Samenvatting Macro-economie

2021-
2022




Macro-economie
DOCENT: JONCKHEERE KIM
ARTVELDEHOGESCHOOL: BEDRIJFSMANAGEMENT




Samenvatting

,Inhoud
Herhalende begrippen...........................................................................................................................4
4. Macro-economische grootheden.......................................................................................................5
4.1. De economische kringloop..........................................................................................................5
4.1.1. kringloop 0...........................................................................................................................6
4.2. De berekening van de economische activiteit............................................................................6
4.2.1. Bruto en netto......................................................................................................................7
4.2.2. Marktprijzen – factorprijzen..............................................................................................12
4.3. Reële en nominale bbp.............................................................................................................17
4.3.1. Het bbp als maatstaf voor onze welvaart..........................................................................17
5. Conjunctuur, groei en ontwikkeling.................................................................................................18
5.1. De conjunctuur.........................................................................................................................18
5.1.1. Beschrijving........................................................................................................................18
5.1.4. Verklaring (NK)...................................................................................................................21
5.1.5. Conjunctuurpolitiek...........................................................................................................21
5.2. Economische groei....................................................................................................................21
5.2.1. Begrip.................................................................................................................................21
5.2.2. Determinanten van de groeibeweging:..............................................................................21
5.2.3. Voordelen economische groei...........................................................................................21
5.2.4. Nadelen van economische groei........................................................................................21
5.3. Ontwikkeling.............................................................................................................................23
5.3.1. Ontwikkelingslanden..........................................................................................................23
5.3.2. Inkomen als ontwikkelingsmaatstaf...................................................................................23
5.3.3. Alternatieve maatstaven van maatschappelijk welzijn......................................................25
6. De arbeidsmarkt..............................................................................................................................26
6.1. NIET KENNEN............................................................................................................................26
6.2. De arbeidsmarkt.......................................................................................................................26
6.2.1. Aanbod van de arbeidskrachten........................................................................................26
6.2.2. Vraag naar arbeidskrachten...............................................................................................27
6.2.3. Evolutie werkloosheid 2014 – 2020...................................................................................28
6.2.4. Werkloosheid: soorten & oorzaken...................................................................................29
6.2.5. Bestrijding v/d werkloosheid.............................................................................................30
7. Geld, monetair beleid en inflatie.....................................................................................................31
7.1. Het geld.....................................................................................................................................31
7.1.1. Functies van het geld.........................................................................................................31

1
Maxime De Breucker

, 7.1.2. Beltalingsverkeer vandaag.................................................................................................31
7.1.3. Geldsubstitutie en geldschepping......................................................................................32
7.1.4. Vraag naar en aanbod van geld..........................................................................................32
7.1.5. Monetaire evenwicht.........................................................................................................33
7.2. Monetaire politiek van het eurosysteem..................................................................................35
7.2.1. Doelstellingen en taken.....................................................................................................35
7.2.2. Monetaire beleidsinstrumenten........................................................................................37
7.3. Het inflatieverschijnsel..............................................................................................................37
7.3.1. Begrip.................................................................................................................................37
7.3.2. Oorzaken van inflatie.........................................................................................................38
7.3.3. Gevolgen van inflatie.........................................................................................................38
7.3.4. Bestrijden van inflatie........................................................................................................39
7.3.5. Inflatie 2012 – 2020...........................................................................................................39
7.3.6. 7.3.6 Deflatie......................................................................................................................39
8. Internationale betrekking................................................................................................................40
8.1. Betekenis en beschrijving van het Belgisch handelsverkeer.....................................................40
8.1.1. Internationale context.......................................................................................................40
8.2. De werking van het systeem van vrij internationaal handelsverkeer........................................44
8.2.1. / NK....................................................................................................................................44
8.2.2. / NK....................................................................................................................................44
8.2.3. Voordelen van de internationale vrijhandel.......................................................................44
8.2.4. Ongebreidelde vrijhandel of toch niet?.............................................................................44
8.3. Handelspolitiek.........................................................................................................................46
8.4. De wisselmarkt..........................................................................................................................46
8.4.1. Begrip.................................................................................................................................46
8.4.2. Hoogte van de wisselkoers.................................................................................................47
8.4.3. Wisselkoerssysteem...........................................................................................................50
8.4.4. NK......................................................................................................................................51
8.4.5. NK......................................................................................................................................51
8.5. De betalingsbalans....................................................................................................................51
8.5.1. Begrip................................................................................................................................51
9. Internationale betrekking................................................................................................................52
9.1. Vormen van economische integratie........................................................................................52
9.2. De Economische en Monetaire Unie (EMU)  NIET TE KENNEN .................................................52
9.3. Mondiale samenwerking: internationaal handelsverkeer.........................................................52
9.3.1. De Wereldhandelsorganisatie (WTO).................................................................................52

