Summary
samenvatting Staatsrecht
- Course
- Institution
- Book
inleiding Staats- en bestuursrecht
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: judithf • 6 year ago
Seller
FollowLindapaulssen
Reviews received
Content preview
Inleiding Staats- en BestuursrechtSamenvatting bijeenkomst 1
1.Staat als object : Staatsrecht
Het recht dat gesteld is door en geldt binnen een staat. Ziet op inhoud en functioneren van de
instellingen van de staat; het omvat mede regels over bevoegdheden om regels te stellen en besluiten
te nemen. Normen die de macht van de staat en zijn organen reguleren en aan banden leggen. Ventraal
staatsrechtelijk document meestal de GW. (Engeland spreekt over constitutioneel recht.
Subdiciplines:
- politiek staatsrecht : regels van bevoegdheden en taken van politieke organen: regering en Staten-
Generaal.
- Decentralisatierecht: recht van lagere overheden (gemeenten,provincies,waterschappen)
-Grondrechten: normen die het optreden van de staat aan banden leggen en reguleren.
Bestuursrecht= administratief recht. Bestuursbevoegdheid van de staat als uitvoerder van wetten ook
wel de executieve functie genoemd. Het gaat over bestuursbevoegdheden en normering hiervan art
107 lid 2 GW -> AWB. Bestuursprocesrecht: de regeling van de procedures van rechtsbescherming
tegen de overheid.
2. Staat als subject
Kenmerken van een staat:
- er is sprake van een territoriale organisatie;
- die gezag over een op het grondgebied woonachtige bevolking uitoefent;
- en daartoe over machtsmiddelen beschikt, zoals het geweldsmonopolie.
Nationale staat: hierin wordt het kenmerk toegevoegd van de natie oftewel eenheid.
De kwalificatie op internationaal vlak eeft rechtgevolgen: te weten de erkenning als zodanig dor
andere staten en door de wereldgemeenschap. Art 4 VN handvest. Art 1 lid 1 IVBPR: alle volken
bezitten het zelfbeschikkingsrecht, maar dit recht wordt niet geacht te betekenen dat ieder volg het
recht op secessie(afscheiding) dan wel op een onafhankelijke staat heeft.
EU voldoet aan alle kenmerken voor een staat, maar is geen staat: omdat de eu een internationale
organisatie is dat bij verdragen is opgericht VEU VWEU. Waarbij de soevereine lidstaten unaniem
over verdragswijzing besluiten. En er is geen eenheid van volk.
De EU heeft veel weg van een (federale) staat; verdragen zijn de constitutionele grondslag en
normering; er zijn bevoegdheden aan de Unie toegekend; er is een grondrechtenvatalogus ( handvest
van de grondrechten van de EU); er is een burgerschap van de EU; EU kan besluite nemen die de
burgers binden en er wordt een buitenlands beleid gevoerd.
3. Soevereiniteit
De staat oefent het gezag uit en heeft het geweldsmonopolie. Een aantal betekenissen zijn:
1) internationaalrechtelijke betekenis: een staat heeft op zijn grondgebied het exclusieve
geweldsmonopolie en andere staten mogen zich niet bemoeien met de interne aangelegenheden van
een staat.
2) waar in een staat het hoogste gezag ligt: welke autoriteit heeft uiteindelijk het laatste woord.
3) pakket aan bevoegdheden dat in het cruciaal bevonden wordt om te kunnen spreken van een
soevereine staat: geweldsmonopolie, defensie, buitenlandse betrekkingen e.d.
4) filosofische of theoretische grondslag van de stat en het overheidsgezag.
De Staat ontleent haar gezag aan:
VS-> Volk
FR -> Volk
, NL-> hoogste juridische gezag ligt bij de grondwetgever.
In fr en vs is dat ook het geval maar de grondwetgever vindt zijn fundering in het volg.
