Coaching I
Hoorcollege 1 Introductiecollege
Je kan helpen door te luisteren, advies te geven of zelf oplossingen te laten bedenken.
Maar vaak geven we graag adviezen en krijgen we niet graag adviezen.
In dit vak gaat het om professionele ontwikkeling en het coachen van professionals.
“Individuele coaching is een kortdurende interventie waarbij er een gelijkwaardige
relatie is tussen een coach en een coachee, die een systematisch proces omvat dat
gericht is op gezamenlijke doelformulering om oplossingen te vormen en te toetsen met
als doel het aanmoedigen van zowel voortdurend zelfgestuurd leren als professionele en
persoonlijke groei van de coachee. De coach kan in het systematische proces putten uit
verschillende technieken en modellen om de coachee te helpen het gekozen doel te
bereiken.”
“Teamcoaching is een kortdurende interventie waarbij een team van professionals
tegelijkertijd wordt gecoacht. De coach fungeert als gespreksleider voor het via een
systematisch proces bereiken van het gezamenlijke doel van de professionals en stemt
de coachvormen af op de fase van de teamontwikkeling waarin het team zich bevindt.”
Zelfgestuurd leren – Tote cyclus
Je moet dus een doel en actie bedenken. Vervolgens test je het
effect van de actie en stop je of bedenk je een nieuwe actie.
Er zijn een aantal succesfactoren om een goede coach te kunnen zijn:
Context
Meetlat: doel formuleren zie hiervoor een kennisclip
Eigenaarschap: jij denkt actief mee over wat je wilt en hoe. Ook moet je de ander de
mogelijkheid geven, dus niet per se alleen adviezen geven. Dit komt naar voren als
iemand vraagt ‘Hoe kan ik?’
IJsberg: ook focussen op wat er wel zichtbaar is en niet zozeer op wat onzichtbaar is
dit komt aan bod in workshop 1
Hier-en-nu
In de cursus ga je bezig met teamcoaching en individuele coaching. Ook is er aandacht voor
hoe jij bent als coach. Coachvaardigheden zijn o.a.:
- Doel formuleren
- Acties evalueren
- Eigenaarschap bij de coachee leggen
- Gelijkwaardige relatie bevorderen
- Actief luisteren
- Feedback geven
- Structureren van de inhoud
- Een eigen sterke kant of kwaliteit inzetten
,GROW-model
Voor het structureren van
coachingsessies
Kennisclips
Doelgericht werken
Hoe kom je van doelen naar acties?
Doelgericht werken geeft richting aan het handelen
van de coach en coachee. Ook verloopt het effectiever
en blijf je beiden gemotiveerd. Doelen zorgen voor structuur.
Het werken aan doelen is een proces en de doelen zijn meetbaar.
Het is duidelijk en concreet waar aan wordt gewerkt en op welke
manier. Ook verbetert het de prestaties en vaardigheden. Ook vergroot het gevoel van
welbevinden en geluk. De coachee kan zelf acties bedenken en uitvoeren, komt degene
dichter tot het doel. Dat zorgt ook voor betrokkenheid en geeft richting aan ontwikkeling. Ook
geeft het jou als coach het gevoel dat je zinvol begeleidt.
Formuleer het doel met acties die je stap voor stap kunt realiseren. Deel doelen ook met
anderen. Dit helpt bij het volhouden en anderen kunnen je helpen. Vervolgens kun je de
positieve gevolgen van het behalen van het doel bedenken en de beloningen bedenken. Ook
helpt het om de vooruitgang bij te houden en de beloning daadwerkelijk te doen.
1. Doelen verkennen
Vaak begint het met de vraag van een coachee. Dat wilt niet zeggen dat er concrete doelen
zijn bedacht. Als coach kun je vragen stellen. Het gaat vaak om een vraag waarbij iemand
ergens in wilt verbeteren of ergens mee ophouden.