2
Maxime De Breucker

, 9.3.2. UNCTAD  NIET TE KENNEN.................................................................................................53
9.3.3. OESO..................................................................................................................................53
9.4. Mondiale samenwerking: internationaal betalingsverkeer.......................................................53
9.4.1. IMF – drievoudige opdracht...............................................................................................53
9.4.2. De Wereldbank (World Bank)............................................................................................54
9.5. Internationale beleidscoördinatie.............................................................................................55
9.6. DACO-leden  NIET KENNEN.......................................................................................................56
9.7. Milleniumontwikkelingsdoelen van de VN................................................................................56
10. Milieu en Duurzame ontwikkeling.................................................................................................57
10.1. Milieu......................................................................................................................................57
10.1.1. Wereldwijde ongelijkheid in beslag op milieu..................................................................57
10.1.2. Milieubeleid.....................................................................................................................58
10.2. Duurzame ontwikkeling..........................................................................................................60
10.2.1. Wat is duurzame ontwikkeling.........................................................................................60
10.2.2. Naar een meer duurzame maatschappij?........................................................................61
10.2.3. Duurzame ontwikkelingsdoelen.......................................................................................61
Doelstellingen......................................................................................................................................63




3
Maxime De Breucker

,Herhalende begrippen




Micro economie
Studie van het gedrag van individuele huishoudingen (gezinnen of bedrijven)

Macro economie
Studie van de economie in zijn geheel (alle bedrijven, gezinnen en overheidshuishoudingen)
Economische grootheden van een land opgeteld




4
Maxime De Breucker

,4. Macro-economische grootheden
4.1. De economische kringloop
De macro-economische grootheden, waaronder als belangrijke het Bruto Binnenlands Product (BBP),
komen tot stand door de samenwerking tussen:
 Gezinnen
 Bedrijven
 Overheid
 buitenland.

BBP: bruto binnenlands product
 de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde G&D gedurende een bepaalde
periode (meestal een jaar).

Kringloop schema’s: onderzoekt onderlinge verbondenheid tussen huishoudingen (gezinnen,
bedrijven, overheid en buitenland)
 Kringloop 0: Gezinnen en bedrijven
o Gesloten economie, zonder sparen en investeren, zonder overheid

 Kringloop 1: Gezinnen + bedrijven + sparen + investeren
o Onderscheid bruto en nettoproduct

 Kringloop 2: Gezinnen + bedrijven + sparen + investeren + overheid
o Bruto en nettoproduct tegen marktprijzen en factorprijzen

 Kringloop 3: Gezinnen + bedrijven + sparen + investeren + overheid + buitenland
o Bruto en nettoproduct tegen marktprijzen en factorprijzen nationaal en buitenlands
(begrippen – niet in oefeningen)


Telkens het volgende bespreken:
 Rol en bijdrage economische activiteit van
o sparen/investeren
o overheid
o buitenland
 Impact op kringloop en verhouding huishoudingen van
o sparen/investeren
o overheid
o buitenland
 Hoe berekenen economische activiteit rekening houdend met
o sparen/investeren;
o overheid;
o geen buitenland (geen oefeningen op kringloop 3, enkel theorie)




5
Maxime De Breucker

, 4.1.1. kringloop 0
 gezinnen en bedrijven
 zonder overheid, zonder sparen en investeren




1. Gezinnen verstrekken productieve diensten aan de bedrijven via de arbeidsmarkt
2. Bedrijven bieden consumptiegoederen & diensten aan via de markt voor de
consumptiegoederen aan de gezinnen
3. In ruil voor productieve prestaties ontvangen de gezinnen van de bedrijven een inkomen
(loon en/of kapitaal)
4. Gezinnen besteden hun volledige inkomen aan de aankoop van consumptiegoederen

Kringloopschema 0 is niet volledig want naast de productie van consumptiegoederen hebben de
bedrijven voor de productie ook nood aan investeringsgoederen (sparen en investeren)
=> kringloopschema 1



