Summary
samenvatting life events
- Course
- Institution
samenvatting life events
[Show more]
Seller
Follow
thaylinemahieu
Reviews received
Content preview
LIFE EVENTSHoofdstuk 0: inleiding
“Vulnerability is not winning or losing. It’s having the courage to show up when you can’t control the outcome”
- Brené Brown
Hulpverlening vergt een bepaalde mate van kwetsbaarheid.
Als hulpverlener heb je geen zekerheid, geen aanpak die voor iedereen geldt, nooit zeker zijn van de uitkomst.
We moeten deze nood aan zekerheid durven loslaten en ons kwetsbaar dienen op te stellen in contact
met de cliënt.
Deze kwetsbaarheid is de voedingsbodem voor betekenisvol contact met onze cliënt zodat de cliënt de
nodige veiligheid ervaart om zich open te stellen.
Mogelijks zal je je eigen denkkader moeten loslaten en jezelf durven openstellen.
Doel van het vak: om de zogehete normaliteit als ideaal te doorprikken en om de focus te leggen op
genuanceerde beeldvorming.
Hoofdstuk 1: subjectieve belevenis
“We do not see the things as they are, we see them as we are.”- Anais Nin
- Verwoordt mooi wat subjectieve beleving is
- Al wat we waarnemen, waar we de focus op leggen, de betekenis die we aan het waargenomene
koppelen … wordt door een resem factoren bepaald en voornamelijk bepaald door we we zijn
De individuele beleving van een gebeurtenis is zeer subjectief gekleurd. vb trouwfeest
- Bijgevolg impliceert dit dat we als hulpverlener een nieuwsgierige ingesteldheid dienen te hebben
naar de beleving van onze cliënt. Anders riskeren we onze eigen subjectieve beleving op te leggen.
‘Alles is perceptie’ -> zonder perceptie kunnen we geen zinvolle voorstelling van de wereld maken.
Gewaarwording / sensatie = de opname van stimulatie en het vertalen van deze stimulatie in elektrochemische
neuronale signalen die naar de hersenen gestuurd kunnen worden en daar omgezet worden in beelden,
klanten, geuren, smaken, …
Waarneming / perceptie = het organiseren, interpreteren en begrijpen van de gewaarwordingen. De
interpretatie begint vanaf het moment dat een prikkel ene zintuigelijke receptor stimuleert.
Gewaarwording en waaneming zijn geen 2 totaal verschillende processen, maar uiteinden van een
continuüm.
Waarnemingsprocessen zijn nodig om een zinvolle voorstelling van de wereld te maken op basis van de
fragmentarische info die via de gewaarwording de hersenen bereikt.
Emoties
3 belangrijke functies van emoties:
1. Overlevingsgericht
- Angst helpt om aan gevaarlijke situaties te ontsnappen
- Positive emoties gaan meestal gepaard met dingen die goed voor ons zijn
- Negatieve emoties gaan meestal gepaard met dingen die slecht voor ons zijn
- Emoties vormen een tussenstap tussen stimulus en gedrag
Stelt ons in staat om de beste strategie op lange termijn te selecteren
2. Adequate communicatie in een sociale context
- Voor een goed sociaal functioneren is het nodig dat mensen hun emotionele toestand aan anderen
kunnen laten zien en dat ze info krijgen over hoe anderen zich voelen, zodat ze rekening kunnen
houden met de behoeften en verlangens van anderen.
1
,3. Cognitieondersteunend
- Emoties kunnen voor verhoogde aandacht zorgen, waardoor mensen gevoeliger worden voor
bepaalde info
- Ze kunnen ook info in het geheugen sneller beschikbaar maken (gevoelsgeladen herinneringen) en
helpen om sommige herinneringen beter op te slaan
- Mensen zonder gevoelens moeilijker om goede beslissingen te nemen
Wat is emotie?
Wat emotie precies is kunnen we moeilijk definiëren.
Onderzoekers gaan emotie gaan onderscheiden in minstens 3 aspecten:
- Beoordelingvan de situatie of stimulus
- Respons (fysiologischeopwinding, gezichtsuitdrukkingen, ander gedrag)
- Bewuste, subjectieveervaring (waardoor we emotie kunnen benoemen)
Op basis van deze aspecten kunnen we een emotie omschrijven als = een reactie op een stimulus die bestaat
uit een fysiologische opwinding en gepaard gaat met een evaluatie van de stimulus, gezichtsuitdrukking en een
subjectieve ervaring.
bv je bent op nippertje ontsnapt aan gevaarlijke hond, je zult waarschijnlijk beven en transpireren, je gezicht zal
angst uitdrukken en zul je bij jezelf constateren dat je heel bang bent geweest.
