Summary
Samenvatting multifactoriële stoornissen 2 - dysfagie / verworven slikstoornissen
- Course
- Institution
Samenvatting verworven leerstoornissen / dysfagie. Onderdeel van mevrouw Simpelaere
[Show more]
Seller
Follow
justinetimmerman
Reviews received
Content preview
Multi 2: dysfagieBegrippen + classificaties
Dysfagie
Dys = afwezigheid van / stoornis, probleem
Phagein = slikken
Slikken =
o “Het geheel van gedrags-, sensorische- en motorische handelingen ter voorbereiding op de
slikbeweging,
o inclusief de cognitieve bewustwording van de aankomende eetsituatie,
o de visuele herkenning van voedsel
o en alle fysiologische reacties op de geur en de aanwezigheid van voedsel
o zoals bv. toename van speeksel”
o of “de gehele uitvoering, van het plaatsen van voedsel in de mond, de orale, faryngeale en
oesofageale fasen van de slikbeweging tot het moment waarop het voedsel via de gastro-
oesofageale sfincter (bovenste slokdarmsfincter) in de maag is aangekomen”
o (Logemann, 2000; De Bodt et al., 2015)
Dysfagie =
o Verminderd functioneren van structuren, spieren of zenuwen in het orale, faryngeale en/of
oesofageale gebied met als gevolg problemen met transport en/of beveiliging kunnen één
of meerdere consistenties (van vloeibaar tot vast) niet, moeilijk of niet veilig van mond naar
maag gebracht worden. Hierdoor ontstaat een verhoogd risico op aspiratiepneumonie,
dehydratie en/of malnutritie (De Bodt et al., 2015).
Differentiatie met
Eetstoornissen (anorexia, boulemie)
o Eetstoornissen zijn geen slikstoornissen. Er is wel sprake van een psychiatrische
aandoening.
Motorische problemen thv. armen en handen
o Hierdoor kan de persoon het eten en drinken zelf niet naar de mond brengen (bv:
parkinsonproblemen)
Voedingsproblemen (bij jonge kinderen): te weinig gevarieerd voedsel voor een normale
ontwikkeling in gewicht + lengte of voedsel bevat onvoldoende energie- en voedingswaarde
(Rommel, 2018)
o het kind ontwikkelt zich trager dan normaal in gewicht en lengte tov de leeftijdsgenoten.
Hier ga je dan de waarde van het voedsel gaan berekenen. Het kan zijn dat ze te weinig
gevarieerd voedsel eten, te veel vetten eten en te weinig eiwitten.
1
,De normale slik
Het slikproces is opgedeeld in 4 fasen:
Orale fase met een orale voorbereidingsfase: kauwen, mengen met speeksel tot een bepaalde
samenhangende bolus
Tijdens de orale fase wordt het voedsel naar achter getransporteerd. Daar start de faryngeale fase
waar de slikreflex wordt geïnitieerd.
Door het initiëren van de slikreflex gaan er een aantal transporterende activiteiten gaan
plaatsvinden. De bolus gaat zich gaan plaatsen doorheen de farynx
Er zijn ook een aantal luchtweg beschermende activiteiten.
50% epiglottis (naar achteren gaat)
50% stemplooien (ware en valse sluiten)
Bovenste slokdarmsfincter gaat ontspannen waardoor ons voedsel mooi naar de slokdarm gaat.
Dan zitten we in de oesofageale fase.
Zodra voedselbolus de slokdarm bereikt gaat alles terug naar de rust.
2
,Classificatie
Classificatie volgens leeftijd
Ontwikkelingsdysfagie
Verworven dysfagie
Presbyfagie
Classificatie volgens fase
Orofaryngeale dysfagie: moeite met propulsie van de mond naar de oesophagus
Oesofageale dysfagie: bv. achalasie, oesofageale spasmen, slokdarmcarcinoma, …
Oesofageale dysfagie
Stoornis in de slokdarm
Hier moeten we doorverwijzen naar de gasto-endoloogspecialist
Problemen die zich voordoen thv de slokdarm
De slokdarmfase kunnen wij zelf niet manipuleren, dit is volledig automatisch gestuurd. Daarom is
deze fase niet zo belangrijk voor ons.
Oorzaken
Verstoorde peristaltiek
o = duwende knedende beweging door de slokdarm is verstoord
o Bv: achalasie (mobiliteitsstoornis): ziekte die lijdt tot een immobiliteit van slokdarm. De
doorduwende contracties zijn verstoord. Ontbreken van een normale slokdarmperistaltiek.
o Bv: oesofageale spasmen
o Slokdarmsfincter: UES (upper) en LES (lower) → cricofaryngeale achalasie.
o We kunnen een afwijking hebben thv de onderste slokdarmsfincter(afasie), maar ook een
cricofaryngeale achalasie. Je krijgt hier problemen om de bovenste slokdarmsfincter.
Obstructie
o Door bv een slokdarmcarcinoom
o De bolus kan niet makkelijk door de slokdarm passeren omdat er een vreemd
voorwerp/lichaam aanwezig is.
Orofaryngeale dysfagie
Wij gaan ons vooral met orofaryngeale dysfagie bezighouden.
Het is een slikstoornis die zich situeert in de eerste twee fasen van het slikproces. We kunnen de
orale en faryngeale fase manipuleren.
Problemen met de bolusvorming
Problemen met propulsie van de mond naar de oesophagus
Verminderde luchtwegfunctie
Nasale regurgitatie = via de neus terugvloeien
3
, Classificatie volgens etiologie
Je hebt een medische diagnose nodig waardoor je de oorzaak kunt bepalen.
Neurogene dysfagie:
↳ verzamelterm voor alle vormen van dysfagie die veroorzaakt worden door een neurologisch verlies. Door
een perifere of centrale aandoening.
Acute
o Als de dysfagie optreedt naar aanleiding van een acuut hersenletsel:
CVA (trombose of embolie),
hersenbloeding,
diembarée (ontsteking die verlamming veroorzaakt),
Neurochirurgische ingreep
Polymeositis (meerdere/veelvuldige spierontsteking waardoor je een zwakte in de
spieren krijgt) = auto-immuunziekte.
o In veel gevallen lost dit zichzelf op
Chronische
o Als de dysfagie langer optreedt dan een maand
Degeneratieve
o MS
o ALS
o Dementie
o Parkinson
o De efficiëntie van de slik vermindert door de degeneratieve ziekte.
Structurele dysfagie:
↳ slikstoornissen tgv structurele veranderingen
Tumoren in hoofd- en halsgebied, mondholte, orofarynx, larynx
Cervicale osteofyten: botuitsteksels die kunnen gaan groeien, komt vaak voor bij cervicale artrose.
o Degeneratief proces waarbij er een graduele slijtage is van de gewrichten in de nek
waardoor er botachtige uitsteeksel ontstaan.
Zenkers divertikel: zakvormig uitstulping t.h.v. de bovenste slokdarmsfincter
o Ontstaat door een zwakke plek/uitstulping in de hypofarynx, voedselresten of drank komt
hierin terug. Er ontstaat een residu. Ontstaat door incoördinatie van de m. cricofaryngeus
en de farynxwand.
o Hierdoor kun je GERD krijgen (gestro oesofageal reflux disease) de eerste keer dat iemand
slik gaat een stuk door maar er blijft ook een stuk achter. Hier is er dan sprake van
secundaire aspiratie. Je hebt primaire en secundaire aspiratie. Secundaire is je slikt en in
rust komt het terug boven.)
Kaak- en gebitsproblemen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller justinetimmerman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79373 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now