Samenvatting recht en
maatschappij: luik maatschappij
Hoofdstuk 1: de sociologie als wetenschap
Wat is sociologie?
Sociologie= bestudeert mensen in hun gedrag en hun sociale omgeving,
het wordt gezien als een gedragswetenschap die bestudeert hoe
mensen met elkaar omgaan in de samenleving en welke
gedragspatronen, structuren en bindende opvattingen er ontstaan en
veranderen bestudeert hoe mensen samenleven
mensen die deze studie uitvoeren = sociologen
De taak van de socioloog
de socioloog zorgt ervoor dat mensen oog krijgen voor datgene dat er in hun
samenleving voorvalt en dat mensen die gebeurtenissen kunnen interpreteren en
ordenen. Mensen leren op deze manier het verband te zien tussen hun eigen
persoonlijke ervaringen en problemen en de algemeen maatschappelijke
omstandigheden
de taken van een socioloog kunnen opgesplitst worden in 3 deeltaken:
1. Kritische taak
2. Praktische taak
3. Empirisch – analytische taak
De empirisch – analytische taak
Een beeld brengen van en inzicht verwerven over de samenhangen die zich voor
doen (=interdependenties) en vat krijgen op de regelmaten en oorzaak
gevolgrelaties
Dit gebeurt doormiddel van een onderzoek cyclus
p
a
re
sn
o
cih
tu
lyd
m
z
v
Fase 1: oriënteren :
,Fase 2: richten door een onderzoeksdoel en een onderzoeksvraag te stellen. Dit
wordt dan de leidraad van de studie
Fase 3: plannen hoe het onderzoek zal gebeuren en met welke middelen dit
onderzoek zal onderzocht worden
Fase 4: verzamelen van de info met de gekozen onderzoeksstrategie
Fase 5: wanneer het onderzoek is uitgevoerd worden de resultaten geanalyseerd
en geconcludeerd
Fase 6: de onderzoeksresultaten worden bekent gemaakt + de conclusies die de
onderzoeker hieruit heeft gehaald hieruit komt meestal ook weer een andere
onderzoek studie
Bemoeilijkende aspecten
1. De samenleving is geen vaststaand gegeven: de samenleving verandert
constant
2. De invloed van sociologische kennis op de samenleving:
De sociologen maken zelf deel uit van de samenleving die ze bestuderen
en kunnen deze samenleving dus beïnvloeden. Hier spelen de self-fulfilling
( zelfbevestigende) en deself-destroying prophecy (zelfvernietigende
voorspelling) een rol.
Self-fulfilling prophecy Self-destroying prophecy
Er wordt een uitspraak over Er wordt een uitspraak over
mensen gedaan.er wordt mensen gedaan. Er wordt
informatie gegeven die niet geheel informatie gegeven die als correct
de waarheid is wordt beschouwd
De mensen reageren op de De mensen reageren op de
uitspraak. Ze passen hun gedrag uitspraak. Ze passen hun gedrag
aan. aan.
Resultaat is dat de uitspraak de Resultaat is dat de uitspraak
waarheid wordt. De in eerste vernietigd wordt. De in eerste
instantie gegeven informatie wordt instantie gegeven informatie blijkt
bevestigd niet juist
Begin = einde Begin = niet hetzelfde als het einde
3. De socioloog gevormd door de samenleving
De sociologen zijn zelf gevormd door hun sociale omgeving, door de
samenleving waarvan ze onderdeel zijn en die ze zelf bestuderen. Hun blik
wordt met andere woorden gekleurd door de samenleving en daardoor ook
selectief
De kritische taak
de sociologe trekt de bestaande orde in twijfel en geeft kritische informatie
omtrent het sociale gegeven waarin mensen leven
in een samenleving hebben niet alle mensen evenveel te zeggen. Als een
socioloog aan een onderzoekt doet krijgt hij dus automatisch te maken met
verschillende belangen belangrijk dat socioloog kritisch blijf kijken en het
perspectief van een buitenstaander kan aannemen dit kan door wij en zij
perspectief
Wij-perspectief
,Gaat uit van de waarneming, de beleving en de bedoelingen van de leden zelf
van de bestuurde samenleving of groepering
dit perspectief blijft beperkt, aangezien mensen niet meer kunnen vertellen dat
wat zij zien en bedoelen en waarvan ze zich bewust zijn
onbedoelde gevolgen worden hier niet zichtbaar
Zij-perspectief
Geeft de socioloog het perspectief van een buitenstaander en hierdoor kan hij
dingen zien die de leden van de samenleving niet meer kunnen of willen zien
bedoeling dat de socioloog een houding aanneemt van afstandelijke
betrokkenheid om de processen in de samenleving te observeren
De praktische taak
Deze taak doet een socioloog nadenken over de vraag of de
onderzoeksresultaten die hij verkrijgt wel nuttig zijn voor de mensen van de
samenleving helpt de sociologische kennis de mensen samen te leven
sociologen vinden het ook hun taak om de opgedane kennis tot bij de mensen
te brengen de socioloog is verantwoordelijk voor de verspreiding en het ter
beschikking stellen van de opgedane kennis en inzichten via het onderwijs en de
media
Hoofdstuk 2: alles is contingent, maar daarom niet
arbitrair
het eerste en belangrijkste inzicht over de samenleving is dat alles in de
samenleving ook anders had kunnen zijn = contigent dit betekent niet
noodzakelijk en ook niet mogelijk daarbij komt dat al het aanwezige in een
samenleving er wel degelijk door een bepaalde reden is gekomen
gedragspatronen zijn niet arbitrair
mensen handelen en reageren op elkaar zodat ze samen kunnen leven dit
handelen is niet op voorrand bepaald of te voorspellen; alle mogelijkheden
kunnen, niets is onmogelijk
het handelen van mensen is constructief en veranderlijk en niet noodzakelijk.
