Summary
samenvatting deel 1 inleiding tot het recht
- Course
- Institution
samenvatting deel 1 tot 4 inleiding tot recht
[Show more]
Seller
Follow
hanaxxl
Content preview
Inleiding tot het rechtDeel IV – Justitie
1. De kenmerken van Justitie
De juridische structuur van België bestaat uit drie pijlers: wetgevende macht, uitvoerende macht, rechterlijke macht.
UM en WM bevatten politieke instellingen
RM omvat uitsluitend zuiver juridische structuren en organen
1.1 Justitie als bewaker van de rechtsstaat
1.1.1 Toegang tot de rechter (rechterlijke macht)
Belangrijkste kenmerk van rechtsregels is dat de naleving kan worden afgedwongen en het staatsapparaat de
burger hierbij helpt. Heel belangrijk anders kan je u rechten niet opeisen. De rechter is wel verplicht om een zaak
aan te nemen en erover te beslissen.
PRO-DEO ADVOCAAT:
Om te zorgen dat minderbedeelden toegang hebben tot het gerecht wanneer hun rechten geschonden worden of
wanneer zij gedagvaard worden, dan werken pro deo’s gratis. Zij worden dan uitbetaald door de staat/overheid
voor de geleverde prestatie voor de client. Bv: een werklozen die onterecht geen werkloosheidsuitkering ontvangt,
kan de staat dagvaarden om deze uitkering toch te krijgen
→ Vaak aangesteld bij asielzoeker
Bv. Inkomen moet onder de 1000€ per jaar liggen: volledig gratis
Inkomen onder de 1200€ per jaar: 150€ betalen voor de diensten
RECHTSVORDERING:
Men kan niet zomaar ‘random’ een zaak aanhangig gaan maken, enkele voorwaarden voor:
1. Hoedanigheid: de eiser bezit de juridische en feitelijke geschiktheid om zich als titularis van recht aan te
dienen, aldus te handelen. Hij moet handels bekwaam zijn!
2. Belang: Eiser heeft baat bij de vordering of er baat bij kan vinden
Veiligheidssysteem dat niet iedereen zo maar een rechtszaak kan beginnen → tegen procesrechtsmisbruik
1.1.2 Recht van verdediging
Iedereen moet met gelijke wapens een proces kunnen aangaan:
o recht op een eerlijk proces, Uzelf verdedigen, kans krijgen om je eigen verhaal te doen.
o Je gaat als laatste aan het woord komen om u te verdedigen tegenover de argumenten dat de tegenpartij
brengt ( je bent dus de verweerder: De verweerder is de partij tegen wie een rechtszaak wordt
aangespannen).
o Alle bewijsstukken moeten op voorhand overgemaakt worden aan de rechter maar ook aan de tegenpartij
zodat ze die kan inkijken en tegen bewijs te verzamelen.
o Recht om eerst een advocaat te spreken als je wordt opgepakt en verdacht wordt van iets voor je ze
ondervragen.
o Je moet wel bepaalde procedures en spelregels volgen, volgens het gerechtelijk wetboek (bevoegdheid,
termijnen, bewijsstukken overmaken,..)
o Cassatieberoep: je kan dan in beroep gaan als er juridische fout wordt gemaakt
pag. 1
,Concreet ppt:
• Dagvaarding aan de woonplaats van verweerder, zodat deze kennis heeft van de vordering
• Als verweerder niet aanwezig was op zitting, dan kan men niet zomaar uitvoeren. Ook daar zijn er
termijnen en regels voorzien zodat verweerder zeker kennis zou krijgen van de vordering
• Minimum termijnen voorzien zodat iedereen tijd krijgt ter voorbereiding
• Alle informatie/bewijsstukken gebruikt tijdens proces, mededelen aan tegenpartij zodat “open kaart”
wordt gespeeld
• Zodra vonnis uitgesproken, ook nog eerst wachten tot geen beroep meer mogelijk is alvorens uitgevoerd
kan worden
1.1.3 Onafhankelijke en onpartijdige rechter
Iedereen heeft recht op een eerlijk proces!
INLEIDEND VOORBEELD: Het spaghetti-arrest
Het spaghetti-arrest is een uitspraak van het Hof van Cassatie in België van 14 oktober 1996 in verband met
de zaak-Dutroux. De uitspraak had tot gevolg dat onderzoeksrechter Jean-Marc Connerotte van de zaak werd
gehaald, omdat hij had meegegeten aan een diner waar ook de slachtoffers waren. Zo creëerden ze een band en
was de onderzoeksrechter niet meer neutraal.
