Dit is een tentamen Rechtsfilosofie uit april 2020. Bevat zowel de vragen als de uitwerkingen. Is onderdeel van de bachelor Rechtsgeleerdheid aan de UvA.
In 1971 werd de zogeheten Verjaringswet van kracht. Deze wet bepaalt dat oorlogsmisdrijven
niet verjaren. Bedoeld waren in het bijzonder de oorlogsmisdrijven gepleegd tijdens de Duitse
bezetting in de periode van 1940 tot 1945. Op grond van de destijds geldende uitleg vielen
oorlogsmisdrijven gepleegd in Nederlands-Indië in de periode van 1945 tot 1949 echter niet
onder deze wet: dit betekende dat verdachten van in Nederlands-Indië gepleegde
oorlogsmisdrijven na afloop van de verjaringstermijn (vanaf de jaren ‘70) niet meer konden
worden vervolgd.
(a) Hoe zou Radbruch de geldigheid van de Verjaringswet beoordelen? Licht uw antwoord in
eigen woorden toe.
(b) Hoe zou Fuller de geldigheid van de Verjaringswet beoordelen? Licht uw antwoord in
eigen woorden toe.
(a)
Radbruch zou de geldigheid beoordelen obv zijn formule: (1) een wet is geldend ook als deze
onrechtvaardig is; (2) tenzij het conflict tussen wet en rechtvaardigheid ‘onverdraaglijk’ is: dan
dient de wet als ‘onjuist recht’ buiten toepassing te blijven; (3) of de wet gelijkheid als kern van
rechtvaardigheid bewust ontkent: dan is de wet niet geldend en ontbeert zij überhaupt juridisch
karakter.
Toepassing: de Verjaringswet is niet bewust gericht tegen gelijkheid: zo wordt geen onderscheid
gemaakt tussen verschillende perioden waarin oorlogsmisdrijven zijn gepleegd. Maar de uitleg
die aan de wet werd gegeven, namelijk de uitzondering voor oorlogsmisdrijven die in
Nederlands-Indië waren gepleegd, levert wel een onverdraaglijk conflict op met
rechtvaardigheid. Immers, volgens die uitleg verjaren oorlogsmisdrijven tegen de Nederlandse
bevolking niet, en die tegen de Indische wel. Daarom moet de uitleg i.c. buiten toepassing
blijven. Dit betekent concreet dat verdachten van in Nederlands-Indië gepleegde
oorlogsmisdrijven zich er niet succesvol op kunnen beroepen.
(b)
Fuller zou de geldigheid beoordelen a.d.h.v. principes van legaliteit (de wet is algemeen, publiek,
wordt slechts bij uitzondering met terugwerkende kracht toegepast, begrijpelijk, niet
tegenstrijdig, bevat geen voorschriften waaraan niet voldaan kan worden, duurzaam, en wordt
toegepast op een wijze die consistent is met de inhoud). Indien een wet deel uitmaakt van een
rechtsorde waarin de principes van legaliteit structureel worden geschonden, en indien de wet die
, principes zelf ook schendt, dan is zij niet geldend: er bestaat geen plicht voor burgers of
ambtsdragers om de wet te gehoorzamen.
Toepassing: De wet voldoet aan de principes van legaliteit – zij is algemeen, publiek etc. – en is
dus gewoon geldend.
Uitleg: De wet heft met terugwerkende kracht de verjaringstermijn op voor oorlogsmisdrijven
(m.u.v. die begaan in Nederlands-Indië). Zij maakt echter deel uit van een rechtsorde waarin
wetten slechts bij uitzondering met terugwerkende kracht worden toegepast. De wet is dus
gewoon geldend.
[Goed gerekende alternatieve uitleg: De wet werd naar de destijds gangbare uitleg wel toegepast
op oorlogsmisdrijven gepleegd tijdens WOII en niet op oorlogsmisdrijven gepleegd in
Nederlands-Indië. Dat lijkt in strijd met Fullers achtste principe van consistente toepassing.
Aangezien het echter ging om een staande praktijk van interpretatie (‘naar destijds geldende
uitleg’) kwam de voorspelbaarheid van het recht niet in het geding. Daarom is er geen strijd met
Fullers principes van legaliteit.]
(Tot.: 8 pt. Correcte uitleg principes van legaliteit: 4 pt.; correcte toepassing: 4 pt.)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jordyf18. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.28. You're not tied to anything after your purchase.
