Summary
samenvatting deel 3 inleiding tot het recht
- Course
- Institution
samenvatting deel 1 tot 4 inleiding tot recht
[Show more]
Seller
Follow
hanaxxl
Content preview
Inleiding tot het RechtDeel II - De Belgische Staatsstructuur
1. Kenmerken van de Belgische staat
1.1 Rechtsstaat
LIBERALE RECHTSFILOSOFIE: Ligt aan de basis van het begrip rechtsstaat.
Voornaamste taak van de overheid is het respecteren en beschermen van de persoonlijke rechten van de burgers.
- OVERHEID MOET RECHTEN VAN BURGERS RESPECTEREN:
respecteren in hun fundamentele rechten (gelijkheid voor de wet, persoonlijke vrijheid, vrijheid van
meningsuiting, vrijheid van eredienst &onderwijs,…)
overheid moet haar eigen democratisch tot stand gekomen wetgeving naleven
- OVERHEID MOET HAAR BURGERS BESCHERMEN
tegen agressie van buitenlandse mogendheden, aantasting van hun rechten
Zorgen voor onafhankelijke gerechtelijke structuren en sancties voorzien als de rechten worden
geschonden (rechtsbescherming)
uitvoerende structuren voorzien: politie die de openbare rust, orde en veiligheid moet bewaren (bestuur)
STAATSINMENGING
o Rechtsstaatsbegrip ondergraven uit de 20e eeuw als gevolg van sterke toename van staatsinmenging op
sociaal, economische en fiscaal vlak:
- Toename belasting waardoor burger kleiner inkomen kon uitbesteden
- Beperking van persoonlijke vrijheid als gevolg van een Wetsstaat i.p.v. rechtsstaat
o Nu niet enkel beperkt tot bescherming van burgers maar meer wordt er meer gericht tot het reguleren vh
gedrag vd burgers en besturen vd overheidsinstanties: toename gas boetes,
→ in de uitoefening vd taken: wetgever blijft hoogste juridische instantie!
• 1.2 Democratie (participatie van de burgers in het staatsbestuur)
DEMOCRATIE: participatie van de burgers in het staatsbestuur ➔ hoe?
= via vrije verkiezingen van “volksvertegenwoordigers” in het parlement ➔ parlementaire democratie
OVERHEIDSACTIVITEIT gericht op dienen en beschermen van de rechten en belangen van alle burgers
Bv. Door Burgers te laten deelnemen in het staatsbestuur door kiesrecht
Kiesrecht vandaag: - zowel stemrecht als opkomstplicht
Kiesrecht 19e eeuw- kiesrecht in België → Privilege voor adel
- Enkel de welstellende burgers waren in staat goede politieke beslissingen te maken
- Rijken betaalden belastingen → inspraak in bestedingen ervan
- Meerderheid bevolking kon NIET meedelen aan politiek!
- pas in 1983 – 1921 kreeg mannelijke bevolking stemrecht, vrouwen pas in 1947
- Meer sociale wetgeving door toenemende stemmen arbeidsorganisaties
- Democratisch stelsel werd versterkt → kloof verkleind tuss overheidsbeleid en bevolking
pag. 1
, 1.3 Scheiding der machten
Rechtsstaat werd in de liberale filosofie gekoppeld aan driedelig onderscheid overheidsfuncties = Trias Politica
1. De wetgevende functie: recht formuleren in wetteksten met duidelijk bijbehorende sancties
2. De rechterlijke functie: recht interpreteren en toepassen op concrete situaties waarbij inbreuken op de
wet werden begaan of waarbij conflicten tussen mensen opgelost moeten worden
3. De uitvoerende functie: bestuur van de overheidsadministratie.
MOGELIJKHEID VAN MACHTSMISBRUIK? OPLOSSING:
o Drie functies moeten apart worden beoefend waardoor ze niet
beïnvloedbaar zijn
1. De wetgevende functie: door verkozen parlement
2. De rechterlijke functie: door onafhankelijke en onafzetbare rechters
3. De uitvoerende functie: door de koning
1) GEEN VOLLEDIGE SCHEIDING DER MACHTEN DOOR INVLOED OP BELGISCH GRONDWET!
= RELATIEF
Voorbeeld 1:
Wetgever niet alleen bevoegd om algemene rechtsregels over persoonlijke rechten vd burgers te formuleren.
→ WG is voor alles bevoegd en kan dus Ook uitvoerende en administratieve zaken bij wet regelen
Voorbeeld 2:
Koning en regering kunnen ook belangrijke rol spelen in het wetgevende proces
→ koning en regering hebben initiatiefrecht (zelfs wetsvoorstellen te doen)(wetgeving, wetsontwerpen)
→ Koning bekrachtigt wetten en maakt ze bekend
→ koning en regering spelen rol in samenstelling van rechterlijke macht door bevoegdheid rechters te benoemen
2) DOOR POLITIEKE EVOLUTIE: UITHOLLING SCHEIDING DER MACHTEN.
Voorbeeld 1:
Regering werd gezien als persoonlijke medewerkers van de koning voor overheidsbetsuur
→ Afspiegeling van politieke meerderheid in het parlement
→ Regering samengesteld uit politieke partijen die via coalitie meerderheid in Kamer en Senaat hebben
→ Voor samenstelling is leidende instantie vd uitvoerende macht afhankelijk vd wetgevende macht
Voorbeeld 2:
Regering is de belangrijkste motor van de wetgevende activiteit
→ altijd steunen op parlementaire meerderheid
→ belangrijkste wetsvoorstellen vloeien voort uit wetsontwerpen in ministeriële kabinetten
→ parlement verliest macht door schrik dat de regering is diskriet zal optreden. Ze zullen dus minder snel iets
afkeuren
EXTRA VOORBEELDEN UIT DE LES:
Voorbeeld 1: Verschil tussen de uitvoerende macht
In 21 maart 2007: camerawet en onbemande camera’s langs de weg.
Reglementering: alleen om misdrijven op te sporen
Uitvoering ervan wordt geregeld door een KB: 2 juli 2008 aangifte bij de privacy commissie
→ KoninklijkBesluit gaat het verder verfijnen en aangeven hoe je die aangifte correct gaat doen!
→ wet moeilijker aan te pakken dan wijziging van een KB
Voorbeeld 2: De rechterlijke macht past de wetten toe Een wet in formele zin moet
Jonathan Jacob: Die hebben ze in het gevang geschopt → die nam drugs en deed lastig ook zijn aangenomen door het
De politie is erop gesprongen en die is overleden parlement. (WB)
→ die camerabeelden kwamen vrij en de rechterlijke macht besliste of
het mocht getoond worden of niet. Een koninklijk besluit kan
door de regering worden
uitgevaardigd zonder directe
pag. 2 medewerking van het
parlement. (KB)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hanaxxl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now