Vergelijkend en internationaal privaat recht samenvatting
Week 1 Civil Law en Common Law: geschiedenis en rechtsvergelijking
Twee rechtsfamilies
Civil law: Europees vasteland
Common Law: Engeland en diens voormaling Gemenebest
Civil law
- Romeins recht is het fundament van de Civil Law
- 6de eeuw Justianius met wetboek dus codificatie: corpus iurus civilis:
Codex Justinianus (geldende keizersrecht tot dan toe)
De Digesten (jurispurdentiebundel/juridische adviezen)
De Instituten (juridisch leerboek)
De Novellen (latere keizerlijke wetgeving, hoort er formeel niet bij)
- Exclusieve kracht buiten dit om geen wetboeken
Naar een ius commune
- 11e eeuw boek (Digesten) herontdekt in Bologna de eerste universiteit waaraan het
Romeinse recht werd onderwezen
- Door hoogleraren werden er opmerkingen bijgezet > uitleg van de wet
- Opkomst van steden: opkomst van steden neutraliteit en uniform recht
- Latijn als wetenschapstaal
- Kerk hanteerde Romeins canoniek recht
- Romeins recht werd de redelijke oplossing, recht waar meeste kennis van was
Gevolg
- Het Romeinse recht (ius commune) werd overal aanvaardt als het subsidiaire recht
- Primaire recht bleef gewoonterecht. Indien gewoonterecht onduidelijk is dan week
men af naar Romeinse recht. Gewoonterecht verdween naar de achtergrond
vanwege Bartolistische interpretatiemethode: het Romeinse recht werd ruim
uitgelegd en het gewoonterecht beperkt. Tevens werd het gewoonterecht uitgelegd
in het licht van het Romeinse recht.
Nationale wetboeken 2 tendensen die hiervoor hebben gezorgd:
1. Nationalisme: wij als land moeten beschikken over een eigen wetboek. Dit leidt tot
meerdere verschillende burgerlijke wetboeken. De inhoud is in veel gevallen
grotendeels gebaseerd op het Romeinse recht.
2. Verlichtingsideaal: wij burgers moeten de wet kennen. Door de verlichtingsdenkers
werd het redelijke Romeinse recht ter discussie gesteld. Het recht is redelijk als het in
de landstaal wordt bedreven. Dit had versnippering tot gevolg omdat het door
verschillende landstalen werd omschreven.
Juridisch humanisme terug naar origineel
Ontwikkeling Common Law
- Startpunt slag bij Hastings 1066: gewonnen door Willem de Bastaard die zichzelf tot
koning van Engeland kroonde, de rechtbanken reisde met hem mee. Rechtbanken
waren dus altijd in het zicht van de koning en de koning voerde daar controle over
, uit. Willem verklaarde alle edelmannen en baronnen die zijn tegenstanders hadden
gesteund tot vijand. Hun leven werd gespaard in ruil voor het eigendom van hun
grond. De koning verkreeg alle grond en gaf dat in leen uit. Het gewoonterecht was
de enige rechtsbron. De koning reisde heel Engeland door en sprak over recht.
- Magna Carta 1215: baronnen verkregen meer rechten en er kwamen vaste
rechtbanken. Ze werden a politiek en het werd een institutie met eigen zienswijzen.
- De rechtbanken ontwikkelden eigen identiteit. Vonnissen die eerder waren gewezen
werden herhaald. Nieuw recht werd enkel gevormd indien geen precedent bestond.
- Het werd door de rechters bepaald wat recht was (rechtersrecht). Er werd gewezen
op een eerdere uitspraak niet op een wetboek.
- Inns of court = je kon alleen procesadvocaat worden indien je in leer ging bij een
ervaren advocaat
- Inns of court bestudeerden juridische uitspraken en gebruikten deze als rechtsbron
- Studenten die barrister wilden worden gingen verslagen maken. Yearbook reporting
om voorspellingen te kunnen maken van de beslissingen van rechter op basis van
hetzelfde feitencomplex. Verschillende uitspraken vergelijken. Beschreven in law
french. Vanaf de 19de eeuw in staatshanden.