VK-> net als NL een monarchie, en ontbreekt een verwijzing naar volkssoevereiniteit. Het parlement
(de wetgever) komt een onaantastbare wetgevende bevoegdheid toe. Het parlement kan wetgeving
over ieder onderwerp maken, kan zijn opvolgers niet binden en kan niet door een andere staatsmacht
worden gecorrigeerd. De soevereiniteit van het parlement staat dus in de weg aan het rechterlijk
toetsingsrecht.
Internationaalrechtelijk perspectief van soevereine staten: andere staten noch wereldgemeenschap zijj
bevoegd om zich in te laten met interne aangelegenheden van het betreffende land. Ook is een staat
bevoegd om op het internationale vlak rechtshandelingen te verrichten: verdragen te sluiten, bij te
dragen aan vorming van gewoonterecht, internationale organisaties op richten of zich daarbij aan te
sluiten.
Art 2 lid 4 VN handvest: leden onthouden zich van bedreiging met of het gebruik van geweld =
geweldsverbod.
Sovereiniteit in relatie tot een staat kan verschillende betekenissen hebben:
- om aan te geven dat andere staten zich nie tin itnerne aangelegenheden mogen mengen;
- om aan te duiden wie de constituante is van het statelijke gezag;
- om te expliciteren welk orgaan binnen de staat de hoogste bevoegdheid toekomt.
EU is geen staat, dus ook niet soeverein. Maar naar anologie kan worden gezegd dat de lidstaten
gezamenlijk de constituerende macht zijn: zij mogen eu verdragen wijzigen.
4. Constituatie, Grondwet en Staatsrecht
Alle staten hebben een constitutie en de meesten een Grondwet. De staat kan niet zonder constitutie
maar wel zonder geschreven Grondwet. Het verenigd Koninkrijk heeft geen geschreven Grondwet.
Een constitutie: geheel van regels en beginselen dat een staat constitueert en ordent.
Grondwet: document waarin de meest belangrijke regels over de staatsorganisatie en de verhouding
tussen de staat en burgers zijn neergelegd.
- flexibele Grondwet: juridisch eenvoudig, d.m.v. gewone wetgeving, te veranderen. (VK)
- rigide Grondwet: wijziging van grondwet is aan specifieke waarborgen onderworpen en
moeilijker dan het maken en wijzigen van gewone wetgeving (NL, FR, DU, VS)
Grondwetswijzinging in NL: behoeft aanvaarding in het parlement in twee lezingen, waarbij tussen
beide lezingen een verkiezing voor de 2e kamer moet hebben plaatsgevonden en de grondswetvoorstel
in 2e lezing een 2/3e meerderheid behoeft.
Deze meerderheid ziet op de bescherming van minderheidsbelangen en waarborging van
grondwettelijke stabiliteit. De gedachte achter de twee lezingen is dat de kiezer zich over een
grondwetswijziging kan uitspreken.
Rigiditeit en flexibiliteit kunnen ook in materiële zin worden gedefinieerd. Een GW die moeilijk langs
formele weg te wijzigen is kan toch qua inhoud in toepassing en praktijk van interpretatie veranderen.
De NL’se Grondwet is niet alleen formeel rigide maar ook in materiële zin, vooral ook door het
ontbreken van het rechterlijk toetsingsrecht. Flexibiliteit is niet volledig afwezig maar kan slechts
binnen de grondwetteijke grenzen aanwezig zijn in het handelen en in de onderlinge verhouding van
de politieke organen. (Machtsverhouding -> vertrouwensregel + ministeriele verantwoordelijkheid)
De EU heeft geen Grondwet, de contituerende documenten zijn internationale verdragen waar
soevereine staten partij bij zijn. VEU, VWEU. Er is dus geen sprake van een eigen soevereine
organisatie die zichzelf een Grondwet geeft. Wel een constitutie die regels en bevoegdheden en
werkwijze van de EU en van de instellingen vastleggen. Die regels zijn te vinden in de genoemde
verdragen, alsmede in rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lindapaulssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49497 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now