Een globaal doen kan richting geven aan de ontwikkeling of het leerproces. Dit doel
concretiseer je samen met de coachee. Je bespreekt de huidige situatie. Ook help je de
coachee om verschillende perspectieven te bekijken en de patronen te achterhalen.
Het kan ook dat een coachee al een directe vraag heeft. Dan kun je al door naar het
formuleren van de doelen.
2. Doelen formuleren
Het concretiseren van het doel doe je door vragen te stellen en in te zoomen op de gewenste
situatie, wat de coachee nu al doet en wat de coachee wilt. Het moet productief worden
geformuleerd: gericht op het gewenste gedrag. Vermijd dus ook woorden zoals niet. Laat de
coachee zelf een doel verzinnen. Houd rekening met SMART. Vragen zijn bijvoorbeeld: hoe
ziet het eruit als je dit kunt, met wie ben je en wanneer wil je het doel bereikt hebben? Zorg
dat jullie hetzelfde plaatje voor jullie hebben.
,Een goed doel is haalbaar en uitdagend. Ook moet het aansluiten bij het vertrouwen in het
eigen kunnen. Zorg dus dat het niet opgelegd is door de werkgever, vanwege de intrinsieke
motivatie. Ook moet het niet te moeilijk zijn om uitval te voorkomen.
3. Acties formuleren
Het maken van een goed plan maakt het doel sterk. Bepaal dus welke acties nodig zijn om
het doel te behalen. Soms moet je een eerste stap zetten om te kijken of het kan werken.
Denk dus breed. Moedig coachees aan om buiten de logische wegen te denken. Denk aan
vragen zoals: wat zou je doen als jij geen rekening hoefde te houden met, als je alle tijd had,
als alles mogelijk was etc? Hoe zou een collega of vriend het doen? Laat de coachee
vervolgens een keuze maken welke actie de komende week wordt uitgevoerd, die past bij de
persoon. Pas op met goedbedoelde adviezen en zorg dat de coachee eigenaar blijft.
De coachee komt eerder in actie als hij de acties ziet als waardevol.
4. Doelen realiseren
Na het formuleren van de acties volgt het uitvoeren van het actieplan. Als coach ondersteun
je de reflectie van de gemaakte stappen van de coachee. Plan dus regelmatig tussen-
evaluaties om de voortgang te bespreken en acties te evalueren. Experimenteren van acties
verloopt soms met tegenslag. Mogelijk heeft de coachee of jij zelf een andere verwachting.
Bekijk of het opnieuw bekeken moet worden, het doorgezet moet worden of dat een andere
actie nodig is. Je helpt dus met doorzetten. Verandering komt namelijk niet vanzelf en
mensen kunnen gericht zijn op negativiteit. Vier verbeteringen en successen. Je kunt altijd
de koers erbij pakken om te bekijken welke acties nog nodig zijn om tot het doel te komen.
5. Doelen evalueren
Evalueren en reflecteren bevordert het leren. Je hoeft dit niet te bewaren tot het einde. Zo
kunnen ook nieuwe doelen worden geformuleerd of doelen worden aangepast. Aan het
einde bekijk je of het doel bereikt is. Als het niet volledig bereikt is, hoeft het niet altijd een
probleem te zijn. Het gaat erom dat de coachee voldoende handvatten heeft om de
vooruitgang verder door te zetten en bekijk dus of een coachee je nog nodig heeft.
Deze stappen volg je ook bij teamcoaching!
Visueel werken
In deze kennisclip gaat het over visueel werken in een individueel traject met een
professional. Tijdens een coachsessie wordt veel gesproken. De communicatie is dus
verbaal. Je kunt ook visueel werken. Dit hangt samen met visueel denken. Hiervoor zijn
bepaalde technieken en hulpmiddelen. Je kunt doelgericht werken en visueel werken met
elkaar te combineren.