Evaluatie van de stimulus
Emoties ontstaan uit interacties met de omgeving
Grotere overlevings- en voortplantingskans bij het leren herhalen van positieve interacties en het ontplooien
aan interacties.
Emoties en conditionering
Ruw onderscheid tss aangename en onaangename emoties
Aangeleerd door o.a. biologische predispositie en sociaal leerproces
Wanneer gebeurt de beoordeling van de stimulus?
James-Langetheorie:
- Stimuli uit de omgeving lokken automatisch een lichamelijke reactie uit die naderhand door onze
hersenen als een emotie geïnterpreteerd wordt
- Bijvoorbeeld als je een gevaarlijke hond ziet dan slaat je sympathische zenuwstelsel in actie
Kritiek op de James-Langetheorie:
- Reacties van lichaam niet snel en gedifferentieerd genoeg om te weten of je moet vechten of vluchten
(pas na 1 à 2 sec) (dus in strijd met basissequentie)
- Bij inspuiting met adrenaline enkel lichamelijke symptomen maar geen emoties (lichamelijke
opwinding dus niet voldoende voor emotie)
Dus alternatieve theorie: Cannon-Bardtheorie:
- Emotieopwekkende situatie stimuleert gelijktijdig het sympathisch zenuwstelsel en de hersenen
Stapje verder tijdens de beginjaren van de cognitieve psychologie:
- Stelden dat emoties niet tot stand komen zonder cognitieve beoordeling van de stimulus
- Theorie van de cognitieve beoordeling (Lazarus)
= eerste stap stap in emotionele sequentie is de cognitieve beoordeling van de situatie, pas dan
fysiologische opwinding
Bv iemand naderen in donkere steeg -> eerst beoordelen of persoon pos. stim. (vriend), neutrale stim.
(wandelaar) of neg. stim. (potentiële aanrander) is -> dan pas emotie genereren en adequate reactie
op gang brengen.
2
,Onbewuste processen bij stimulus beoordeling
Voorgaande theorieën bevatten elk een stukje waarheid:
- James & Lange: mensen lezen emoties gedeeltelijk af door te reageren op lich.
veranderingen
- Cannon & Bard: 2 onafhankelijke routes (bewust en onbewust)
- Lazarus: ook cognitieve interpretatie nodig
Maar … dient cognitieve beoordeling bewust te gebeuren?
Volgens Murphy en Zajonc niet:
Exp: hoe graag zien mensen chinese tekens die gedurende 2sec werden getoond
- Helft vd ppn krijgt voor het chinese teken een blije of boze smiley te zien gedurende 1 sec
- Geen effect
- Andere helft vd ppn kregen voor het chinese teken een blij of boze smiley te zien gedurende 4000 e van
een sec
- Wel beïnvloed, hoewel gezicht niet te herkennen was
- Ppn zagen teken liever wanneer een blije smiley was geweest
Conclusie: emotie begint niet bij cognitie
Verdere evidentie: amygdala reageert hevig op kwaad kijkende gezichten of kwaad klinkende stemmen.
- Amygdala reageert op stimuli die vanuit evolutionair perspectief schrikreactie geven (bedreigende
zaken)
- En ook op woorden zoals ‘gevaar’ en ‘dood’ die onbewust worden gezien door zeer snel aangeboden
te worden
Omdat het niet aannemelijk is dat er een evolutionair gegroeid mechanisme bestaat voor de perceptie
van woorden, moeten we aannemen dat er heel wat onbewuste cognitieve verwerking kan gebeuren
voordat de amygdala geactiveerd wordt. Dit ligt in de lijn van wat beklemtoond wordt in de theorie
van de cognitieve beoordeling. Alleen zijn we ons van deze verwerking en stimulusbeoordeling niet
bewust.
