Het geheel van regels en normen om de maatschappij te ordenen. Deze regels worden opgelegd
door de overheid/maatschappij via haar vertegenwoordigers en niet-naleving wordt gesanctioneerd.
- Verbodsbepalingen: verboden om bepaalde handeling te stellen (vb stelen)
- Gebodsbepalingen: verplicht bepaalde handelingen stellen (vb aangifte doen)
Verschil tussen regels van:
- Aanvullend recht: rechtsregels in het verbintenissenrecht waarvan men mag afwijken indien
beide partijen akkoord zijn.
- Dwingend recht: men kan er niet van afwijken, kan nietigheid tot gevolg hebben.
- Openbare orde
Rechtssubject: persoon of groep personen die juridische rechten en plichten hebben (natuurlijke
personen en rechtspersonen)
Rechtsobject: voorwerp waarover rechtssubjecten hun subjectieve rechten kunnen uitoefenen
Onderverdeling van het recht:
• Naar inhoud:
- Privaatrecht: regelt de verhoudingen tussen burgers onderling (onderscheid
burgerlijk recht, gerechtelijk privaatrecht en internationaal privaatrecht).
- Publiekrecht: regelt de verhoudingen tussen burgers en de overheid (staatsrecht,
administratief recht, strafrecht, strafprocesrecht en fiscaal recht).
• Naar territorium:
- Nationaal recht: rechtsregels uitgevaardigd door nationale politieke instellingen en
enkel van toepassing binnen België.
- Grensoverschrijdend recht: rechtsregels uitgevaardigd door supranationale politieke
instellingen, verdragen tussen België en andere landen, rechtsregels die bepalen
welk nationaal privaatrecht van toepassing is.
• Of:
- Objectief recht: het geheel van rechtsregels en normen zoals die voortvloeien uit
wetgeving en rechtspraak.
- Subjectief recht: een door rechtsregel beschermde aanspraak op andermans gedrag.
• Of:
- Materieel recht: regels die rechten toekennen of plichten opleggen.
- Formeel recht: geeft aan hoe naleving van het materiële recht verzekerd kan worden
,Rechtsfeiten vs rechtshandelingen
Rechtsfeit = elk feit waaraan het objectief recht rechtsgevolgen koppelt. Deze rechtsgevolgen zijn het
tot stand brengen, wijzigen, overdragen of laten verdwijnen van subjectieve rechten (vb overlijden,
geboorte).
Rechtshandeling = elke handeling die bewust wordt gesteld om de rechtsgevolgen te bereiken die
het objectief recht aan die handeling verbonden heeft. Deze rechtsgevolgen zijn het tot stand
brengen, wijzigen, overdragen of laten verdwijnen van subjectieve rechten (vb erkenning van een
kind, koopovereenkomst tekenen)
Bronnen van het recht
Regels worden teruggevonden in de
1. Wetgeving: in de ruime zin (sensu lato)
2. Rechtspraak
3. Rechtsleer
4. Gewoonte – billijkheid.
1. Wetgeving: in de ruime zin (sensu lato)
▪ Internationale verdragen en beslissingen van supranationale instellingen:
belangrijkste is recht van de EU, zij beschikken over drie belangrijke
beleidsinstrumenten:
✓ Richtlijnen: geven regels aan die door nationale overheid moeten
worden verwerkt in eigen wetgeving.
✓ Verordeningen: algemene en volledige reglementering die
rechtstreeks van toepassing is in alle lidstaten.
✓ Besluiten: bevatten regels die van toepassing zijn op de daarop
aangeduide bestemmeling (staat, bedrijf of persoon).
, ▪ Internationale verdragen tussen twee of meer staten
▪ Grondwet:
✓ Meest fundamentele Belgische wet
✓ Omvat fundamentele rechten en vrijheden
✓ Inrichting van de wetgevende macht (maakt wetten en controleert
uitvoerende macht), uitvoerende macht (past wetten toe) en
rechterlijke macht (beslecht geschillen).
✓ Bijzondere procedure tot wijziging
▪ Wet in strikte zin (sensu stricto):
✓ Komt tot stand door parlement = kamer van
Volksvertegenwoordigers
✓ Federaal = over heel België
✓ Publicatie in Belgisch Staatsblad
✓ In werking 10 dagen na publicatie of op vastgestelde datum
▪ Decreten: rechtsregels op regionaal niveau door parlementen van de
gemeenschappen en gewesten (Brussels Hoofdstedelijk Gewest:
ordonnanties)
▪ Koninklijk besluit: besluiten genomen door de koning, maar in de praktijk
door de ministers. Zijn nodig voor uitvoering van wetten
▪ Besluiten van gemeenschaps- en gewestregeringen: voor de uitvoering van
decreten/ordonnanties
2. Rechtspraak: beslissingen van rechtbanken en hoven; toepassen en interpreteren van een
wet
3. Rechtsleer: wetenschappelijk juridische publicaties
4. Gewoonte: minder belangrijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Student3527. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.