Rechter heeft bepaalde regels waar hij zich aan moet houden:
Onpartijdigheid:
o Rechter moet onbevooroordeeld blijven dwz neutraal zijn en geen partij verkiezen
(1 vd hoekstenen van procesrecht)
o Rechter mag enkel rekening houden met objectieve argumenten (geen invloeden van buitenaf bv. media)
o Zelfs de minste schijn van onpartijdigheid kan niet worden geduld!
Onafhankelijkheid:
o De rechter moet autonoom blijven in zijn of haar besluitvorming
o Niemand kan een rechter richtlijnen of bevelen geven over de manier waarop hij moet rechtspreken. (ook
niet de minister van justitie of de voorzitter van de rechtbank)
o De rechter moet zijn beslissing baseren opzijn eigen, vrije oordeel omtrent de feiten en de rechtsgronden
o De onafhankelijkheid van rechter is onlosmakelijk verbonden met de scheiding der machten
1.1.4 Openbaarheid van de rechtspraak
o Wij hebben recht om elke zitting en uitspraak mee te volgen. Zittingen zijn vrij en publiekelijk toegankelijk
o De meeste zijn openbaar bv Moordzaken kunnen gevolgd worden
o ! uitzonderingen: minderjarige, die worden beschermd dus dat wordt achter gesloten deuren behandeld,
scheidingen worden ook niet openbaar behandeld, bekende mensen kunnen aanvragen om de zaak achter
gesloten deuren te behandelen omdat het gevoelig kan liggen
o Voorbeelden achter gesloten deuren: bv acteur van big en Betsy; De zaak van de verkrachter van Julie van
Espen die was ook achter gesloten deuren want er was nog een zaak die behandeld moest worden van
een meisje dat ook verkracht is door die verkrachter van Julie maar dat meisje leeft nog maar die van Julie
was al bezig en dat meisje wou niet in de spotlight staan dus die werd ook achter gesloten deuren gedaan.
Doel: juridisch systeem in tact te houden. ➔ belangrijk dat gelijke zaken gelijk behandeld worden. Er wordt
namelijk gecontroleerd door een ruimer publiek
pag. 2
, 1.2 De actoren van Justitie
Opstelling van burgerlijke zaken:
➔ Bij burgerlijke zaken is het openbaar ministerie niet aanwezig
- Bij ondernemingsrechtzaak, hof van beroep, … ➔ 3 rechte rs hebben
➔ het openbaar ministerie wel aanwezig:
- Bij een echtscheiding met minderjarige kinderen , om te zien of de kinderen wel goed behandeld worden
- Faillissementen
1.2.1 Rechter
BEROEPSRECHTER
Is een jurist die, alleen of samen met andere rechters, zaken beoordeelt die voor de rechtbank aanhangig gemaakt
worden. Deze worden voor het leven benoemd via de Hoge Raad van Justitie (= solliciteren om aangesteld te
worden) . Om zijn onafhankelijkheid te waarborgen wordt een beroepsrechter voor het leven benoemd en is hij
dan onafzetbaar(=ambtenaar) (tenzij via een tuchtprocedure).
LEKENRECHTERS
Tijdelijke benoemde rechters die geen jurist zijn.
Rechter heeft een PASSIEVE ROL in een proces:
o Mogen zelf geen bewijzen naar de rechtbank brengen, dat moet de procureur doen
o Minnelijke regeling: proberen zien of 2 partijen toch niet overeen kunnen komen zonder een uitspraak ➔
als je samen naar een oplossing kunt zoeken heb je niet het gevoel dat je verliest als dit niet gedaan wordt
dan is er een verliezende partij en het is minder papierwerk.
o Mag geen dossier weigeren, moet een uitspraak doen.
Concreet :
Rechters luisteren naar argumenten en moeten op basis van die verstrekte informatie beslissingen nemen
Rechters gaan niet zelf tot dagvaarding over om bewijzen te zoeken, of geven geen tips welke wetsartikelen van
toepassing zijn of hoe tot een oplossing te komen
Rechters zijn verplicht een uitspraak te vellen.
Rechter oordeelt enkel over datgene wat hem wordt voorgelegd en ziet erop toe dat het proces correct en fair
verloopt. Kan in bepaalde gevallen AMBTSHALVE INITIATIEVEN NEMEN:
o Derden of partijen bevelen bepaalde bewijsstukken voor te leggen
o In sommige familiezaken kan hij het Openbaar Ministerie vragen bepaalde inlichtingen in te winnen
o Als de nietigheid van een rechtshandeling de openbare orde raakt, moet de rechter nietigheid ambtshalve
opwerpen.
Een rechter is ALTIJD verplicht een vonnis te vellen! Hij mag nooit weigeren recht te spreken, om welke redenen
ook, zelfs niet omdat de wet niets over de betwisting zegt, onvolledig of onduidelijk is.
pag. 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hanaxxl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now