Summary
Samenvatting Vitaminen en mineralen - Cursus natuurvoeding
- Course
- Institution
Samenvatting hoofdstuk vitaminen en mineralen - uit de cursus natuurvoeding van Centrum voor Afstandsonderwijs
[Show more]
Seller
Follow
anne-lisekrekels
Content preview
VITAMINEN EN MINERALENOMSCHRIJVING EN ALGEMENE FUNCTIES
ALGEMEEN
• Het woord vitaminen is afgeleid van ‘vita’ (leven) en ‘amine’ (stikstof bevattende stof). Vitaminen zijn
organische stoffen die in zeer kleine hoeveelheden voorkomen in een natuurlijke voeding. Ze spelen
een belangrijke rol bij de stofwisseling.
• Ze maken meestal deel uit van de spijsverteringsenzymen: koolhydraten, vetten en eiwitten omzetten
tot brandstof
• Spelen een rol bij het omzetten van voedselenergie tot bio-energie
o De groei, het repareren en repliceren van het DNA
o Antioxidantenwerking tegen vrije radicalen
o Versterken en onderhouden van het immuunsysteem
o Lichaam ontgiften, het reguleren van de cholesterolstofwisseling en het beschermen en
ondersteunen van de functie van de lichaamsorganen
o Een goede werking van het zenuwstelsel → het geheugen verbeteren en het leerproces
optimaliseren
GEZONDE VOEDING EN VITAMINEN
13 vitaminen
• Vitaminen kunnen niet door het lichaam worden aangemaakt → essentiële vitaminen moeten via
natuurlijk en gezond voedsel opgenomen worden. Een deel van de Vit D, K, B3 en biotine zijn hiervan
een uitzondering.
• 13 verschillende vitaminen met een specifieke functie, maar onmogelijk om deze te zien afhankelijk van
de andere vitaminen en van het functioneren van het lichaam op zich.
• Elke vitamine heeft zijn specifieke taak en is onmisbaar in de totale werking:
o Vit 1: goed voor de ogen en de groei
o De acht B-vitaminen ondersteunen het zenuwstelsel en de huid
o Vit C: betere weerstand, stevige cellen en goede wondgenezing
o Vit D: goed voor de tanden en botten
o Vit E: rode bloedcellen en het spierweefsel
o Vit K: bloedstolling
• Pro-vitaminen: een voorloper die na een chemisch proces wordt omgezet in de werkzame vitamine.
Bv: betacaroteen is pro-vitaminen A dat in de lever gedeeltelijk wordt omgezet tot vitamine A (retinol).
• Soorten vitaminen: vitaminen uit voedsel isoleren → verschillen in structuur zorgen voor opdeling.
Iedere vitamine kreeg een letter en een eigen naam
Bv.: Vit A = retinol. Vit C = ascorbinezuur
In vet oplosbare vitaminen In water oplosbare vitaminen
Vit A, D, E en K Voornamelijk het B-complex en vit C
Komen voor in voedingsmiddelen die vetten
bevatten. Vit E, K en provitamine A-carotenoïden
komen ook in producten zonder vet
Vitaminen worden hoofdzakelijk in de lever
opgeslagen en naargelang de behoefte beschikbaar
gesteld.
Uitscheiding gebeurt via de stoelgang
1
, Tekorten Overdosis
Matig gebrek = hypovitaminose Hypervitaminose of overdosis vitaminen
Volkomen gebrek of deficiëntie = avitaminose
Oorzaken: ongezonde levensstijl, tijdsdruk, een Vooral bij de in vet oplosbare stoffen
verhoogde behoefte, oncontroleerbare
milieufactoren (bv. verarmde bodem), vele
schadelijke stoffen uit de lucht, in het water en het
voedsel, ouderdom (afname in vitamineopname)
Verhoogde behoefte aan vitaminen en mineralen: Overdosis vit A → misselijkheid, hoofdpijn,
zwangere en zogende vrouwen, atleten, zieken en spijsverterings- en leverproblemen
kinderen en jongeren in de groei die ongezond eten Overdosis vit D → vermoeidheid, constipatie, grote
dorst, veelvuldig urineren, misselijkheid en
abnormale calciumafzettingen.
VRIJE RADICALEN
• Het zijn agressieve, reactiebeluste, microscopisch kleine stoffen die onze gezondheid ernstig bedreigen.
Het zijn stoffen die oxideren of oxidanten.
• Ze hebben hun bindingspartner verloren en gaan (op een agressieve manier) op zoek naar een nieuwe
bindingspartner → verkrachtertjes: ze gaan op zoek naar een vrij elektron en zorgen voor beschadiging,
vernietiging of verandering van een cel.
• Ze vallen eerst de onverzadigde vetzuren en eiwitten van de celwand aan → elektron dat ze zelf
ontbreken aanvallen → deze molecule komt los en wordt zelf een vrije radicale → kettingreactie
• Reactie vetten: vetten gaan oxideren of ranzig worden
• Gevolg aanval op eiwitten: nefaste gevolgen voor de stofwisseling en de immuniteit → cellen zijn nu
beperkt in hun functioneren en sterven vroegtijdig af → kankercellen, aderverkalking en vroegtijdige
veroudering
• Hoe krijgen we vrije radicalen binnen? Via smaakstoffen, hormonen, antibiotica, herbiciden, pcb’s
(=Polychloorbifenyl), zware metalen, detergenten, elektrische magnetische straling, röntgenfoto’s,
bestraling en kosmische straling, sigarettenrook, UV-straling en ozon, smog, alcoholgebruik
• Het belang van antioxidanten: ze beschermen de cellen tegen vrije radicalen: bieden het vrije radicaal
een elektron aan → antioxidant wordt geneutraliseerd en het is niet meer agressief.
Antioxidantvitaminen (vit C, E, bètacaroteen) en sporenelementen (zink en selenium) worden dus niet
zelf tot radicaal omgezet maar neutraliseren het.
DE AANBEVOLEN DAGELIJKSE HOEVEELHEID (ADH)
Erg persoonsgebonden: afhankelijk van verschillende factoren:
• Stofwisseling bepaalt mee de hoeveelheid vitaminen dat we uit onze voeding halen, hoeveel vitaminen
men verbruikt en uitscheidt
• Persoonlijke omstandigheden: stress, overmatig gebruik van alcohol, geraffineerde suikers en het roken
van sigaretten
VITAMINEN UIT DE VOEDING MAXIMAAL BENUTTEN
• Voedselkeuze: verse voeding, seizoensgebonden groenten en fruit, gekleurde groenten en fruit zijn het
rijkst aan vitaminen, bio groenten, verse kruiden, …
• Voedselbereiding: zo vers en zo rauw mogelijk, goed gewassen, niet opwarmen, diepvries is oké
• Bewaring: hoe sneller en hoe verser, hoe beter
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anne-lisekrekels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now