Summary
Samenvatting Ethiek UA Rechten
- Course
- Institution
Samenvatting op basis van de lesnotities en de ppt's van Ethiek op de UA.
[Show more]
Seller
Followmargothorowitz
Reviews received
Content preview
EthiekTable of Contents
WAAROM ETHIEK?..................................................................................................................................3
DEEL I. ETHIEK.........................................................................................................................................4
HOOFDSTUK 1: ETHIEK & MORALITEIT .............................................................................................................. 4
§1. ETHIEK: VAN MORAAL TOT PRAKTISCHE REDE ................................................................................................................... 4
§2. ETHIEK EN MORAALFILOSOFIE ............................................................................................................................................. 8
HOOFDSTUK 2: MORELE REFLECTIE EN MODERNE CULTUUR ............................................................................. 9
§1. ETHIEK EN CULTUUR VAN DE MODERNITEIT ...................................................................................................................... 9
§2. PRAKTISCHE REDE EN MORELE ARGUMENTATIE .............................................................................................................. 16
HOOFDSTUK 3: ETHISCH EGOÏSME EN UTILISME ............................................................................................. 18
§1. ETHISCH EGOÏSME .............................................................................................................................................................. 18
§2. UTILITARISME ..................................................................................................................................................................... 20
§3. KRITISCHE BEDENKINGEN .................................................................................................................................................. 25
HOOFDSTUK 4: KANT EN DE PLICHTSETHIEK.................................................................................................... 28
§1. KANT OVER PLICHT EN DE MORELE WET .......................................................................................................................... 28
§2. KRITISCHE EVALUATIE ........................................................................................................................................................ 35
HOOFDSTUK 5: DEUGDETHIEK ........................................................................................................................ 36
§1. HERWAARDERING EN KRITIEK ........................................................................................................................................... 36
§2. ARISTOTELISCHE INSPIRATIE .............................................................................................................................................. 38
§3. HET GOEDE LEVEN .............................................................................................................................................................. 41
§4. KRITISCHE EVALUTATIE ...................................................................................................................................................... 43
HOOFDSTUK 6. RECHT EN ETHIEK ................................................................................................................... 45
§1. VERHOUDING TUSSEN RECHT EN ETHIEK .......................................................................................................................... 45
§2. DE (POST)MODERNE TENDENS TOT JURIDISERING VAN DE ETHIEK ................................................................................ 48
§3. DE BEROEPSETHIEK VAN DE JURIST................................................................................................................................... 50
DEEL II. THEMACOLLEGES ...................................................................................................................... 52
THEMACOLLEGE 1: TOLERANTIE, GEEN ABSOLUTE WAARDE? .......................................................................... 52
0. SCHETS VAN DE PROBLEMATIEK.......................................................................................................................................... 52
1. DE GEBOORTE VAN DE MODERNE TOLERANTIE ................................................................................................................. 53
2. DE OPWAARDERING VAN DE TOLERANTIE TOT EEN KOSMPOLOTISCHE UTOPIE ............................................................. 55
3. DE OPHEFFING VAN DE VREEMDHEID IN NEDERLAND ....................................................................................................... 57
4. AGRESSIEF GIDSLAND........................................................................................................................................................... 58
5. METHODISCHE VERSCHUIVING: TOLERANTIE ALS INSTRUMENT VAN GEDRAGSPOLITIEK .............................................. 59
6. KAN TOLERANTIE GERED WORDEN? ................................................................................................................................... 60
THEMACOLLEGE 2: EUTHANASIE EN EMPATHIE IN DE PSYCHIATRIE ................................................................. 63
