Het zijn uitgewerkte college aantekeningen. De colleges zijn tweemaal gevolgd. Eenmaal fysiek en eenmaal online teruggekeken. Het boek is gelezen en waar nodig zijn de aantekeningen aangevuld met het boek. Alle jurisprudentie staat er ook in.
,Socialezekerheidsrecht
Hoorcollege 1
Begrip Socialezekerheidsrecht
Het geheel van regelingen die vormgeven aan de solidariteit met personen die
geconfronteerd worden met (de dreiging van) een gebrek aan inkomen uit arbeid of met
bijzondere kosten.
1. Zich voordoen van een sociaal risico
Sociale risico’s?
• IAO Conventie 102 (minimumstandaarden sociale zekerheid)
o Omvat niet sociale bijstand!
• Uit rechtsvergelijking socialezekerheidsstelsels
o Ouderdom
o Overlijden
o Arbeidsongeschiktheid (ziekte, invaliditeit, moederschap, arbeidsongevallen,
beroepsziekten)
o Werkloosheid
o Gezondheidzorg
o Zorg
o Gezinslast
o Behoeftigheid (armoede)
Risico?
• Verlies arbeidsinkomen
o B.v. ouderdom, overlijden, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid
• Bijzondere kosten
o B.v. opvoeden kinderen
o Nood opvang gezondheidszorg- en zorgkosten
+ Toestand van ‘behoeftigheid’ (armoede) = residuair/opvang
Erkende sociale risico’s: wanneer te maken met sociale risico’s?
• Gemeenschap beslist welke risico’s gesolidariseerd worden
• Gevolg?
• Evolutie begrip sociaal risico
B.v. risico van overlijden in vraag
B.v. zorgafhankelijkheid nieuw sociaal risico
2. Het begrip solidariteit
Verschillende vormen van solidariteit
Intergenerationeel: solidariteit tussen oud en jong (pensioen)
Intragenerationeel: Je gaat dus geen vergelijking maken maar kijkt alleen naar de
persoon zelf. Dit gaat om de sociale status van een persoon die hij in de loop van zijn
carrière krijgt.
Horizontaal – verticaal
Horizontale solidariteit: de sterken een bijdrage leveren aan de bescherming van de
zwakkere. Tussen rijk en arm, jong en oud (en andersom), tussen werkenden en
werklozen. Als leden van een groep onderling risicio’s delen. Brandt in je huis dekt de
verzekering. Die groep die de verzekering heeft betaald ervoor. Iedereen kan toetreden
in de verzekering.
2
, Verticale solidariteit: de eenzijdige steun van rijken ten opzichte van armen. Rijke
mensen betalen meer belasting. Zie je vooral bij volksverzekeringen betalen bepaald
percentage van inkomen.
Publieke sociale zekerheid: als de aanspraak rechtstreeks is gefundeerd op een
publiekrechtelijke regeling, zoals de sociale bijstand.
Private sociale zekerheid: gebaseerd op een civielrechtelijke overeenkomst. Zoals
pensioenproducten.
Verplicht karakter
Om solidariteit te genereren moet de socialezekerheidsregeling verplicht worden opgelegd.
Uitzonderingen vaak in een omvangrijk verplicht stelsel, bijv. Duitsland: zelfstandigen.
Inkomens vervangende regelingen – NL
Ouderdom: AOW/Aanvullend pensioen?
Overlijden: Anw
Arbeidsongeschiktheid
o Loondoorbetaling? ZW/WAZO/Wet Wia
o Arbeidsongeval/beroepsziekte? (dit is er niet)
Werkloosheid: WW
Probleem: in rechtsvergelijkend perspectief
Geen duidelijk onderscheid meer:
o Sociale verzekeringen met middelentoets
o Sociale bijstand zonder discretionaire bevoegdheden (subjectief recht)
Demogrant: dat zijn hybrides. Uitkeringen die gefinancierd worden uit een budget,
belastinggeld. Waar de betrokkene wel subjectief recht op heeft en geen middelentoets op
wordt toegepast. Zoals kinderbijslag.
Technieken van socialezekerheidsvorming
3
, Drie pijlers
o Basis wettelijke socialezekerheidsstelsels
o Aanvullend particulier/groepsverzekeringen
o Aanvullend individuele verzekeringen
Financiering: repartitie/kapitalisatie
Driepijlerstelsel
Het zijn drie afzonderlijke lagen
1. Laag: wordt gevormd door het wettelijke socialezekerheidsstelsel.
De prestaties worden aangevuld door aanspraken die de WN heeft ten opzichte van WG
(collectieve sociale zekerheid)
2. Laag: deze aanspraken vinden hun grondslag in de (collectieve) arbeidsovereenkomst.
3. Laag: is opgebouwd uit zuiver private voorzieningen die een burger voor zichzelf kan
treffen in de vorm van bijv. lijfrentepolissen, spaarregelingen en aandelenportefeuilles.
De verdeling tussen de drie pijlers is relevant voor de rol van de overheid in het stelsel van
sociale bescherming. In de meest zuivere modelmatige benadering is deze rol beperkt tot
het in stand houden en uitvoeren van het wettelijk socialezekerheidsstelsel. De tweede pijler
is dan een zaak van de sociale partners, terwijl de burger bij de derde pijler volledig zijn
eigen boontjes moet doppen.
Oorsprong sociale zekerheid
Otto van Bismarck (eerste sociale verzekeringen)
Verzekeringen gebaseerd op arbeid/beroepsgroep
Gefinancierd door bijdragen gekoppeld aan arbeid
Uitkeringen zijn gekoppeld aan voorverdiend beroepsinkomen, (verdiende veel was het
hoger)
Administratie en beheer: werkgevers EN werknemers
o Bijdragen door WG én WN (artficieel) ter rechtvaardiging paritair beheer
Lord Beverigde (rapport in reactie op Bismarck-systeem)
Ingezetenen, vrij van sociale noden, sociale zekerheid als mensrecht universele
dekking
Gefinancierd uit budget
Forfaitaire uitkeringen: vaste uitkeringen, het is voor iedereen.
Administratie: overheid
Nederland: het verschilt per regeling. Het was heel erg Bismarck, heeft een omslag gemaakt
naar Beverigde, maar het verschilt per regeling.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stims1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.11. You're not tied to anything after your purchase.