het handelen creëert de voorwaarden om samen te kunnen leven
welke orde en regelmaat er gecreëerd wordt is afhankelijk van de mensen in
die samenleving het is dus niet willekeurig of arbitrair welke regels en
verwachtingen er gelden
verschillende elementen die bepalen elke orde en voorspelbaarheid er word
gecreëerd = legitimerende derden ( verduidelijken waarom beslissingen zijn
genomen of waarom er bepaalde regels en gedragspatronen in een samenleving
aanwezig zijn)
1. De menselijke natuur
Wordt beïnvloed door de fysieke mogelijkheden en beperkingen die eigen
zijn aan de menselijke natuur een mens heeft een mens van het andere
geslacht nodig om voort te planten, een mens heeft voedsel nodig om te
, overleven, het menselijk lichaam is vatbaar voor verschillende ziektes en
kwetsuren,..
de keuzemogelijkheden die mensen hebben voor bepaalde regels en
verwachtingen is duidelijk afhankelijk van de natuurlijke condities en de
natuurlijke eigenschappen van het menselijk organisme en zijn omgeving
2. De geschiedenis
iedere samenleving heeft zin eigen geschiedenis een geschiedenis
kan zorgen voor een bepaalde dwingende volgorde van gebeurtenissen en
ontwikkelingen
3. De samenhang
De samenhang wijst op de interdependentie van natuur en geschiedenis
en het verband tussen keuzes voor een bepaalde orde aan de ene kant en
het effect daarvan aan de andere kant
zo zijn er in onze huidige samenleving binnen een gezin vaak twee
buitenhuis werkende ouders. Dit betekent dat de samenleving buiten het
onderwijs moet zorgen voor opvang voor kinderen
4. De vanzelfsprekendheid
De aanwezige orde in de samenleving wordt vaak vanzelfsprekend
gevonden
Hoofdstuk 3: twee visies op het samenleven
De individualistische visie
Oorsprong in de verlichting en het utilitarisme
De verlichting
= een cultureel- filosofisch en intellectuele stroming denkers van die tijd
legden de nadruk op het geloof in het eigen kunnen en het gezond verstand te
gebruiken (de rede)
de denkers van de verlichting hadden grote aandacht voor het individu en
waren er van overtuigd dat individuen overal hetzelfde zijn omdat zij een
gemeenschappelijke natuur hebben
de denkers gingen er ook vanuit dat de rede en de rationaliteit een onderdeel
zijn van de menselijke natuur
wat redelijk is wordt onder andere duidelijk gemaakt door het UTILITARISME
volgens deze stroming streeft iedereen door zijn gemeenschappelijke
natuur uiteindelijk dezelfde algemene doelen na: pijn vermijden en
plezier maximaliseren
de rede werkt dus volgens het principe van het nut: nut wordt gedefinieerd als
plezier min pijn. Mensen streven op deze manier hun eigenbelang na. Het
menselijk handelen wordt dus bepaald door het rationeel vermijden van pijn en
het zoeken van plezier
INDIVIDU + INDIVIDU = SAMENLEVING
het eigen belang primeert op de collectieve actie dit wil zeggen dat volgens
de individualistische visie er dus niet of weinig vanuit het collectief, de groep, de
gemeenschap wordt gehandeld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pinxten15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.95. You're not tied to anything after your purchase.