100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Biologie HAVO 5 Thema 3 Mens en milieu $3.75   Add to cart

Summary

Samenvatting Biologie HAVO 5 Thema 3 Mens en milieu

2 reviews
 831 views  10 purchases
  • Course
  • Institution

Samenvatting biologie thema 3 mens en milieu

Preview 2 out of 6  pages

  • March 26, 2016
  • 6
  • 2015/2016
  • Summary

2  reviews

review-writer-avatar

By: mmcwhirr • 6 year ago

review-writer-avatar

By: michiel1967 • 7 year ago

prima

avatar-seller
Biologie
HAVO 5

Thema 3: Mens en milieu
Basisstof 1: De relatie mens en milieu

 Het milieu beïnvloed de mensen  ecosysteemdiensten  diensten die een
ecosysteem aan mensen levert
o Producten  drinkwater, grondstoffen en voedsel
o Regulerende dienst  bestuiving van gewassen
o Culturele dienst  gelegenheid geven tot recreatie
o Dienst die voorgaande diensten ondersteunt  kringloop van nutriënten
 Mensen beïnvloeden het milieu  stoffen toevoegen of onttrekken
o Milieuproblemen  als het menselijk ingrijpen het natuurlijke milieu verstoort
o Vervuiling  stoffen toevoegen aan milieu
o Uitputting  stoffen onttrekken aan milieu
o Aantasting  milieu veranderen
 Duurzaamheid  de invloed van de activiteiten van de mens richten geen blijvende
schade aan het milieu  toekomstige generatie kunnen het milieu blijven gebruiken
 Bevolkingsdruk  wereldbevolking explosief toegenomen  bevolkingstoename
o De veranderde wijze van leven zorgt voor milieuproblemen
 Industriële revolutie
 Chemische industrie
 Bio-industrie

Basisstof 2: Voedselproductie

 Opbrengst van voedingsgewassen en landbouwhuisdieren zo hoog mogelijk
o Abiotische en biotische factoren zo optimaal mogelijk
 Bemesting
 Bodembewerking
 Bescherming tegen ziekten en plagen
 Uitspoeling  mineralen met regenwater zakken weg naar diepere lagen
o Bemesting zorgt voor mineralen op bovenste bodemlagen
 Kunstmest  precies die mineralen aan de bodem toevoegen die nodig zijn
o Maakt grond luchtiger en kruimeliger
o Stikstofhoudende mineralen (o.a. nitraat en fosfaat)
 Stalmest  uitwerpselen en urine van dieren  vast of vloeibare vorm op land
o Reducenten (bacteriën en schimmels) in de bodem breken de mest af
 Mineralen komen vrij
 Monocultuur  op een groot stuk landbouwgrond groeit één soort gewas
o Voordeel  efficiënt bewerken
o Nadeel  vergrotte kans op plagen  ziekten breiden sneller uit
 Er zijn drie manieren om voedingsgewassen te beschermen tegen ziekten en plagen
o Mechanische bestrijding
 Vallen, vogelverschrikkers en grond schoffelen (niet echt effectief)
o Chemische bestrijding
 Chemische bestrijdingsmiddelen  gifstoffen  pesticiden

, Biologie
HAVO 5

 Insecticiden  pesticiden tegen insecten
 Herbiciden  pesticiden tegen onkruiden
 Zeer effectief maar ook nadelen
 Niet-soortspecifiek  doden veel soorten + predatoren
 Resistentie  kan op een geven moment tegen de bestrijding
o Berust op erfelijke aanleg  gemuteerde genen
 Persistent  worden langzaam afgebroken
o Dieren slaan dit op in vetweefsel
 Pesticiden komt terecht in sloten en rivieren  dus in drinkwater
 Accumulatie  door persistent  hoe hoger in de keten hoe minder
biomassa maar de pesticide blijft gelijk  gif concentratie neemt toe
o Biologische bestrijding
 Biologische bestrijding  gebruik van biologische verschijnselen
 Plagen bestrijden met natuurlijke vijanden
 Predatoren, parasieten of ziekteverwekkers
 Vruchtwisseling (wisselteelt)  nooit twee jaar hetzelfde gewas
 Veredeling  voedselproductie hoger door erfelijke eigenschappen te veranderen
o Fokkerij  veredeling bij dieren
o Individuen met meest gunstige erfelijke eigenschappen worden geselecteerd
voor verdere kruisingen
 Recombinant-DNA-technieken  voedingsgewassen worden resistent gemaakt voor
ziekten en plagen  ggo-planten (genetisch gemodificeerde organismen)
o Kunstmatige inseminatie (ki)  sperma van een stier met gunstige
eigenschappen wordt opgevangen en ingebracht in baarmoeder van koeien
o In-vitrofertilisatie (ivf)  in een voedingsmedium (voedingsbodem van
petrischaal) worden eicellen bevrucht door zaadcellen
 Klompjes cellen worden ingebracht in verschillende koeien
 Intensieve veehouderij (ook wel bio-industrie)  per bedrijf veel dieren
o Dieren in bio-industrie vaak geen prettig leven
o Dierenbescherming en Wakker Dier  dierenwelzijn organisaties
 Biologische landbouw  betere producten, diervriendelijk, genoeg ruimte
o Ecologische voedingsmiddelen  producten van biologische landbouw

Basisstof 3: Duurzame ontwikkeling en kringlopen

 Duurzame ontwikkeling  behoeften van nu zonder dat het vermogen van
toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar komt
o Schaarse hulpbronnen
 Elk element ondergaat een kringloop
 Koolstofkringloop  komt voor als koolstofdioxidemoleculen (CO2)
o 1. Planten  halen koolstofdioxide uit lucht  vormen glucose (C6H12O6)
 Deel wordt weer verbruikt  dissimilatie
 Deel wordt omgezet in de organische stoffen van planten
o Planten gaan dood (3)
o 2. Planten worden opgegeten door consumenten
 Deel wordt verteert  koolstofdioxide

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NienkePriem. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

67474 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$3.75  10x  sold
  • (2)
  Add to cart