Samenvatting van het geschiedenis van het publiekrecht en de politiek BE001311
19 views 1 purchase
Course
BE001311
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Deze document vat de alle lessen, powerpoints en het boek samen. Meer specifiek van hoofdstuk 1-6. U kunt hoofdstuk 7-11 in mijn andere document terugvinden.
GESCHIEDENIS VAN HET
PUBLIEKRECHT EN DE
POLITIEK
Georges Martyn
Abstract
[Trek de aandacht van uw lezer met een interessante samenvatting. Dit is meestal een kort
overzicht van het document.
Wanneer u uw inhoud wilt toevoegen, klikt u hier en begint u te typen.]
32492456982
[E-mailadres]
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Inleiding............................................................................................................................4
§ 1. DEFINITIE: Geschiedenis publiekrecht + politiek..........................................................................5
2.Geschiedenis en recht ‘dienen elkaar’.............................................................................................6
3.Continuïteit....................................................................................................................................10
4. De NOODZAKELIJKE reflex van de historische kritiek....................................................................11
5.Historische achtergrond................................................................................................................12
B. PUBLIEKRECHT..............................................................................................................................14
2. ONTSTAAN van het PUBLIEKRECHT..............................................................................................17
C. POLITIEK...........................................................................................................................................21
§ 1. DOELSTELLINGEN van de CURSUS..............................................................................................23
A. Publiekrechtelijke basisbegrippen............................................................................................23
B. INZICHT leidt tot RELATIVERING + KRITIEK...............................................................................24
C. TENDENSEN..............................................................................................................................25
Hoofdstuk 2 De fundamenten uit de oudheid......................................................................................25
§ 1. De oudste bouwstenen v.h. publiekrecht..................................................................................26
A. De alleroudste rechtsteksten (Middellandse Zee)....................................................................26
§ 2. Het gewoonterecht....................................................................................................................28
A. Wat is het gewoonterecht / de gewoonte?..............................................................................28
B. Bestaansvoorwaarden gewoonterecht:....................................................................................29
C. Kenmerken: (tussen 500-700, belangrijkste rechtsbron is Gewoonterecht)............................29
§ 3: Het Romeins publiekrecht.........................................................................................................30
1. Het oud-Romeinse recht (753 v.C. – ca. 250 v.C.).....................................................................31
2. Het voor-klassieke recht (ca. 250 v.C. – ca. 0)...........................................................................33
3. Het klassieke recht (ca. 0 – ca. 250)..........................................................................................34
4. Het na-klassieke recht (ca. 250 – ca.530)..................................................................................36
5. Het Justiniaanse recht (vooral Oost-Romeins!).........................................................................37
6. Het Byzantijnse recht................................................................................................................38
§ 4. De kerk.......................................................................................................................................38
A. Van Romeinen naar Germanen: een publiekrechtelijke achteruitgang?......................................39
1
, A. Publiekrecht bij de Franken?........................................................................................................42
1. Recht = Gewoonterecht............................................................................................................42
2. Lex Salica = (grotendeels) strafrecht.........................................................................................43
B. publiekrecht bij de Franken?........................................................................................................44
3. Een soort Frankische “staatsorganisatie”.................................................................................44
C. De Karolingische Renaissance.......................................................................................................45
B. Het Karolingische recht.................................................................................................................47
E. leenstelsel.....................................................................................................................................48
1. Ontstaan, definitie en belening.................................................................................................48
2. De verbintenissen.....................................................................................................................51
3. De evolutie van het leenrecht tot 1300....................................................................................54
4. De klassieke feodale periode (1000-1300)................................................................................55
E. Het leenstelsel..............................................................................................................................57
5. Het graafschap Vlaanderen.......................................................................................................57
6. Het leenrecht van 1300 tot 1789/1795.....................................................................................60
7. Evaluatie van het leenstelsel.....................................................................................................60
§ 2. Verbrokkeling van recht en macht (9de-11de eeuw).....................................................................61
A. Het Karolingische rijk valt uiteen..................................................................................................61
B. Grenzen aan de verbrokkeling......................................................................................................65
4.Duitsland (en Oostenrijk) in de 19de-21ste eeuw.............................................................................65
1945-2022 - scheiding en hereniging............................................................................................66
Duitsland: scheiding en hereniging 1945-2022.............................................................................66
Duitsland = federale staat.............................................................................................................67
Hoofdstuk 4: De late middeleeuwen....................................................................................................67
§ 1. De steden...................................................................................................................................68
A. Stadsrechten of stadsprivileges................................................................................................68
B. Stadspoorters = de eerste burgers...........................................................................................72
C.De macht IN de steden..............................................................................................................73
D. De steden aan de macht...........................................................................................................75
§ 2. De soevereine vorst...................................................................................................................76
§ 3. Constitutionalisme.....................................................................................................................78
A. ALGEMEEN...............................................................................................................................78
B. Engeland: Magna Carta (1215).................................................................................................79
C. Constituties in de Zuidelijke Nederlanden................................................................................81
2
, § 4. Parlementarisme.......................................................................................................................83
A. Terminologie............................................................................................................................83
B. Engelse “Houses of Parliament”...............................................................................................84
C. De Zuidelijke Nederlanden.......................................................................................................85
D. “Vertegenwoordiging” en “Democratie”..................................................................................86
Hoofdstuk 5: (Her)geboorte van de rechtswetenschap........................................................................88
§ 1. De renaissance van de twaalfde eeuw.......................................................................................88
A. (her)geboorte rechtswetenschap.............................................................................................88
B. (her)geboorte wetgeving..........................................................................................................90
C. Begin van bureaucratisering.....................................................................................................91
D.Wetenschappelijke invloed op het strafrecht...........................................................................92
E. Een succesrijke “RECEPTIE” (vooral Romeins, ook canoniek recht)..........................................96
§ 2: Een vernieuwde kerk.................................................................................................................97
A. De Gregoriaanse hervorming en de investituurstrijd...............................................................97
B.Het canonieke recht..................................................................................................................98
Hoofdstuk 6. De Vroegmoderne Tijd: ontwikkeling van de soevereine nationale staat.....................100
§ 1. Bourgondische, Spaanse, Oostenrijkse en bijna onafhankelijke Nederlanden........................100
A.1 De Bourgondische hertogen.................................................................................................101
A.2 Keizer Karel V -> kleinzoon van Maximiliaan van Oostenrijk................................................103
A.3 De zeventien provinciën.......................................................................................................104
B.1 De scheuring der Nederlanden: oorzaken............................................................................106
B.2 “Grondwetten” in de Noordelijke Nederlanden...................................................................106
B.3 Confederale Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden..................................................108
D. Albrecht en Isabella: het tijdperk van de aartshertogen (1598-1621)....................................108
D. De latere Spaanse en Oostenrijkse periode in de Zuidelijke Nederlanden.............................110
D.1 De latere Spaanse periode (tot 1713/1714).........................................................................110
D.2 De Oostenrijkse periode (1713/1714-1795).........................................................................111
§ 2. De uitbouw van de staatsmacht..............................................................................................111
A. De theoretische onderbouwing van het absolutisme.............................................................112
B. Het absolutisme in de praktijk................................................................................................117
C. Het verlicht absolutisme en het natuurrecht/vernunftrecht..................................................122
D. Bureaucratisering: de “boom” der instellingen......................................................................126
§ 3. De evolutie van het recht.........................................................................................................127
A. Wetgeving – codificatie - homologatie...................................................................................127
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Ambeamberamberamber. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.61. You're not tied to anything after your purchase.