1. EUTHANASIE IN DE PSYCHIATIRE: VOOR EN TEGEN ........................................................................................................... 63
2. WAT IS EMPATHIE ................................................................................................................................................................ 65
3. WIL JE ECHT STERVEN? TUSSEN TABOE EN EMPATHIE ....................................................................................................... 67
4. BINDENDE TABOES, BEVRIJDENDE WETTEN ....................................................................................................................... 69
THEMACOLLEGE 3: DIERENRECHTEN/ZIN EN ONZIN ........................................................................................ 71
1. SCHETS VAN DE PROBLEMATIEK.......................................................................................................................................... 71
2. SINGER EN ‘ANIMAL LIBERATION’ ....................................................................................................................................... 73
3. ETHIEK VAN DE DIERENRECHTEN ........................................................................................................................................ 75
4. FEMINISTISCHE DIERENETHIEK ............................................................................................................................................ 77
THEMACOLLEGE 4: MENSENRECHTEN EN MIGRATIE........................................................................................ 81
1. SCHETS VAN DE PROBLEMATIEK.......................................................................................................................................... 81
2. UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS ............................................................................................. 81
3. CONVENTIES EN VERDRAGEN .............................................................................................................................................. 83
4. KRITISCHE REFLECTIE ............................................................................................................................................................ 84
1
, 5. VAN NAASTENLIEFDE TOT VERWORTELING ........................................................................................................................ 86
6. AFSLUITENDE BEDENKINGEN ............................................................................................................................................... 87
THEMACOLLEGE 5: BELASTINGEN EN ETHIEK................................................................................................... 89
1. INLEIDING: DE AARD VAN DE VRAAG .................................................................................................................................. 89
2. HISTORSICHE SITUERING...................................................................................................................................................... 90
3. BONUM COMUNE ................................................................................................................................................................ 91
4. SAMENLEVING, GEMEENSCHAP, MAATSCHAPPIJ .............................................................................................................. 93
5. INSTITUTIES, INSTELLINGEN, INSTITUUT ............................................................................................................................. 94
6. GEMENE GOEDEREN............................................................................................................................................................. 95
7. NAAR EEN ABSOLUUT BONUM COMMUNE? ...................................................................................................................... 95
8. BESLUIT ................................................................................................................................................................................. 97
2
,EXAMEN : 3 grote essay vragen
- Synthetiserend vermogen + inzicht in de materie en dwarsverbanden tussen hoofdstukken
- Richtvragen : zeer gelijkaardig voor examenvragen
- Zeggen utilist zal hier anders over denken dan deugdethieker bv = dit komt door geschiedenis….
- Studietip : vanachter naar voor te studeren
o Toepaste ethiek – normatieve ethiek en dan op het einde 2de college over de geschiedenis
Mogelijkheid examenpaper in te dienen :
- In plaats van één van de drie examen vragen
- Onderwerp naar eigen keuze maar wel verband met de cursus
- 6-7 pagina’s: bv anonieme spermadonatie: stemmen die dit ethisch niet ok vinden
o Wat zijn de mogelijke standpunten: waarom moet dit anoniem gebeuren?
WAAROM ETHIEK?
Fragment : the dark night rises : Joker’s social experiment
- Beide boten krijgen optie : of ze kiezen om de andere op te blazen of ze worden beide opgeblazen
o Geen van beide partijen heeft iets te verliezen om het kwade te doen: als ze het ‘goede’ zouden
doen zouden ze hier zelf van sterven
o Enige rationele uitkomst om je overleving veilig te stellen: andere boot opblazen
▪ Rationaliteit die voor beide boten van toepassing is
- Batman opmerking
o Je verwacht dat de andere het goede zal doen en als de andere dit niet doet, doe ik het wel
o Ook al kost het mijn leven, toch zal ik het goede doen
- Opvallend: vanaf dat je die sleutel vast hebt = geweten neemt over
o Tijdens stemming minder last van je geweten
o Gewetensconflict: wat is het goede of het kwade om te doen?
