VOORLOPERS EN GRONDLEGGERS
theoretisch pluralisme
o individugericht < Weber Blumer + symbolisch
interactionisme
o groepsgericht < Durkheim Parsons + Merton +
syteemtheorie/functionalisme
o conflictgericht < Marx Bourdieu + de
conflictsociologische traditie
4.1 De ontdekking van het sociale
nadenken over sociale relaties < oudheid (Plato, Aristoteles)
sociologie < 18e-eeuwse verlichting : ware kennis door gebruik van
rede
= sociale als autonome realiteit
waarbinnen sociale mechanismen voor orde zorgen : Adam Smith : onzichtbare
hand (vraag-aanbod)
≠ voormoderne wereldbeeld : … < sociale orde
- ontgoddelijking = het opgeven van de idee dat er een religieuze,
bovennatuurlijke of kosmologische basisorde is, ook voor het
sociale
- onstaatsing = het opgeven van de idee dat een geordende samenleving een
staatsverband is waarbinnen vorst of soeverein, mede namens
God, voor orde zorgt
= autonome sociale mechanismen ipv heerser
4.2 De ‘uitvinding’ van de sociologie
1789 Franse Revolutie
= ‘praktisch bewijs’ dat samenleving maakbaar is (niet natuurlijk/door God gewild)
⟷ contraverlichting = conservatieve tegenbeweging : sociale orde door
moraal/gedeelde waarden
= imperatief / moet-karakter
: pessimistisch mensbeeld : mens kan niet zelf beschikken
☆ Joseph de Maistre en Louis de Bonald
eerste pleidooien voor ‘sociale wetenschap’
kennis samenleving nodig om zelf te beschikken
Claude Henri de Saint-Simon : wetenschap van de sociale organisatie of sociale
fysiologie
Auguste Comte :
positivisme
: positief-wetenschappelijke kennis van het samenleven of sociologie
: 2 dimensies
- sociale dynamica = ontwikkeling samenleving
- sociale statica = orde < onderlinge solidariteit door consensus
universalis !! is er nog niet
, = geboorte sociologie < gedachtegoed verlichting én contra verlichting
Herbert Spencer (1820-1903)
algemene evolutiewet: van ongedifferentieerde naar meer gedifferentieerde =
complexere eenheden
= differentiatieproces
⇒ arbeid gesplitst over beroepen en domeinen ( vgl. taak en functionele
differentiatie )
KARL MARX (1818-1883)
!! Marx de socioloog : klassenongelijkheid als structuurkenmerk van alle
maatschappijen
( < conflictsociologie ) + denker van moderne kapitalisme
• materialistische maatschappijvisie = belang economie
• antropologisch materialisme = belang arbeid
4.3 Marx over klassen
Mens is arbeidend wezen = eigen bestaansmiddelen produceren om te overleven
(omgeving creëren)
⟶ antropologisch materialisme
= arbeid is bron van materiële werkelijkheid
Dialectische denktrant : these – antithese : werkelijkheid in termen van opposities <
lln. Hegel
Klassentegenstelling ( fundamenteel structuurkenmerk elke samenleving )
= bezitters dwingen tot arbeid door onderschikking; variatie door productiewijze
(historische variabele)
!! economische uitbuiting = bezitters van de productiemiddelen onteigenen
arbeidsproduct
⇒ meerwaarde toegeëigend
Klassenbelangen
Verschillend bij bezittende en niet-bezittende klasse
⇒ klassenstrijd = confrontatie tussen tegengestelde belangen van de
klassen
= structureel belangenconflict
4.4 Marx’ materialistische maatschappijvisie
Voortbrengen materie is basis maatschappij (economie als inzicht)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliette5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.