DRUGSFENOMENEN – VAN
BOCXLAER: PSYCHOFARMACA
Examen:
Slides = leidraad, reader = achtergrondinformatie
MK-vragen + open vragen (eventueel invulvraag met termen)
Reader: ‘Tranquillizers’ & ‘farmacologie-receptorwerking in hersenen’ N.K.
INLEIDING
We zien nog steeds veel de ‘klassieke drugs’
= The big five: Cocaïne, Cannabis, Amfetamine, XTC & Heroïne
MAAR naast big five is er vandaag ook een explosie v nieuwe stoffen: deze worden
gesynthetiseerd in labo’s om specifiek als drugs gebruikt te worden
Explosie v nieuwe drugs, chemicaliën heeft te maken met:
Professionalisering vd syntheselabs
Internet !!!
Waar ligt maatschappelijk gezien de primaire focus?
Niet de illegale drugs, wel de legal high ‘alcohol’ & ‘tabak’ hebben een groot aandeel i/h
middelengebruik
ALCOHOL!:
o 14% dagelijkse gebruikers
o 6% overconsumptie vroeger was overconsumptie voor vrouwen meer dan 14
eenheden; voor mannen 21 eenheden
TABAK:
o Vooral omdat het verslavend is door het middel ‘nicotine’
Epidemiologische vaststellingen vd cijfers
Prevalentie v middelenproblemen is hoog! + gevolgen v middelengebruik zijn massaal
MAAR aantal echt verslaafden is opvallend minder dan het aantal gebruikers
o Men schat dat 6% vd gebruikers ook verslaafden zijn
Hoe komt het dat een gebruiker een verslaafde wordt?
o Intrinsieke kwetsbaarheid (genetisch?) en/of protectieve factoren grondslag voor
verschillen tss niet-gebruikers, gebruikers en afhankelijke gebruikers
Middelenafhankelijkheid…
Is eigenlijk slechts een deel vh probleem
Druggebruik, drugmisbruik, verslaving = MEER dan alleen het middel, de drug
‘Zinberg’ 3-M model
o Bij verslaving heb je:
Het Middel (drug)
De Mens (set, factoren in het individu)
Het Milieu (setting, factoren id fysieke en sociale omgeving)
1
, Verslavingsdeskundigen stellen vandaag zelfs dat ‘verslaving’ niets met het middel te maken
heeft
o Middel kan ook een activiteit zijn: gokken, gamen…
Eigenlijk betere term ‘psychofarmaca’
= (genees)middelen die op de psyche ingrijpen
Terminologie: verschil drug – geneesmiddel?
Gaat beiden om psychofarmaca, het is eigenlijk 1 grote groep !
Definitie drugs (3 elementen)
“= producten die men zonder ernstige reden* inneemt om zijn gevoelens, bewustzijn te veranderen
en waardoor men aan zijn persoon en/of aan de gemeenschap schade berokkent”
(* dient om onderscheid te maken met een geneesmiddel)
Illegale drugs= producten die door de wetgever onderhevig zijn gemaakt aan bep verbodsbepalingen
Indelingen
Onderscheid tss soft- en harddrugs veelgebruikte opdeling die vrij zinloos is
Onderverdeling obv effect (= betere classificatie!) hierbij onderscheiden we…
1. PSYCHOLEPTICA
o Onderdrukken het CZS
o Bv: tranquillizers (barbituraten, benzo’s), opiaten, (GHB)…
2. PSYCHOANALEPTICA
o Synoniem: stimulantia
o Stimuleren het CZS
o Bv: cocaïne, amfetamines, cafeïne…
3. PSYCHODYSLEPTICA
o Synoniem: psychedelica
o Verstoren het CZS
o Bv: hasj, LSD, cannabinoïden, (XTC)…
Deze classificatie heeft ook zijn beperkingen: bv XTC => stimuleert dus valt onder groep
psychoanaleptica, maar werkt ook psychedelisch en valt dus ook onder groep psychodysleptica
Sinds kort…
Vorige opdeling in 3 groepen wordt in vraag gesteld t.g.v. de enorme toename aan NIEUWE
PSYCHOACTIEVE STOFFEN (NPS)
“Het Drugwiel” (nieuw model afkomstig uit Engeland)
Kritiek – Het Drugwiel
Beetje ongelukkige uitwerking v/e goed idee
Vooral naamgeving is ongelukkig:
o Verdovende stoffen = een nietszeggende naam
o Hallucinogenen: zou beter psychedelica zijn
OPIATEN
1. Historiek, producten en gebruik
Historisch gezien hebben opiaten een belangrijke rol gespeeld i/d geneeskunde
Opium nog steeds de beste zware pijnstiller
MAAR: opiaten vormen ook klassiek vb van verslavende middelen
Waar komen opiaten vandaan?
Uit het opium
o = een extract uit de papaver somniferum deze ontwikkeld stoffen die bij inname
een psychoactieve werking hebben
Morfine
Opium kan ook gebruikt worden om er morfine uit te extraheren
Wetenschappelijke kennis over werking opiaten startte bij isolatie vh belangrijkste actief
bestanddeel (= morfine)
Wit poeder
= een zuivere, enkelvoudige stof
o Voordeel: kan worden opgelost in water, waardoor ‘INJECTIE’ mogelijk wordt !
o Analgesie (= pijnstilling zonder bewustzijnsverlies) is dankzij injectie efficiënter en
beter te regelen (i.t.t. inname via de mond)
Heroïne
Hierdoor kregen de opiaten een negatief beeld i/d 20 ste E
= ‘diacetylmorfine’: men koppelt twee acetylgroepen aan een morfinemolecule
o Heroïne zit niet in papaverplant, maar is een semisynthetisch product morfine
wordt geëxtraheerd uit opium en heroïne wordt semisynthetisch bereid vanuit
morfine
Morfine ≠ heroïne
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller guusvandekerckhove. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.63. You're not tied to anything after your purchase.