GENETISCHE AANDOENINGEN
!! Examen vooral toepassing !!
Inhoudsopgave
1. begrippen..................................................................................................................................................................... 2
2. mechanismen van single gene aandoeningen.............................................................................................................3
2.1 mutaties................................................................................................................................................................. 3
2.2 oorzaken van mutaties...........................................................................................................................................4
2.3 mutatie hotspots....................................................................................................................................................4
2.4 effect van SILENT mutatie......................................................................................................................................5
2.5 effect van MISSENSE mutatie.................................................................................................................................5
2.6 effect van SPLICE SITE mutatie...............................................................................................................................6
2.7 effect van mutaties in niet coderende regio’s bv. 5’UTR........................................................................................6
2.8 effecten van mutaties............................................................................................................................................7
2.9 toepassing : zebravis voor functionele analyse......................................................................................................7
2.10 toepassing : CRISPR CAS.......................................................................................................................................8
2.11 locatie van mutatie..............................................................................................................................................8
2.12 voorbeelden mosaicisme.....................................................................................................................................9
2.13 secundair effect van een mutatie.......................................................................................................................10
2.14 dynamische mutaties in het DNA : expansie......................................................................................................10
2.15 triplet repeat aandoening : pathways en ziekte v huntington...........................................................................11
2.16 parent – of – origin effect..................................................................................................................................11
2.17 mechanisme van expansie.................................................................................................................................12
2.18 genotype- fenotype correlatie...........................................................................................................................12
2.19 modifierende mechanismen..............................................................................................................................12
2.20 copy number variaties (stuk les nog opnieuw beluisteren !! 12/12)......................................................................13
2.20.1 velo – cardio – faciaal syndroom.................................................................................................................14
2.20.2 INVERSE CHROMOSOOMVARIANTEN.........................................................................................................14
2.20.3 interacties van structurele chromosoom variaties......................................................................................14
2.20.4 copy number variants en monogenische aandoeningen : long range sequenties.......................................14
3. COMPLEXE AANDOENINGEN (PPT DIA 67).................................................................................................................15
3.1 Definitie :..............................................................................................................................................................15
3.2 Voorbeelden :......................................................................................................................................................16
3.3 GEN-OMGEVING interactie..................................................................................................................................16
3.3 kenmerk van multifactoriële overerving..............................................................................................................16
3.4 susceptibiliteit en modifiergenen........................................................................................................................16
3.4.1 susceptibiliteit : drempelmodel....................................................................................................................16
3.4.2 praktisch nut van susceptibiliteitsfactoren...................................................................................................17
3.5 genclusters : gene – interaction network.............................................................................................................17
3.6 neuropsychiatrische aandoeningen.....................................................................................................................17
Geneeskunde 3E bach : mechanismen v ziekten : genetische aandoeningen 1
, 3.6.1 autisme.........................................................................................................................................................17
3.6.2 GENE – eenviromment interaction...............................................................................................................18
3.6.3 van velo-cardio-faciaal syndroom nr schizofrenie.........................................................................................18
4.epigenetica.................................................................................................................................................................18
4.1 definitie epigenetica............................................................................................................................................18
4.2 verschil genetics vs epigenetics............................................................................................................................18
4.3 cytosine DNA methylatie , histon modificatie, non-coding RNA..........................................................................19
HISTON MODIFICATIE............................................................................................................................................19
DNA METHYLATIE...................................................................................................................................................19
NON CODING RNA.................................................................................................................................................19
4.4 epigenetica en ziektebeelden..............................................................................................................................20
4.5 interactie omgeving en epigenetica in diabetes mellitus.....................................................................................20
4.6 genomische imprinting (!!! EXAMEN !!!)..............................................................................................................20
4.6.1 principe.........................................................................................................................................................20
4.6.2 prader-willi & angelman syndroom...............................................................................................................21
1. begrippen
Zie ufora
Geneeskunde 3E bach : mechanismen v ziekten : genetische aandoeningen 2
, 2. mechanismen van single gene aandoeningen
Single gene aandoening = monogenisch :
je moet maar 1 gen gemuteerd hebben om de ziekte te ontwikkelen
chromosoom afwijkingen
kunnen ook leiden tot zelfde ziekte als dat je een mutatie zou hebben in het gen want beide zorgen ervoor dat dat
gen niet meer goed werkt en dus een klinisch fenotype geeft
complexe aandoening :
er is niet 1 maar meerdere varianten nodig zijn om ziekte te krijgen. Op zichzelf zijn ze onschuldig maar ze
interageren met elkaar en versterken of verzwakken hierdoor elkaars effect. Maar ook omgevingsfactoren spelen
een rol. Het is dus niet zuiver een genetische aandoening die leidt tot een bep fenotype zoals bij single gene en
chromosoom afwijkingen.
2.1 mutaties
Een foute instructie in een gen leidt tot mutaties of specifieke wijzigingen in de genetische code.
Een mutatie is een verandering in de volgorde van de basen, de bouwstenen van het DNA. Ze kunnen optreden in
elk gen, op elk moment en in elke cel.
Wanneer het erfelijke materiaal gekopieerd wordt, kunnen er verschillende mutaties optreden:
• Er wordt een verkeerde base toegevoegd
• Basen worden vergeten of ten onrechte bijgevoegd
• In veel gevallen muteert er slechts één base, men spreekt in dat geval van puntmutaties.
• Andere mutaties zijn veel groter en omvatten een volledig gen of meerdere genen.
Als er een mutatie optreedt in de geslachtscellen, wordt ze doorgegeven aan de volgende generaties. Zo ontstaan
genetische aandoeningen. Maar mutaties kunnen ook tijdens de levensloop opduiken in de genen van lichaamscellen
en vormen op die manier in sommige gevallen de basis voor verschillende ziektes en aandoeningen.
De meeste de novo mutaties treden op in zaadcellen : hoe ouder vader , hoe groter kans op de nova mutaties
Hoe ouder eicel, hoe meer abnormale meioses : Hoe ouder moeder, hoe groter kans op chromosoom afwijkingen
De gevolgen van mutaties
Genen zorgen voor de productie van een eiwit, een mutatie kan dus leiden tot:
• vorming abnormaal eiwit : een verandering in de vorm of de functie van het eiwit
Geneeskunde 3E bach : mechanismen v ziekten : genetische aandoeningen 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Studentjegeneeskunde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.