Dit is een samenvatting van de lessen Capita Selecta - Kinderen en Jongeren (lesslides + eigen nota's) aan Thomas More binnen de opleiding 'Toegepaste Psychologie' die dateert van academiejaar .
Docent: Barbara Soetens
Introductie
Klinische ontwikkelingspsychologie (KLOP): definitie en situering
= Onderzoeken van afwijkende ontwikkeling bij kinderen en jongeren, de diagnostiek,
behandeling en preventie ervan.
= Wat loopt er fout, waarom loopt het fout en wat gaan we eraan doen?
• Doel KLOP:
- Modellen ontwerpen die de ontwikkeling van afwijkend gedrag kunnen verklaren = studie
van afwijking van normale ontwikkeling
- Bestuderen van implicaties van verworven inzichten -> aanknopingspunten aanreiken voor
preventie of interventie
• Prevalentie kinderpsychopathologie
- 8-26 % klinische stoornis
- 2-3% zoekt hulp… afhankelijk van:
» Kind afhankelijk van ouders om in begeleiding te komen
» Ernst problematiek
» Effect op gezinsfunctioneren
» …
→ Belang van herkennen signaalpunten (= alertheid ouders!)
- Grote variatie per stoornis
» bv. AN: < 5 % tussen 5 en 17 jaar
» bv. Angst: 30 % tussen 5 en 17 jaar
Wat is ‘normaal’?
➢ Voor bepaalde stoornissen ‘makkelijker’ te bepalen dan voor andere: bv. psychose
(denkbeelden, emotionele beleving fundamenteel anders)
➢ Kadert binnen ruimer ethisch/maatschappelijk debat
o Jezelf als norm?
o Gerelateerd aan maatschappelijke context
o Verschillende ‘doelen’ in oordeel ‘normaliteit’
» bv. juridische psychodiagnostiek versus individuele psychodiagnostiek
2 benaderingen voor grens ‘normaliteit – stoornis’
➢ Categoriale benadering (wel/geen probleem)
o Cf. DSM
o Aantal labels stijgt
➢ Dimensionele benadering
o Continuüm van ‘geen problemen tot veel problemen’
o Vb. dimensie externaliserende problemen en dimensie internaliserende problemen
(Cf. ASEBA – Achenbach)
o Persoon in meer of mindere mate kenmerken van een bepaald probleem (lijden?)
! KLOP gaat ervan uit dat beide benaderingen elkaar aanvullen!
➔ Binnen bepaalde diagnose meer of minder symptomen (en andere uitingsvormen)
! EN neemt ontwikkelingsperspectief mee om te bepalen of gedrag normatief, risicovol of
problematisch is.
1
, Capita selecta – kinderen & jongeren
Centrale termen binnen KLOP
o Risicofactoren
o Beschermende factoren
→ Balans draagt bij tot het al dan niet ontwikkelen probleemgedrag.
Een risicofactor is een factor die een negatieve invloed heeft op de (normale) ontwikkeling van een
kind en die de kans op een bepaalde (maladaptieve) ontwikkelingsuitkomst verhoogt.
» Bv. agressie voor en na 10-jarige leeftijd (Patterson) -> voor 10 jaar significante voorspeller
voor agressie in de volwassenheid.
Multifinaliteit: eenzelfde (combinatie) risicofactor(en) kan tot verschillende uitkomsten leiden.
Bv: combi perfectionisme en laag zelfbeeld -> faalangst MAAR kan ook combi zijn voor anorexia
Equifinaliteit: een bepaald probleem kan door verschillende (sets van) risicofactoren worden
verklaard.
Bv: anorexia -> perfectionisme en laag zelfbeeld OF extreem lijden in combinatie met angst om
volwassen te worden
4 niveaus van risicofactoren/kwetsbaarheid
o Organisch niveau
» bv. genetische factoren,
zwangerschapscomplicaties
o Intrapersoonlijk niveau
» bv. temperament (gedragsinhibitie)
o Interpersoonlijk niveau
» distale en proximale omgevingsfactoren
» bv. Lage SES, opvoedingsstijl
o Hogere orde niveau (maatschappij)
» bv. Armoede
Veerkracht is het hebben van een goede externe en interne aanpassing aan omstandigheden.
Een beschermende factor is een factor die in een risicovolle situatie de negatieve invloed van de
risicofactoren op de ontwikkeling geheel of gedeeltelijk teniet doet.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotlenssens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.48. You're not tied to anything after your purchase.