▪ Wanneer leven en dood op het spel staat = geconfronteerd met eis van goede te doen
▪ Cruciale vraag: wat voor een vreemd concept is ‘het goede doen’
Artikel VRT news: overlijden Yannick V. bij huiszoeking door politiekogels
- Media berichten: omstandigheden van het overlijden en de huiszoeking worden geframed: binnen
moreel geladen kader geplaatst
- Man was bezig met zichzelf voor te bereiden op apocalyptisch scenario: heel politiek en economisch
systeem ging in elkaar zakken en wij moesten ons hierop voorbereiden
o Zag overheid & heel politiek systeem als iets moreel slecht en wantrouwig
- Konijn/eend tekening = gestaltswitch
o Moreel-ethische gestaltswitch doen bij deze casus
▪ Wat is het morele ethische kader van waaruit die persoon zelf keek in die situatie?
V FOR VENDETTA
- Groot-Brittanië in dictatuur veranderd: 1 iemand komt in opstand en verwijst naar 5 november
o Verwijst naar complot om bepaald gebouw hier op te blazen in het kader van strijd tussen
katholieken en protestanten:
▪ Op moment dat overheid tiraniek wordt heeft de burger het recht zich te verzetten en die
overheid omver te werpen
▪ Maar vanuit perspectief van de overheid is dit een terrorist
3
, DEEL I. ETHIEK
HOOFDSTUK 1: ETHIEK & MORALITEIT
§1. ETHIEK: VAN MORAAL TOT PRAKTISCHE REDE
Begrip Ethiek
- Object van onderzoek en filosofische discipline
- synoniem van moraal/moraliteit
- Komt van Ethos: “gewone verblijfplaats van dieren”
o Ons omgaan met elkaar beweegt zich in een domein/web van onderscheiden tussen goed en
kwaad
(I) Moraal is systeem van normen en waarden van een gemeenschap/samenleving
- Weerspiegelt een opvatting van (moreel) goed en kwaad
o De normen & waarden = de regels die gelden in het landschap waarin we ons tegen elkaar
verhouden
o Hebben mensen verplichtingen tav de natuur? Of enkel tav het menselijk voortbestaan?
▪ Als bosbranden en uitgeputte grondstoffen voor ons welzijn en onze overleving niet zou
uitmaken? Hebben we dan algemene verplichtingen tav de natuur/dieren?
- Die normen en waarden krijgen we vanzelfsprekend mee bij onze opvoeding
o Meeste zijn niet zelfbewust
- Moraal is publiek & collectief
- Fundamenteel verwant met de manier hoe we in onze gemeenschap/polis leven
o Gaat over iets dat tussen mensen gebeurd
o Contingentie van bepaalde normen en waarden
▪ Is er uiteindelijk in laatste instantie een univsereel onderscheid tussen goed en kwaad dat
alle gemeenschappen overstijgt?
(II) Moraliteit
- = persoonlijk ervaren van het onderscheid tussen goed en kwaad
- Bewuste identificatie met ons moraal (ons systeem van normen en waarden)
o Het is iets dat men zelf moet toepassen
▪ Welke norm is wanneer van toepassing? Welke waarde is belangrijker bij waardeconflict?
Kloppen de normen en waarden die ik heb meegekregen?
- Antigone
o Of hoe moraal en moraliteit intrinsiek verbonden zijn, maar ook met elkaar kunnen botsen
o Feiten: dochter van koning die vlucht en zij heeft twee broers (Eteocles en Polynices), broers
besluiten afwisselend macht te hebben over het rijk. Na eerste jaar staat Eteocles macht niet af:
wat moet Polynices doen?
▪ Zijn we hier getuigen van een opkomende tirannie?
• Koning die zijn morele normen en waarden niet nakomt en vasthoudt aan eigen
macht
▪ Polynices verzamelt een leger om hem van de troon te drijven:
• Twee broers doden elkaar en Creon komt aan de macht
o Deze gaat om de stabiliteit van de stad veilig te stellen een wet uitvaardigen
dat de vijanden vd stad (Polynices want heeft stad aangevallen) niet mogen
worden, en iedereen die dit probeert wordt ter dood veroordeeld.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margothorowitz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now