Ethiek
25-2 Introductie bio-ethiek
Filosofie
Wat is filosofie?
• Theoretische filosofie: hoe zit de werkelijkheid in elkaar, wat is de mens, hoe kunnen
we dingen zeker weten?
o Wijsgerige antropologie
o Wetenschapsfilosofie: wat is kennis, gebaseerd op taal
o Metafysica: nu vooral wetenschap, vroeger meer filosofie
• Praktische filosofie
o Ethiek
o Politieke filosofie
o Sociale filosofie
Filosofie is niet louter een eigen mening, maar doordenken over concepten: vroeger vaak
d.m.v. gedachte-experimenten die intuïties oproepen.
• Filosofie reflecteert over de betekenis van concepten, zoals betekenis van ziekte
• Filosofie stelt algemeen aanvaarde veronderstelling in vraag
o Wetenschap is altijd cumulatief: we gaan altijd meer en meer weten over de
wereld → maar wetenschap is niet zo onbevangen als we denken, maar ook
onder invloed van fouten
• Filosofen ontwikkelen theorieën i.p.v. experimenten uit te voeren
o Normaal wel gedachte-experimenten
o Vernieuwing: vanaf 21e eeuw: veel kritiek op deze gedachte-experimenten:
niet meer nadenken over fictieve verhaaltjes, maar zelf ook naar buiten gaan
en echt aan experimenten doen = experimentele filosofie.
Ethiek
Wat is ethiek? Ethiek: nadenken over wat goed is en wat niet.
• Niet-normatieve takken: niet nadenken over wat goed is in een bepaalde situatie,
maar meer nadenken over algemene moraliteit.
o Moraalwetenschappen of descriptieve ethiek
▪ Moraal beschreven vanuit menswetenschappen (sociologie,
psychologie)
o Metha-ethiek
▪ Waarom en hoe mensen moreel zijn
▪ Bijv. in bio-ethiek: wat is informed consent, patiëntenrechten?
• Normatieve takken
o Algemene normatieve ethiek: formuleert morele basisprincipes en
maatstaven
o Toegepaste ethiek
▪ Medische ethiek, bio-ethiek
Waarom zijn we ontvankelijk voor moraliteit? (metha-ethiek)
• Thomas Hobbes 1588-1679: beeld u in dat aan het begin van de mensheid: heel
weinig mensen, genoeg voedsel en spullen voor iedereen; men kwam elkaar af en
, toe tegen, geen problemen; bevolking groeide: verplicht om samen te leven,
bronnen en voedsel te delen: liep helemaal fout, men ging vechten, etc. omdat
mensen egoïstisch zijn → er zijn regels nodig (egoistic prudence) → sociaal contract,
afspraken die mensen maken; we hebben moraliteit nodig om samen te kunnen
leven
o Notie van egoistic prudence (egoïstische voorzichtigheid)
o Het sociale contract
o Mensen zijn van nature slecht
Hierboven: staat die moraliteit moet afdwingen d.m.v. sociaal contract; Thomas Hobbes
• Frans de Waal (1948): sociale dieren hebben een gevoel voor eerlijkheid en
altruïsme: natuurlijke basis; experiment: apen accepteren geen oneerlijke beloning;
ze willen een taak vaak doen ook als ze een slechte beloning krijgen, maar wel een
gelijke beloning; als andere apen die een oneerlijke, maar betere beloning krijgen,
wil degene met de slechtere behandeling de taak niet meer doen, ook als die
dezelfde beloning krijgt als de eerste apen.
o Fairness (eerlijkheid) en altruïsme: biologische basis, voorloper van moraliteit
o De mens is goed
Bio-ethiek
Bio-ethiek: ethiek van het leven, nadenken over onze relatie met dieren en het milieu.
• Praktisch gericht
o Als arts: wat te doen in een bepaalde situatie
▪ Coronacrisis
▪ Abortus
▪ Hersenstimulatie
o Toekomst
▪ Klonen
▪ Genetische manipulatie
• Onora O’Neill
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller adrianadane. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.