Samenvatting maatschappij en werkveldverkenning
HOOFDSTUK 1: BELGIË ALS VERZORGINGSSTAAT
Revolutie in de samenlevinggrote impact op orthopedagogisch en sociaal welzijnswerk
1.1 DE EVOLUTIE VAN WELZIJNSZORG
1.1.1 WAT IS WELZIJNSZORG
⇨ = het antwoord van de omgeving op de noodsituatie van een individu.
In eigen woorden: een situatie waarbij iets fout loopt in iemands leven, waarbij de omgeving helpt oplossen
⇨ Afhankelijk van sociale klasse van persoon en wanneer het gebeurd
( rijk vs armreageren verschillend op situatie die misloopt)
1.1.2 WELZIJNSZORG: VAN GUNST NAAR RECHT
Welzijnszorg =
- ontstaan tijdens revolutie
- door fabrieken en stoommachines:
o verstedelijkingslechte situaties werden zichtbaarder
o maatschappij wou wetgeving rond: kinderarbeid, leerplicht, goede woonomgeving…
- Volgorde: welzijnszorg door familiedaarna door rijken + de kerk: werd gezien als gunstzorg als recht
- Na Franse revolutie: welzijnszorg als recht
- Rousseau ‘staat=verplicht om op te treden bij nood’
- Armoede = de schuld van de politiek
- Ontstaan verzekeringen, ziekenfondsen
- 1925: recht op sociale zekerheid = overheid nam verantwoordelijkheid op (UVRM)
1.1.3 DE UITBOUW VAN DE WELVAARTSTAAT
- Golden sixties: overheid wil welvaartstaat
- welvaartstaat = staat/overheid moet welvaart van de burgers beschermen
- = staat houdt zich bezig met gezondheidszorg, onderwijs, werkgelegenheid en sociale voorzieningen
- Basis voor huidige gehandicaptenzorg, ouderenzorg en jeugdbijstand
- Ontstaat wet op bijzondere jeugdstand
- Ontstaan fonds81: zorg voor gehandicapten
- Ontstaan OCMW + recht op bestaansminimum
1.1.4 DE CRISIS VAN DE WELVAARTSTAAT
ontstaan van wachtlijsten
ontstaan oliecrisis
crisis door te veel overheidsfinanciën en te weinig werkende mensen
oorzaak: vergrijzing: betalen niet mee (werken niet) + kosten veel
1.1.5 REACTIE: DE ACTIEVE WELVAARTSTAAT
- activering: mensen motiveren om te werken, een job die bij je past is belangrijk (minder mentale zorg nodig, langer
werken…)
- Actief arbeidsmarktbeleid
- “De beste sociale zekerheid voor de mensen is een goede arbeidsplaats.”
1
,- vooral sociaal zwakkere groepen,: ipv uitkering omwille van werkloosheid helpen zoeken naar werk
Focus binnen dit hoofdstuk:
Welvaart=economie
Verzorging=sociaal
1.2 UITBOUW VAN DE VERZORGINGSSTAAT
1.2.1 DE EVOLUTIE NAAR DE VERZORGINGSSTAAT
- Een verzorgingsstaat is een sociaal systeem waarin de staat primaire verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn
van zijn burgers (bv in gezondheidszorg, onderwijs, werkgelegenheid en sociale zekerheid).
- verzorgingsstaten hebben enkele kenmerken waarin ze onderscheidt maken van andere soort samenlevingen
o pijlers vormen het fundament verzorgingsstaat:
1) sociale zekerheid: via uitkeringen en financiële regelingen (bv zieken en ouderen)
2) goed onderwijs: via belastingen en sociale premies
3) goed gezondheidszorg: via belastingen en sociale premies
1.2.2 DE BELGISCHE SOCIALE ZEKERHEID (N I E T I N P PT , W EL I N C U R SU S)
- soort verzekering om inkomen/verzorging te garanderen, tijdelijk of blijvend, voor wie niet (meer) in staat is om
zelf (voldoende) inkomen/verzorging te voorzien
dus wnr je tegenslag hebt in je leven is di teen sociaal/financieel vangnet
Sociale zekerheid bestaat uit 7 onderdelen(=tegenslagen) met elk hun overheidsdienst:
1. rust- en overlevingspensioenen (FPD - Federale Pensioendienst)
2. werkloosheid (RVA - Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening)
3. arbeidsongevallenverzekering FEDRIS - Federaal agentschap voor beroepsrisico's)
4. beroepsziekteverzekering (FEDRIS - Federaal agentschap voor beroepsrisico's)
5. gezinsbijslag (FAMIFED: Federaal Agentschap voor de Kinderbijslag - Geen federale bevoegdheid meer)
6. verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen (RIZIV - Rijksinstituut voor ziekte- en
invaliditeitsverzekering)
7. jaarlijkse vakantie (RJV - Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie)
- Sociale zekerheid staat onder druk: uitgaven nemen toe, tekort aan geld
1.3 ACTUEEL MAATSCHAPPELIJKE TENDENSEN: EVOLUTIE NAAR PARTICIPATIESTAAT?
1.3.1 VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG
definitie kennen!
