iemand moet er, volgens de hoofdregel, binnen
6 weken bezwaar worden gemaakt. De bezwaarschriftprocedure heeft een
heroverwegingsfunctie, dit betekent dat het genomen besluit wordt getoetst aan een
beoordeling van rechtmatigheid en de doelmatigheid. Het genomen besluit wordt
heroverwogen door hetzelfde bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen.
Voordat een bestuursorgaan op het bezwaar beslist, stelt het de belanghebbenden in de
gelegenheid om te worden gehoord, artikel 7:2 Awb. De toetsing is ex nunc, oftewel, het
bestuursorgaan houdt rekening met eventuele gewijzigde omstandigheden tot het moment
van het nemen van de beslissing op bezwaar.
Pas nadat bezwaar is gemaakt, kan de gang naar de bestuursrechter worden gemaakt. Het
instellen van beroep bij de rechtbank heeft niet tot gevolg dat het de werking van de
beslissing op bezwaar schorst, uitzonderingen daargelaten, artikel 6:16 Awb. Partijen
worden doorgaans uitgenodigd en zijn niet verplicht om te verschijnen. Zodra een
belanghebbende wordt opgeroepen, is hij dat wel verplicht. Hoofdregel is dat een geschil
door één rechter wordt afgedaan, artikel 8:10 lid 1 Awb. De bestuursrechter toetst in het
socialezekerheidsrecht in de hoofdregel ex tunc (situatie ten tijde van het bestreden besluit)
en de rechtmatigheid.
Is er een spoedeisend belang, dan kan terwijl bezwaar is gemaakt of beroep is aangetekend,
bij de voorzieningenrechter een voorlopige voorziening worden gevraagd, artikel 8:81 Awb.
Op de uitspraak van de bestuursrechter staat hoger beroep open bij de hoge
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hborechtenhan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now