Summary
Samenvatting Bestuursrecht HBO rechten jaar 2
- Course
- Institution
Samenvatting bestuursrecht HBO rechten blok 1 jaar 2
[Show more]
1 review
By: loesoos • 3 weeks ago
Seller
Follow
judithwubkes
Reviews received
Content preview
BestuursrechtWeek 1 handhaving
Handhaven naar aanleiding van een overtreding of het willen voorkomen van een
overtreding.
Overtreding art. 5:1 lid 1 Awb: een gedraging die in strijd is met het bepaalde bij of
krachtens enig wettelijk voorschrift
De overtreder art. 5:1 lid 1 en lid 2 Awb:
Handhaving is elke actie die erop gericht is om de naleving van regels te bevorderen en te
bewerkstellingen, zo nodig door het opleggen van sancties.
Handhavingstekort: als rechtsnormen worden geschonden en er handhavend moet worden
opgetreden maar het bevoegde bestuursorgaan niet wil of kan handhaven.
Hoe ontdek je een overtreding?
- Toezicht (toezichthouder art. 5:11 Awb)
- Klagende burgers d.m.v. een verzoek om handhaving
Toezicht
Bevoegdheden toezichthouder art. 5;15 t/m 5:20 Awb
- Betreden plaatsen art. 5:15 Awb
- Vorderen inlichtingen art. 5:16 Awb
- Inzage id art. 5:16a Awb
- Zakelijke gegevens en bescheiden vorderen art. 5:17 Awb
- Onderzoek, opneming en monsterneming art. 5:18 Awb
- Onderzoek vervoermiddelen art. 5:19 lid 1 Awb
Verplicht tot medewerking art. 5:20 lid 1 Awb. Behalve personen zoals artsen en advocaten
i.v.m. geheimhoudingsplicht art. 5:10a Awb.
Is/ontstaat er wel een (strafrechtelijke) verdenking dan kan toezicht omslaan in opsporing
(criminal charge). Er geldt dan een ander regime art. 5:10a Awb
- Nemo tenetur-beginsel
- Zwijgrecht-cautieplicht
Verzoek om handhaving
- Een verzoek om handhaving geldt als een aanvraag om een beschikking art. 1:3 lid 3
Awb. Een bestuursorgaan moet hier een besluit op laten volgen
- Verzoeker moet belanghebbende zijn art. 1:3 lid 3 jo. Art. 1:2 Awb
- Uitspraak: hinder mestbassin
Gedogen
Gedogen houdt in dat een bestuursorgaan niet overgaat tot handhaving. Gedogen kan
daarmee worden gezien als de keerzijde van handhaving. Alleen in uitzonderlijke situaties is
het mogelijk om te gedogen. Het gaat dan vooral om gedogen tijdens overgangs- en
overmachtssituaties.
,Gedogen kent verschillende vormen. Zo kan gedogen stilzwijgend of uitdrukkelijk
plaatsvinden. Bij uitdrukkelijk gedogen kan vervolgens nog worden onderscheiden tussen
mondelinge toezeggingen van of namens het tot handhaving bevoegde bestuursorgaan,
waaruit volgt dat het niet zal overgaan tot handhaving, en het afgeven van schriftelijke
gedoogverklaringen. Een schriftelijke gedoogverklaring wordt aangemerkt als een
beschikking.
Partiële handhaving art. 5:2 lid 1 Awb
Van handhaving mag worden afgezien als:
- Concreet uitzicht op legalisatie
- Zodanig onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, zie
uitspraak: Nieuwkoopse sloot
- Als een van deze uitzonderingen zich voordoet, moet van handhaving worden
afgezien dan wordt er dus gedoogd.
Algemene beginselen en regels van bestuurlijk sanctierecht
Wederrechtelijkheid
- In art 5:5 Awb regeling opgenomen voor gevallen waarin voor een overtreding een
rechtvaardigingsgrond bestaat. Het bestuursorgaan mag dan geen bestuurlijke
sanctie opleggen, omdat niet onrechtmatig is gehandeld. Oftewel: de
wederrechtelijkheid ontbreekt. Zowel het opleggen van een herstelsanctie als het
opleggen van een bestraffende sanctie is in dat geval niet toegestaan.
In de bestuursrechtelijke context kunnen met name een handelen ter uitvoering van
een wettelijk voorschrift of een ambtelijk bevel, of overmacht als noodtoestand aan
de orde zijn. Het beroep op overmacht kan alleen slagen als sprake is van actuele en
concrete nood en als is voldaan aan eisen van proportionaliteit en subsidiariteit.