Door iets visueel te maken kun je complexe vragen of problemen op te lossen. Door te
werken met visuele technieken en hulpmiddelen breng je structuur aan in gesprek. Door het
op papier te zetten helpt je om het zichtbaar en tastbaar te maken. Je kunt er naar kijken en
over praten wat het overzichtelijk maakt voor de coachee. Er ontstaat ook structuur in het
denken van de coachee. Soms kom je namelijk tot nieuwe inzichten.
Je kunt gebruik maken van een mindmap of schema. Het werken met een visuele schaal kan
ook helpend zijn. Hulpmiddelen zijn o.a. pennen, stiften, papier en post-its. Ook kun je
werken met kaarten met woorden of afbeeldingen (kernkwaliteitkaarten bijvoorbeeld). De
derde stap is het doelgericht werken.
, Tot slot kun je acties formuleren. Het werkt om het denkproces visueel te maken bij het
breed denken over acties. Zo kun je ook buiten je comfort zone kijken. Elk nieuw idee wordt
opgeschreven. Ook kun je bij teams verschillende mensen ideeën op laten schrijven op een
kaartje. Dat kun je doornemen.
Ook als je een team coacht kun je het dus gebruiken. Zo kun je focus ook vergroten.
Samenwerken wordt ook bevorderd. Mensen kunnen op elkaar voortborduren. Ook geeft het
input aan innovatie.
Screencasts en workshops
Wanneer coachen?
Als een collega bij jou komt met een vraag of probleem kun je iemand begeleiden.
Praktijkvragen zijn vaak het uitgangspunt. Vragen kunnen gaan over specifieke cliënten, over
de eigen professionele ontwikkeling of toepassing/implementatie van beleid.
Het doel van coaching is om de professionaliteit te vergroten van de coachee. Het gaat
vooral over hoe iets te doen. In dit geval gaat het om verandering in gedrag: hoe je het aan
kan pakken. Er zijn twee begeleidingsstijlen:
Directief Coachend
- Aanvoerder - Verkenner
- Richting geven - Ruimte geven
- Oplossingen bieden - Samen zoeken naar een oplossing
- Adviezen geven - Vragen stellen
- Overtuigen - Zelf kiezen/besluiten
Als coach bevorder je eigen reflectie bij de coachee. Je legt eigenaarschap bij de coachee
en bevordert gelijkwaardigheid.
Methodisch coachen 1
Individuele coaching staat centraal. Welke methodieken kun je toepassen?
Coachen kan je doelgericht, systematisch of procesmatig doen. Bij doelgericht werken werk
je naar een doel. Bij systematisch gebruik je een systematiek uit een model. Deze volg je. Bij
stappenplannen werk je procesmatig.
Als je vragen stelt over het handelen, vraag je door tot de coachee weet wat hij/zij doet. Dit is
belangrijk om doelgericht te werken.
Het GROW-model is systematisch. Het is om te structureren. Je kunt methodieken
gebruiken, zoals socratische vragen of uit oplossingsgerichte coaching.
Oplossingsgerichte coaching
Dit is afgeleid vanuit Solution-Focused Brief Therapy (SFBT). Deze gezinstherapie is gericht
op het oplossen van problemen in plaats van de oorzaken van de problemen. De oorzaak
van het probleem is namelijk niet altijd te achterhalen en niet altijd meer te veranderen is. Dit
kan ook leiden tot dat iemand dieper in de put raakt. De grondleggers leerden dat de
oplossing niet altijd te maken heeft met het probleem. Dus een positieve blik in combinatie
met kijken naar de toekomst, kan goed aansluiten bij het uitgangspunt van coaching. De
mens is namelijk een complex systeem. Oplossingsgerichte coaching volgt een bepaalde
structuur. Dit kan je ook inzetten bij het GROW-model.
Technieken van de oplossingsgerichte coaching zijn:
Wondervraag
Complimenteren en waarderen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller svrmn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.54. You're not tied to anything after your purchase.