4.2. De berekening van de economische activiteit
Berekening kan op 3 manieren:
 Productieoptiek: Totale waarde van goederen en diensten die gedurende 1 jaar zijn
geproduceerd
 Inkomensoptiek: Bedrag gedurende 1 jaar verdiend voor productieve prestaties
 Bestedingsoptiek: Totale uitgaven die gedurende 1 jaar naar de producenten vloeien

Waarde van product (Cg of P) = som besteding (B) = som inkomen (Y)
 P=B=Y
 Ex Post (na verloop van tijd)
 Geldt enkel bij kringloopschema




6
Maxime De Breucker

, 4.2.1. Bruto en netto
Naast productie en consumptiegoederen  ook productie van investeringsgoederen




 Vervangingsinvesteringen
o Elk kaptiaal goed is onderhevig aan slijtage
 Gebruiken: technische slijtage
 Veroudering: economische slijtage
o oude machine vervangen voor een nieuwe
 voegen GEEN waarde toe
 intern financieren door af te schrijven
 Netto-investeringen
o Uitbreidingsinvesteringen + voorraadwijzigingen
 voegen WEL waarde toe
 financieren door spaargeld van de gezinnen of door hun reserves
o Uitbreidingsinvesteringen
 Bestaande productiecapaciteit te verhogen
 nieuwe machine kopen
 voorraad
o Voorraadwijziging
 daalt desinvesteren
 stijgt  investeren

 Bruto-investeringen = netto-investeringen + vervangingsinvesteringen




7
Maxime De Breucker

, Kringloopschema 1
 Gesloten economie
 gezinnen + bedrijven + sparen + investeren
Afkortingen
 Investeringen = I
 Bruto investeringen = Ibr
 Netto investeringen = In
 Vervangingsinvestering = Iv
 Uitbreidingsinvestering= Iu
 Sparen = S
 Sparen van de bedrijven = Sb
 Sparen van de gezinnen = Sg
 Afschrijvingen = D



1. Gezinnen verstrekken productieve diensten aan de bedrijven via arbeid en kapitaal (EV of VV),
ook onroerende goederen
2. Bedrijven bieden consumptiegoederen & diensten aan de gezinnen aan
3. In ruil voor productieve prestaties ontvangen de gezinnen van de bedrijven een inkomen (loon
en/of kapitaal)
4. Gezinnen besteden een deel van hun inkomen aan de aankoop van consumptiegoederen
5. Doorvoeren van bruto-investeringen (Iv + In)
6. Financiering van bruto-investeringen:
 Afschrijvingsgelden ter financiering van I v
 Spaargelden ter financiering van In
7. Spaargelden stromen van gezinnen naar de geld- en kapitaalmarkt (7a) en er zijn stromen terug
(7b)
8. Bedrijven trekken financieringsmiddelen aan ofwel via de geld- en kapitaalmarkt (8b) en betalen
achteraf weer terug (8a)

Brutoproduct vs nettoproduct
Onderscheid bruto en netto
 Bruto: bevat
o vervangingsinvesteringen/afschrijvingen
o uitbreidingsinvesteringen
o voorraden
 Netto: bevat
o GEEN vervangingsinvesteringen/afschrijvingen
o WEL uitbreidingsinvesteringen
o WEL voorraden

Netto product
 = bruto product – Ibr
 = waarde verkochte Cg + netto investeringen
 =waarde verkochte Cg + Iu + voorraden
(Cg = verkochte consumptiegoederen aan de gezinnen)



8
Maxime De Breucker

, Bruto product
 = som van de bruto toegevoegde waard
 3 methodes:
o Methode 1:
= waarde verkochte consumptiegoederen (Cg) + bruto-investeringen (Ibr)




o Methode 2:
= Som marktprijzen – aankoopprijzen van grondstoffen en diensten van
derden (intermediaire goederen)




o Methode 3: bruto toegevoegde waard (BTW)
 Beloning voor productiefactor arbeid (loon)
 Beloning voor productiefactor kapitaal (rente, dividend, huur en pacht)
 Beloning voor de combinatie van de productiefactoren (winst)
 Vervanging van versleten kapitaalgoederen (afsch.)
BTW = lonen + rente, dividend, huur en pacht + winst + afschrijvingen
Netto toegevoegde waarde




 = de beloning voor de productiefacturen arbeid en kapitaal en winst
 = som NTW = netto product = netto-inkomen




9
Maxime De Breucker