2
,Definitie: “De verschuiving binnen de zorg waarbij ernaar gestreefd wordt om mensen met beperkingen, chronisch
zieken, kwetsbare ouderen, jongeren met gedrags- en emotionele problemen, mensen in armoede, … een eigen plek
in de samenleving te laten innemen, hen daarbij waar nodig te ondersteunen en de zorg zo veel mogelijk
geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen.”= We willen dat kwetsbare mensen een plekje krijgen in de
maatschappij.
Niet enkel op vlak van welzijn, ook vrijwilligerswerk, buurtinitiatieven, speelpleinwerking…meest
kwetsbaren worden geïntegreerd
inclusie, er wordt gestreefd naar eigen zinvolle plek in de samenleving voor alle mensen met al hun
moeilijkheden/kwetsbaarheden.
Zelfregie, zelfredzaamheid, participatie, krachtgericht werken, inclusie…
Valkuil: mensen worden afhankelijk van de hulp die geboden wordt
1.3.2 KRITISCHE KANTELING
- visie: de zorg in de vertrouwde omgeving en verleend door mensen die het dichtst bij de zorgvrager staan, biedt
grote kansen op kwaliteit van leven
MAAR
Gebrek aan kennis, minder kwaliteit, mensen willen kiezen van wie ze hulp krijgen
Wat met mensen die niemand rond hun hebben die de zorg kan opnemen voor hun?
Vermarkting: gaat er geen kloof ontstaan tss mensen die zorg kunnen betalen en mensen die het niet
kunnen betalen?
Willen de zorgvragers wel verzorgd worden door hun omgeving?
Hebben de mensen in de toekomst nog de vrije keuze om zorg te verlenen of worden ze hiertoe verplicht
(zorgplicht)?
belangrijk om te durven kritisch denken om er een succes van te maken
1.3.3 ACCENTEN VAN HET BELEID
Wouter Beke, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
Nieuw beleidsnota voor welzijn, volksgezondheid, gezin en armoedebestrijding, periode: 2019-2024
Vijf prioriteiten:
o Kwaliteit (kwaliteitsvolle hulpverlening, vanuit vermaatschappelijking van de zorg)
o Toegankelijkheid (reorganisatie en uitbreiding van het hulpverleningsaanbod)
o Innovatie (inzetten op digitalisering voor gegevensverwerking & online hulpverlening)
o ‘Health and Wellbeing in all policies: (samenwerking met andere beleidsdomeinen en met de
wetenschap)
o Armoedebestrijding
1.4 WELZIJNSZORG IN BEELD
1.4.1 SOCIALE KAART
- overzicht zorgbieders
Zorgaanbieder= “een persoon, dienst of organisatie die als zorg- of welzijnssector professioneel zorg of
ondersteuning verleent aan personen met een zorg- en ondersteuningsvraag, inclusief de personen, diensten of
organisaties met een gespecialiseerd zorg- en ondersteuningsaanbod
- zowel voor burgers als professionele hulpverlening
- Wat niet: sportverenigingen, sociaal-cultureel werk, , instellingen uit het gewoon onderwijs, verstrekkers van
alternatieve behandelwijzen…
1.4.2 TOEGANKELIJKHEID ALS UITGANGSPUNT
Integrale toegankelijkheid= essentieel voor 10% van de bevolking, nodig voor 40% van de bevolking en comfortabel
voor iedereen, ongeacht fysieke en/of mentale conditie.
Integrale toegankelijkheid= toegankelijkheid voor iedereen!!
Bv een grote deur: iedereen kan er door zowel mensen zonder rolstoel als mensen met rolstoel
Toegankelijkheid voor iedereen= een basisrecht
Belangrijk om inclusieve samenleving waar te maken en gelijke kansen te bieden
De mate waarin het aanbod De mate waarin het De mate waarin de prijs voor De mate waarin het
aan de behoeften voldoet, aanbod gemakkelijk het aanbod een drempel vormt, aanbod
ook van beschikbaar is en waarin er eventueel ook de fysiek, ruimtelijk en in
specifieke doelgroepen. geen administratieve en ‘psychologische kostprijs’ of de de tijd toegankelijk is.
Daarnaast ook oog hebben andere drempels zijn zoals Meestal gaat dit over
voor de vragen en problemen wachtlijsten. inspanningen die de gebruiker fysieke
die op het eerste zicht niets moet leveren om van het bereikbaarheid. Soms
met eigen aanbod te maken aanbod gebruik te maken. ook over
hebben. psychologische
bereikbaarheid
Het begrip verwijst ook naar (Welke psychische
de inspanningen om de vraag drempel moet je
te ontrafelen en minder over? ).
duidelijke (verborgen) Bereikbaarheid gaat
vragen aan bod te laten ook over
komen. bereikbaarheid in tijd
(Hoe lang doe je
erover om te zijn waar
je moet zijn?)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elisavermoere1711. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.