- Alles ging mondeling
Rol rechtsbron en rechter in Common Law
- Rechterlijke uitspraken vormen de kernbron
- Wetgever kan wetten uitvaardigen indien Common Law niets zegt. Doet een
wetgever dit dan wordt het door rechters zeer restrictief uitgelegd. Bij twijfel gaat
Common Law voor.
- De rechter heeft van oudsher een belangrijke, met autoriteit toonaangevende rol.
- Verlofstelsel: eerst aan rechter vragen om in hoger beroep te gaan. Hoger beroep is
geen recht dat partijen toekomt.
- Single day event:
Jury oordeelt over feiten, maar zijn mensen met eigen baan dus niet zoveel tijd
Rechter oordeelt over juridische consequenties
Mondeling proces
Niet inquisitoir, maar adversarial
Uiteindelijke vonnis is hierdoor ook vaak slechts een geldsom (makkelijk
afdwingbaar). Niemand zag op naleving dus vaak geldsom
Rechter als scheidsrechter. Advocaten stellen de vragen.
Tot 1832 stelsel van writs: toegangskaartje tot de rechter
- Stare decisis leidend = rechters gebonden aan eerdere uitspraken. Rechterlijke
beslissingen hebben precedentwerking, maar alleen indien:
1. Geldt alleen indien feitencomplex min of meer hetzelfde is
2. Ratio van eerdere uitspraak toepasselijk is
3. Techniek van distinguishing = feiten zijn net even anders
- Dissenting opinion = tegenspraak door een rechter in een meervoudige kamer
Dit overzicht het belangrijkste
Civil law
Wortels in commune
, Gecodificeerd in wetboeken
Onderscheid publiek en privaatrecht
Rechtsvinding vanuit abstract geformuleerde regels
Hoogleraar als orakel (universiteiten, zij snappen het recht en leggen het uit)
Subjectieve recht staat voorop: je hebt een recht ik ben eigenaar dus zaak hoort bij mij en ik
wil het hebben
Romano-canonieke procedure
Common law
Wortels in custom of the courts
Jurisprudentieel recht de uitspraken van de rechters
Eenheid van recht voor staat en burger
Rechtsvinding vanuit feitenpatroon
Rechter als orakel
Rechtsmiddelen staan voorop: eerst rechtsmiddel daarna pas je recht halen
Adversarial trial
Geen cassatierechtspraak (cassatierechter kijkt of lagere rechters het goed hebben gedaan)
Overeenkomsten Romeins recht en Common law
1. Regels uit feitenpatronen: niet abstract maar feiten stonden voorop. Er werd dus een
regel uit een feit gehaald
2. Actiënrecht: je hebt eerst een rechtsvordering nodig voor je naar de rechter mag.
Dus eerst een procesformulier nodig. Alles gaat dus via de termen van dat papiertje
3. Duale structuur: fase bij jury en fase bij rechter
4. Veroordelend vonnis op geld: wederpartij schadevergoeding toekennen i.p.v.
nakoming
5. Tweedeling van het recht: in romeins ius civil en common law equity recht (positieve
recht)
Week II geschiedenis van remedies bij non-conformiteit naar Civil Law
Structuur van koop
Grondmodel buyer aware caveat emptor: het is aan de koper zelf om voldoende op te letten
bij het sluiten van de koop. Koper wees op je hoeden.
- Martkoop: aanprijzingen in algemene bewoordingen: een verkoper heeft het recht
om zijn producten in algemene bewoordingen aan te prijzen en aan de man te
brengen
Onderzoeksplicht koper
- Specifieke zaak: een koopovereenkomst wordt gesloten ten aanzien van een
individuele en gespecificeerde zaak
Risico-verschuiving bij de koop: als verkoper zaak overhandigt aan koper, vindt er
risico-verschuiving plaats
Teleurgestelde koper
1. Er is geen contract = geen consensus, wederzijdse dwaling: error in substantia.
Ongedaanmaking want er is geen contract
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marvmar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.17. You're not tied to anything after your purchase.