Inhoud
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
1.1 Kwetsbaarheid en veerkracht.......................................................................................................2
1.2 Visie op psychische kwetsbaarheid...............................................................................................4
1.3 Begrippen...................................................................................................................................11
2. Trauma.............................................................................................................................................12
2.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................12
2.2 Ontwikkeling van trauma............................................................................................................13
2.3 Klinisch beeld en DSM................................................................................................................15
2.4 Ondersteuning en behandeling..................................................................................................18
3. Stemming.........................................................................................................................................20
3.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................20
3.2 Ontwikkeling van emotieregulatie..............................................................................................21
3.3 Klinisch beeld en DSM................................................................................................................21
3.4 Ondersteuning en behandeling..................................................................................................27
4. Angst en dwang................................................................................................................................28
4.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................28
4.2 Angst...........................................................................................................................................28
4.2.1 Ontwikkeling........................................................................................................................28
4.2.2 Klinisch beeld en DSM..........................................................................................................29
4.2.3 Ondersteuning en behandeling...........................................................................................32
4.3 Dwang.........................................................................................................................................33
4.3.1 Ontwikkeling........................................................................................................................33
4.3.2 Klinisch beeld en DSM..........................................................................................................33
4.3.3 Ondersteuning en behandeling...........................................................................................35
5. Psychotische kwetsbaarheid.............................................................................................................35
5.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................35
5.2 Ontwikkeling...............................................................................................................................36
5.3 Klinisch beeld en DSM................................................................................................................36
5.4 Ondersteuning en behandeling..................................................................................................42
6. Dissociatie.........................................................................................................................................44
6.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................44
6.2 Klinisch beeld en DSM................................................................................................................44
, 6.3 Ondersteuning en behandeling..................................................................................................47
7. Body-mind (psychosomatiek)...........................................................................................................48
7.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................48
7.2 Klinisch beeld en DSM................................................................................................................48
7.3 Ondersteuning en behandeling..................................................................................................53
8. Uitdagend gedrag.............................................................................................................................53
8.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................53
8.2 Ontwikkeling...............................................................................................................................54
8.2.1 Ontwikkeling........................................................................................................................54
8.2.2 Bekenis vanuit ijsbergdenken en SEO..................................................................................54
8.3 Impulscontrole- en gedragsstoornissen......................................................................................58
8.3.1 Klinisch beeld en DSM..........................................................................................................58
8.3.2 Ondersteuning en behandeling...........................................................................................60
9. Neurocognitieve stoornis.................................................................................................................62
9.1 Inleiding en terminologie............................................................................................................62
9.2 Klinisch beeld en DSM................................................................................................................63
9.3 Ondersteuning en behandeling..................................................................................................67
10. Voedings- en eetstoornissen..........................................................................................................67
10.1 Inleiding en terminologie..........................................................................................................67
10.2 Ontwikkeling.............................................................................................................................68
10.3 Klinisch beeld en DSM..............................................................................................................68
10.4 Ondersteuning en behandeling................................................................................................71
1. Inleiding
1.1 Kwetsbaarheid en veerkracht
Psychische kwetsbaarheid vs veerkracht
• Psychische kwetsbaarheid = een verhoogde kans om problemen te ontwikkelen bij
stress
2
, Iedereen is kwetsbaar! continuüm
Stress = sterk bepaald door de omgeving!
• Veerkracht (resilience): “een persoonlijkheidskenmerk dat je in staat stelt om de
negatieve effecten van stress te modereren, en je mogelijkheden tot adaptatie
vergroot. Het bepaalt hoe groot de impact op jou zal zijn van stress en tegenslagen”.
Psychisch lijden vs geestelijke gezondheid
• Psychisch lijden / psychische klachten= wanneer kwetsbaarheid langdurig en ernstig
is of stress te hoog is: functioneren wordt beperkt
• Geestelijke gezondheid (WHO)= “een toestand van welzijn waarin het individu zijn of
haar eigen capaciteiten realiseert, de normale spanningen van het leven aankan,
productief en vruchtbaar kan werken en in staat is om een bijdrage te leveren aan zijn
of haar gemeenschap”. = meer dan alleen de afwezigheid van psychische klachten.
Van “psychopathologie” naar “psychische gezondheid” / welbevinden
Psychopathologie: “de leer (logos) van de stoornissen (pathos) van het psychisch
functioneren.
= Een richting in de wetenschap die zich bezig houdt met de aard, de totstandkoming
en de mogelijke behandeling en voorkoming van psychische klachten.
• Welbevinden heeft 3 componenten:
- Emotioneel welbevinden: subjectieve ervaring van welbevinden
- Psychologisch welbevinden: effectief functioneren in de zin van zelfrealisatie
- Sociaal welbevinden: effectief functioneren in de maatschappij
Psychisch lijden is … (niet)
• Psychisch lijden is geen identiteit (“Ik ben …”) maar een kwetsbaarheid die periodiek
problematisch kan zijn (“Ik heb last, moeite …”).
• Deze kwetsbaarheid is “normaal” en in de bevolking differentieel verspreid
• Psychisch lijden is gecontextualiseerd (gen/omgeving interactie)
Kwetsbaarheids-stressmodel
• Psychische klachten komen voort vanuit een interactie tussen:
• Onderliggende kwetsbaarheid
• Kwetsbaarheden = factoren die mensen gevoeliger maken, waardoor
ze minder goed/helemaal niet met bepaalde ervaringen kunnen
omgaan of er een negatieve betekenis aan toeschrijven (Van Os).
• Persoonlijke beschermende factoren
• Beschermende factoren = factoren die mensen weerbaarder maken en
ervoor zorgen dat bepaalde ervaringen hen niet uit evenwicht brengen
of voor problemen zorgen (Van Os)
3
, • Context
Iemand die een hoge kwetsbaarheid heeft moet
maar een klein beetje stress hebben voor ze last
gaan hebben van klachten.
Iemand met weinig kwetsbaarheid kan veel stress
hebben voor dat die klachten krijgt.
Problemen: wanneer men meer stress heeft dan
men aankan
Dynamisch kwetsbaarheids-stressmodel
Het diathese - stressmodel
1.2 Visie op psychische kwetsbaarheid
Visie op psychische kwetsbaarheid: evolutie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SFemke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.27. You're not tied to anything after your purchase.