Inleiding tot recht
Inhoudsopgave
1 Essentie en indeling van het recht...............................................................................................................................4
1.1 De essentie van recht............................................................................................................................................4
1.1.1 Wat is recht?..................................................................................................................................................4
1.1.2 Normenregels................................................................................................................................................4
1.1.3 Waarom ‘recht’?............................................................................................................................................5
1.1.4 Kenmerken van het recht...............................................................................................................................5
1.2 Indeling van recht.................................................................................................................................................5
1.2.1 Territorium.....................................................................................................................................................5
1.2.2 Inhoud............................................................................................................................................................5
1.2.3 Afdwingbaarheid............................................................................................................................................6
1.3 Rechtssubjecten, rechtsobject en rechtsmisbruik.................................................................................................6
2 Bronnen van het recht & rechterlijke organisatie........................................................................................................8
2.1 Bronnen van het recht..........................................................................................................................................8
2.1.1 Staatsstructuur...............................................................................................................................................8
2.1.2 Hiërarchie binnen de wetgeving....................................................................................................................8
2.1.3 Overige rechtsbronnen................................................................................................................................10
2.2 Rechterlijke organisatie......................................................................................................................................11
2.2.1 Controlerende instellingen...........................................................................................................................11
2.2.2 Supranationale instellingen..........................................................................................................................12
2.2.3 Nationale instellingen..................................................................................................................................12
2.2.4 De gewone hoven en rechtbanken..............................................................................................................13
3 Personen – en familierecht........................................................................................................................................15
3.1 Basisbegrippen....................................................................................................................................................15
3.2 Afstamming.........................................................................................................................................................16
3.3 Identificatie van de persoon...............................................................................................................................16
3.4 Minderjarigheid..................................................................................................................................................17
3.5 Huwelijk..............................................................................................................................................................18
3.5.1 Primair huwelijksrecht.................................................................................................................................19
3.6 Echtscheiding......................................................................................................................................................20
3.7 Andere opties dan het huwelijk..........................................................................................................................20
4 Verbintenissenrecht...................................................................................................................................................21
4.1 Verbintenissen....................................................................................................................................................21
4.2 Overeenkomsten................................................................................................................................................22
5 Bijzondere overeenkomsten......................................................................................................................................28
5.1 Huur – verhuur....................................................................................................................................................28
1
, 5.2 Koop – verkoop...................................................................................................................................................30
5.3 Aansprakelijkheid................................................................................................................................................31
5.3.1 Soorten aansprakelijkheid............................................................................................................................31
5.4 Kwalitatieve aansprakelijkheid voor de daden van een ander............................................................................33
5.4.1 Ouders – minderjarige kinderen..................................................................................................................33
5.4.2 Leerkrachten – leerlingen............................................................................................................................34
5.4.3 Werkgevers – werknemers..........................................................................................................................34
5.5 Zaken en producten............................................................................................................................................34
5.5.1 Zaken............................................................................................................................................................34
5.5.2 Producten.....................................................................................................................................................35
5.6 Dieren................................................................................................................................................................. 35
5.7 Gebouwen...........................................................................................................................................................35
5.8 Objectieve aansprakelijkheid, foutloze vergoedingsplicht..................................................................................35
5.8.1 Medische ongevallen...................................................................................................................................35
5.8.2 Zwakke weggebruiker..................................................................................................................................35
6 Huwelijksvermogensrecht..........................................................................................................................................36
6.1 Secundair huwelijksrecht....................................................................................................................................36
6.1.1 Het wettelijke stelsel....................................................................................................................................36
6.1.2 Huwelijkscontract; alternatieven op het wettelijk stelsel............................................................................38
6.1.3 Echtscheiding...............................................................................................................................................38
7 Erfrecht...................................................................................................................................................................... 40
7.1 Testament erfrecht.............................................................................................................................................40
7.2 Intestaat of wettelijk erfrecht.............................................................................................................................40
7.2.1 De devolutieregels.......................................................................................................................................40
7.2.2 Langstlevende echtgenoot...........................................................................................................................42
8 Vennootschapsrecht..................................................................................................................................................43
8.1 Verschillende categorieën van vennootschappen..............................................................................................43
8.1.1 Meer in detail; welke vennootschapstypes bestaan er in ons recht............................................................44
8.1.2 De oprichting................................................................................................................................................46
8.1.3 Vennootschapsorganen...............................................................................................................................46
9 Arbeidsrecht..............................................................................................................................................................48
9.1 Principes van het arbeidsrecht............................................................................................................................48
9.2 Individueel arbeidsrecht.....................................................................................................................................49
9.2.1 Aanwerving..................................................................................................................................................49
9.2.2 Tewerkstelling of doorstroom......................................................................................................................49
9.2.3 Beëindiging/uitstroom.................................................................................................................................50
9.3 Collectief arbeidsrecht........................................................................................................................................51
10 Sociale zekerheidsrecht...........................................................................................................................................53
2
, 1 Essentie en indeling van het recht
1.1 De essentie van recht
1.1.1 Wat is recht?
Subjectief recht = mijn of jouw recht op iets, om iets te doen of niet te doen = concrete situaties (vb. je rijdt als fietser
op het fietspas en wordt aangereden door een auto -> subjectief recht op schadevergoeding)
& objectief recht = geheel van rechtsregels die op een bepaald moment en plaats bestaan
Vereiste van gezag:
Recht wordt opgelegd door ‘bevoegde politieke autoriteit’
Democratisch verkozen
Normenhiërarchie (niet alle regels staan op hetzelfde niveau)
Bevoegdheidsverdeling
Recht kan worden afgedwongen
Rechterlijke macht (er kunnen bepaalde straffen aanhangen)
Arbitrage = een vorm van private rechtsspraak -> bepaalde scheidsrechters gaan dan over een
bepaalde overeenkomst beslissen (= snellers & niet openbaar)
Gemeentelijke administratieve sancties = GAS boetes
Geheel van bindende regels
Gedragsregels
Gebodsbepalingen (moeten) (vb. je moet je belastingen aangeven)
Verbodsbepalingen (moet niet) (vb. je mag niet frauderen)
Verlofbepalingen (mogen, maar moeten niet) (vb. forfaitaire kosten of je kiest om zelf je bonnetjes
bij te houden, werkelijke kosten aangeven mag dus)
afdwingingsregels = regels mbt instellingen en procedures voor toepassing en afdwinging (rond politie,
rechtbank,…)
wijzigingsregels = regels mbt instellingen en procedures voor wijziging van recht (hoe die wijzigingen
gebeuren)
technische regels vb. de verjaringsregels
1.1.2 Normenregels
rechtsregels (*uiterlijke = je mag denken wat je
wil maar het gaan enkel over wat je echt doet)
sociale en etiquetteregels
gedragsregels
beleefdheid
morele regels = ethiek
godsdienstige regels
Het recht moet rechtszeker zijn:
de regels moeten gekend zijn
rechter die uitspraak doet
uitspraak van de rechter moet nageleefd worden
ook de overheid moet zich aan recht houden
+ recht moet rechtvaardig zijn
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cleogene. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.