- Een beroep op overmacht zal niet gemakkelijk slagen. Als echter sprake is van
overmacht en dus van een rechtvaardigingsgrond in de zin van art 5:5 Awb, dan
bestaat een wettelijke gedoogplicht en is geen plaats voor een afweging van de
belangen die vóór of tegen handhaving pleiten.
- De aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond moet goed worden onderscheiden
van het ontbreken van verwijtbaarheid. Is een gedraging strijdig met een wettelijk
voorschrift en is er geen rechtvaardigheidsgrond, dan is de gedraging onrechtmatig
en mag een herstelsanctie zoals een last onder bestuursdwang of een last onder
dwangsom worden opgelegd. Of van de betrokkene in zijn persoonlijke
omstandigheden gevergd kon worden dat hij anders handelde dan hij deed, dus of
sprake is van verwijtbaarheid, is niet van belang voor de geoorloofdheid van het
opleggen van herstelsancties. Alleen voor oplegging van een bestraffende sanctie
geldt naast de eis van onrechtmatigheid van de gedraging de eis van verwijtbaarheid.
De eis is daarom wel opgenomen in titel 5.4 Awb, die betrekking heeft op de
bestuurlijke boete.
Procedurele normen
, Op grond van art. 5:24 lid 2 Awb mag over het algemeen niet tot toepassing van
bestuursdwang worden overgegaan zonder dat de belanghebbende in de gelegenheid zijn
gesteld zelf binnen een door de bestuursorgaan vastgestelde termijn maatregelen te treffen
waarmee deze toepassing kan worden voorkomen. Ook wel de begunstigingstermijn.
Als er geen sprake is van een wettelijke waarschuwingsplicht op grond waarvan op een
(eerste) overtreding alleen met een waarschuwing mag worden gereageerd, komt het
overigens wel voor dat het bestuursorgaan een sanctiebeleid heeft ontwikkeld waarin is
neergelegd dat een sanctie pas wordt opgelegd nadat een waarschuwing is uitgegaan. In dit
geval is het bestuursorgaan op grond van art 4:84 Awb in beginsel verplicht om de
beleidsregel te volgen.
Onrechtmatig verkregen bewijs
Het strafrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs mag in ieder geval worden gebruikt door
het bestuursorgaan als het, met inachtneming van alle relevante omstandigheden, tot het
oordeel komt dat niet is gehandeld in strijd met enig algemeen beginsel van behoorlijk
bestuur – meer in het bijzonder met het zorgvuldigheidsbeginsel – door van het
strafrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijsmiddel gebruik te maken.
Bestuursrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs. Het gaat dan om tijdens een
bestuursrechtelijk controle- of opsporingsonderzoek op onrechtmatige wijze verkregen
bewijs. Ook dan geldt de vraag of dit bestuursrechtelijk onrechtmatig verkregen bewijs aan
een sanctiebesluit van een bestuursorgaan ten grondslag gelegd kan worden.
Formele rechtszekerheid
Als iemand een sanctie wordt opgelegd, moet voor hem duidelijk zijn welk (wettelijk)
voorschrift door hem is overtreden. Dit is een eis van formele rechtszekerheid.
Evenredigheid
Vaak zijn de bevoegdheden tot sanctieoplegging niet volledig gebonden. Het bestuursorgaan
is meestal niet verplicht op een overtreding met een sanctie te reageren.
Sanctiebevoegdheden kennen dus vaak tot op zekere hoogte beleidsvrijheid. Ook meer
gebonden sanctiebevoegdheden komen echter voor.
Voor zover een bestuursorgaan bij het opleggen van een sanctie beleidsvrijheid heeft, zal het
de eisen van art 3:4 Awb in acht moeten nemen (plicht tot belangenafweging en
evenredigheidsbeginsel). Dit geldt zowel voor het vaststellen van het handhavingsbeleid als
voor de toepassing van een sanctie in concreto. Ook als de wet niet verplicht tot het
opstellen van een sanctiebeleid, moet het bestuursorgaan in beginsel verplicht worden
geacht op grond van de plicht tot belangenafweging en de eis van consistente
besluitvorming van een sanctiebeleid te ontwikkelen
Geen cumulatie van sancties?
Een cumulatie van bestuurlijke sancties doet zich voor als op overtreding van een bepaald
voorschrift gelijktijdig meer dan een sanctie wordt gesteld. Art. 5:6 Awb gelijktijdig niet meer
dan een herstelsanctie mag worden opgelegd.
Een regeling voor samenloop
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller judithwubkes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now