Sterkste evidentie voor bestaan 2 verschillende herkenningsroutes (bewuste & onbewuste) in onderzoek
gezichtsherkenning:
- Prosopagnosie (sommige patiënten kunnen tgv een hersenletsel geen gezichten meer herkennen,
hoewel ze verder normaal functioneren)
Onderzoek Tranel en Damasio: vraag naar herkenning foto vertrouwde persoon en tegelijk
galvanische huidreactie (elektrische geleiding van de huid) meten
Resultaat: wanneer de patiënten een foto van een vertrouwde persoon te zien kregen, dan
konden ze het gezicht niet benoemen, maar hadden ze wel dezelfde verhoogde huidreactie als
gezonde proefpersonen.
Toonde het bestaan van een emotionele route buiten het bewustzijn om
- Capgraswaan
= door hersenschade overtuiging hebben dat mensen en dieren uit directe omgeving opeens hun
vertrouwdheid verloren hebben en vervangen lijken te zijn door dubbelgangers (soms
buitenaards)
Vermoeden dat een capgraswaan zou kunnen ontstaan doordat de onbewuste emotionele
herkenningsroute beschadigd is
Daardoor zouden ze mensen uit omgeving nog herkennen maar vertrouwd gevoel kwijt zijn en
daardoor kille dubbelgangers lijken
Onderzoek: de galvanische huidreacties meten terwijl ze foto’s van (on)bekende toonden
Resultaat: verhoogde huidreactie ontbreekt wel
De lichamelijke component van emoties
Emoties: altijd gepaard met lichamelijke veranderingen
Daardoor heviger dan gewone denkprocessen
Lichamelijke reacties bestaan uit activatie van sympathische zenuwstelsel en specifieke gezichtsuitdrukkingen.
3
, Bijdrage van het sympathische zenuwstelsel tot emoties
Emoties gaan gepaard met een fysiologische opwinding in het lichaam, die tot stand komt op basis van het
autonome zenuwstelsel.
Activatie in het sympathische zenuwstelsel leidt tot: verhoogde hartslag, verhoogde bloeddruk,zweetsecretie,
hartkloppingen, inhibitie van speekselklieren, … -> bekende reacties op momenten van intense emoties
Verhoogde activiteit van het sympathische zenuwstelsel is eenvoudig te registreren: hartslag, bloeddruk of
handpalmgeleiding meten
Principe achter de leugendetector
- Als een persoon liegt voelt hij zich daarbij ongemakkelijk
- De machine dedecteert niet de leugen zelf, maar wel de fysiologische reacties
- Iemand die kan liegen zonder emotionele reactie te vertonen kan de leugendetector omzeilen of
omgekeerd -> techniek van kritische vragen of concealed information test / guilty knowledge test
Is de fysiologische opwinding emotie-specifiek?
Consensus bij de meeste onderzoeken:
- Patroon van lichamelijke veranderigen tgv emoties is niet specifiek genoeg om een emotie te identificeren
- Fysiologisch signaal bevat enige info maar niet genoeg om exacte emotie af te leiden
De gezichtsuitdrukkingen van emoties
Emoties kun je het duidelijkste herkennen in de gezichtsmimiek.
Volgens Ekman kunnen er 6 emoties consistent te herkennen zijn op het gezicht:
- Droefheid
- Blijheid
- Angst
- Woede
- Verrassing
- Combinatie van walging/ minachtigheid (soms moeilijk te onderscheiden)
Ekman baseerde bevindingen op studie
voor Ekman was dit evidentie voor bestaan van 6 universele primaire emoties met duidelijk te
onderscheiden gezichtsuitdrukkingen
Darwin opperde voor het eerst idee van universele gezichtsuitdrukkingen voor emoties in 19 de eeuw.
- In zijn boek ‘The expression of the emotions in man and animals’
- expressie van emotie kwam tot stand obv evolutieprincipes beschreven in the origin of spicies
2 bewijsgronden voor zijn stelling:
- Duidelijk overkomst tussen emotionele uitdrukkingen bij mensen en bij dieren
- Alle mensen gebruiken dezelfde emotionele expressies
Emoties kunnen uitdrukken had verschillende overlevingsvoordelen
Discussie over argumenten van Darwin:
2 redenen:
- Opkomst van het behaviorisme
Volgens deze visie werd alle gedrag verworven obv leren, dus niet via aangeboren eigenschappen
- Maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel
Sociaal darwinsime (bv niet nodig om gelijke onderwijskansen te creeëren: genetisch sterkste zou
toch overleven)
Eugenetica (beter ras)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thaylinemahieu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now