Summary
Samenvatting Kinderjaren samengevat! met alles qua literatuur
- Course
- Level
kinderjaren samengevat! voor jou!
[Show more]
Seller
Follow
ismailrijssen
Content preview
Kinderjaren"Kinderjaren" van Jona Oberski is een belangrijk en zelfs onmisbaar boek uit de naoorlogse
literatuur. Het handelt over de bezettingstijd in Amsterdam, het leven in concentratiekamp
Westerbork, het transport naar Bergen-Belsen en de uiteindelijke bevrijding door de Russen.
Wat dit boek zo bijzonder maakt, is dat het is geschreven vanuit het perspectief van een
kind. Dit maakt dat de gebeurtenissen op rauwe, ongepolijste en tegelijkertijd indringende
wijze worden geregistreerd. Oberski hanteert hierbij de directe en enigszins staccato
taalvorm van een kind. Knap is de wijze waarop hij beschrijft hoe de innerlijke leefwereld van
het kind, dat hunkert naar veiligheid, steeds meer op gespannen voet komt te staan met de
kwaadaardige buitenwereld. In Amsterdam manifesteert de buitenwereld zich hooguit in de
pesterige jongens die zandkastelen kapot trappen en de vergaande maatregelen tegen de
Joden, maar dan staan de ouders steeds klaar om de ergste dreigingen voor het kind weg te
nemen. Anders wordt het als het gezin een oproep krijgt voor Westerbork. Ongemerkt
nemen de verschrikkingen een bijna onmenselijke vorm aan, dit alles echter op uiterst
summiere en glasheldere wijze beschreven. Het gruwelijke hoogtepunt van het verhaal
vormt de scène in het "knevelhuis" - door de kindermond tot "ketelhuis" verbasterd -, als de
jongen onder druk van de andere kinderen tussen stapels lijken op zoek gaat naar zijn dode
vader.
Niet veel later worden de jongen en zijn moeder, samen met honderden anderen, op
transport gezet naar Bergen-Belsen. Er volgt een zenuwslopende treinreis die maar liefst
twee weken duurt, tot de trein tot stilstand komt in een weiland. Pas na dagenlang bang
afwachten komen er eindelijk Russische soldaten aangemarcheerd. Voor de moeder van de
jongen komt de bevrijding echter te laat.
De jongen wordt teruggebracht naar Amsterdam, waar hij in een pleeggezin wordt geplaatst.
Aanvankelijk weigert hij te eten, en als zijn pleegmoeder hem een hap toedient, braakt hij
die weer uit. Ze maant hem om zijn eigen troep op te ruimen, want hij is tenslotte geen kind
meer. "Ze gaf mij een doek. Ik begon schoon te maken."
Dit is een schitterende beeld voor de overgang van kind naar volwassene, van oorlogsjaren
naar de wederopbouw daarna. "Kinderjaren" is een subliem werk tegen het vergeten en
breekt een lans voor de herinnering.
,Kinderjaren
Introtekst
Novelle over de gevoelens en ervaringen van een klein joods jongetje, dat tijdens de Tweede
Wereldoorlog met zijn ouders enkele jaren in een concentratiekamp doorbrengt.
Samenvatting
I:1 Vergissing
De niet met name genoemde ik-figuur, een jongetje van een jaar of drie, is met zijn moeder
vanuit Amsterdam naar een barakkenkamp (Westerbork) gevoerd. Zij zegt dat het een
vergissing is en verzekert hem dat ze binnenkort naar huis mogen. Na een week gaan ze
inderdaad terug. Vader wacht hen huilend op.
I:2 Harlekijn
Lees meer
Onderwerpen
Centraal in Kinderjaren staat het verlies van (kinderlijke) onschuld.
Aan het begin van de novelle is de hoofdpersoon een jongetje van ongeveer drie jaar. Hij is
uit zijn vertrouwde, veilige omgeving overgebracht naar een kamp. Het is de eerste, en
dadelijk zeer grote, inbreuk op zijn vertrouwde leventje thuis in Amsterdam. De jongen weet
niet wat hem overkomt. Zijn moeder is echter altijd dichtbij, ze troost en kust hem. De
veelzeggende beginzin van de novelle luidt: 'Niet schrikken, alles is goed, ik ben bij je.'
Moeder stelt hem gerust: er is een vergissing gemaakt, binnen korte tijd zullen ze 'pappie'
weer zien. Na een week zijn ze inderdaad herenigd.
In verschillende hoofdstukjes wordt dit beeld van de veilige, idyllische kinderwereld
uitgewerkt. Sleutelwoorden zijn: geborgenheid, warmte, knuffelen en kussen.
, Lees meer
Titel en motto's
Op het eerste gezicht betekent de titel van de novelle niet meer dan: de kinderjaren van een
jongetje. Bij de behandeling van het thema is er echter al op gewezen dat deze kinderjaren
slechts voor korte tijd gevuld waren met de specifieke kenmerken van die periode: warmte,
geborgenheid, veiligheid, naïviteit en onschuld. In dit licht gezien is de titel dus ironisch en
eigenlijk bijzonder wrang: de kinderjaren van het jongetje waren in toenemende mate
onthutsend en ontwrichtend.
Uit interviews is bekend dat Oberski nog een reden had om de novelle deze titel mee te
geven. Enkele jaren voordat hij dit boek schreef, had hij Kindertijd van de grote Russische
schrijver Tolstoj (1828-1910) gelezen, ook een debuut. Oberski vond het een bijzonder
helder boek en wilde dat zijn debuut ook zo zou worden.
Het motto bestaat uit de laatste drie regels van 'Beemdgras en zachte dravik' van de
schrijfster Judith Herzberg, het openingsgedicht uit haar bundel Beemdgras (1968).
gras, in een blauwe theepot,
apart, tussen het groeiend
uitbloeiend, doorlevend gras gezet.'
Het motto is veelzeggend. Met het gras bedoelt Oberski het jongetje, dat wordt afgesneden
(geïsoleerd) en niet verder kan leven: gras hoort met zijn wortels in de grond te zitten (lees:
in een vertrouwde, natuurlijke omgeving op te groeien), zodat het kan groeien en bloeien.
Het jongetje is net als het gras afgesneden van een normaal leven en apart gezet (in een
kamp). Op die manier gaat het kind, net als het gras, een vroegtijdige dood tegemoet. Net
als het jongetje en zijn ouders werden in de Tweede Wereldoorlog vele joodse families door
de Duitsers geïsoleerd. Zo'n 'verstrooiing' wordt 'diaspora' genoemd. De term werd al in de
oudheid toegepast op de joodse gemeenschappen buiten Palestina.
Het 'apart zetten' duidt op nog iets anders: het bewaren in de herinnering. Oberski heeft zijn
herinnering aan dit vroegtijdig gestorven kind geboekstaafd. Op die manier heeft hij gezorgd
voor 'doorlevend gras'.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ismailrijssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now